काठमाडौं: घरभित्र हुने वायु प्रदुषणका कारण धेरै नेपालीलाई क्यान्सरको खतरा रहेको नयां अन्तर्राष्ट्रिय अध्ययनले देखाएको छ । अमेरिकाको मेरिल्याण्ड विश्वविद्यालय वीपी कोइराला क्यान्सर अस्पतालले गरेको अनुसन्धानअनुसार, अधिकांश महिला र वालवालिकामा यो खतरा सबैभन्दा उच्च देखिएको हो ।
खाना पकाउने तथा अन्य प्रयोजनका लागि घरभित्र आगो बाल्दा (जैविक उर्जा) पूर्ण रुपमा दाउरा तथा अन्य पदार्थ नजली निस्किएको धुंवा सबैभन्दा खतरा रहेको विज्ञहरुले बताएका छन् । दाउरा, गुइडा, मट्टीतेल आदी प्रयोग गरेपनि निस्किने धुवांले सिधै फोक्सोमा असर गर्ने विभिन्न अध्ययनहरुको निश्कर्ष छ ।
यस्तो धुवांका कारण सबैभन्दा धेरै फोक्सोको क्यान्सरको खतरा हुने अध्ययनमा संलग्न प्राध्यापक जर्ज रासपन्तीले बताए । अध्ययनका क्रममा यस्तो क्यान्सरको खतरा सबैभन्दा धेरै धुम्रपान नगर्ने व्यक्तिहरुमा धेरै देखिएको छ । 'घरभित्रको प्रदुषणले चुरोट नखानेहरुमा बढी फोक्सोको क्यान्सर हुने खतरा देखियो,' प्रतिवेदनमा उल्लेख गरिएको छ ।
विश्व स्वास्थ्य संगठनका अनुसार नेपालमा मात्रै धुवांका कारण वर्षेनी छ हजार पांच सयजनाको मृत्यु हुन गरेको छ । संसारमा घरभित्रको वायु प्रदुषणका कारण वर्षेनी ४० लाख व्यक्तिहरुको मृत्यु हुने गरेको तथ्यांक छ । अध्ययनमा संलग्न अर्का बैज्ञानिक अमिर सापकोटाले यसअघि भारत र पूर्वी युरोपमा गरिएको अध्ययनसंग मिल्दोजुल्दो रहेको स्पष्ट पारेका छन् ।
घरभित्रको धुँवाका कारण घांटी खसखसाउने, खोकी लाग्ने, कफ आउने, नाकबाट पानी बग्ने आंखा विझाउने, घांटी दुख्नेलगायतका समस्या देखिन्छन् । यसैगरी निमोनिया हुने, मानसिक तनाव हुने समस्या पनि लामो समय घरभित्रै बस्दा उत्पन्न हुने विज्ञहरुको भनाई छ ।
खाना पकाउन तथा अन्य दैनिक क्रियाकलापका लागि बालिने दाउरालगायतको प्रयोग घटाउनु नै क्यान्सरको खतराबाट बच्ने उत्तम उपाय भएको अध्ययनको सुझाव छ । त्यसका लागि एलपीजी ग्यांस तथा अन्य उपकरणको प्रयोगमा प्रोत्साहित गर्दै सहुलियतको व्यवस्था गर्न सुझाव दिइएको छ । नेपालमा वायु उर्जाको प्रचुर संभावना रहेकोले त्यसतर्फसमेत प्रकृया थाल्न अध्ययनकर्ताहरुको सुझाव छ ।
नेपालमा जैविक उर्जाको प्रयोग बढिरहेको छ ।त्यस्तै काठमाडौं उपत्यकामा बसोबास गर्ने करिव ३५ लाख बासिन्दासमेत वायु प्रदुषणका कारण उच्च जोखिममा रहेको उल्लेख गरिएको छ । विश्वमा मानव मृत्युको चौथो कारणको रुपमा वायु प्रदुषण रहेको छ । पीएम १० र पीएम २.५ का कारण मानिसमा क्यान्सरको खतरा रहेके यसअघि नै विभिन्न प्रतिवेदनमा उल्लेख भइसकेको छ । काठमाडौं उपत्यकामा भने वायु प्रदुषणको मूख्य स्रोतका रुपमा सवारीसाधन, उद्योग कलकारखाना तथा इट्टाभट्टा लगायत हुन् ।
प्रतिक्रिया दिनुहोस !
