'महाकाली गँ: प्याखँ' को पुनर्जीवन
भक्तपुर: सात वर्ष निरन्तर रोकिएको मध्यपुर थिमि नगरपालिकाको नगदेशस्थित मल्लकालीन महाकाली गँ: प्याखँ (महाकाली गणनाच) यस वर्ष पुनः सुरु भएको छ ।
गाईजात्राको भोलिपल्टदेखि चार दिन लगातार प्रदर्शन हुने उक्त नाच नगदेशवासीको पहलमा शनिबार सुरु भएको हो ।
आर्थिक अभावले रोकिएको उक्त नाच सञ्चालन गर्न यस वर्षदेखि अक्षयकोषसमेत स्थापना गरिएको महाकाली नाच व्यवस्थापन समितिका अध्यक्ष भक्तबहादुर घजूले जानकारी दिए ।
उनका अनुसार अष्टमातृका देवी महाकालीलाई मुख्य मानी महालक्ष्मी, कुमारी, सिंह, मयूर र महिषासुर राक्षस एकएक, भूत, भैरव, कवाङचा (कंकाल), माक (बाँदर) र ख्याक दुईदुई तथा बेताल चार गरी कुल १८ कलाकारले उक्त नाच प्रदर्शन गर्छन् ।
पहिलो दिन नगदेशका विभिन्न १० ठाउँमा यो नाच प्रदर्शन गरिएको छ । रात्रिको समयमा निस्कने यस नाचको प्रदर्शनले नगदेश क्षेत्र भूतप्रेत, पिशाच, रोगव्याधि, विभिन्न प्राकृतिक प्रकोप एवं चोरको भयबाट मुक्त हुने जनविश्वास छ ।
नाचका गुरुसमेत रहेका अध्यक्ष घजूले यो नाच दैनिक करिब चार घन्टाका दरले नगदेशका च्वे त्वाः गाः, कुमालाछी, छ्वास त्वाः, नृत्यनाथ, लाछी टोलमा प्रदर्शन गरिने जानकारी दिए ।
त्यस्तै बाहः ननीस्थित उःननी र थःननी, झ्वापुननी, क्वें त्वाः गाः र पुखुसिमा पनि यो नाच प्रदर्शन गरिन्छ ।
दस ठाउँमध्ये नृत्यनाथ, च्वे त्वाः गा, छ्वास त्वाः र उःननीमा महाकालीको सम्पूर्ण नाच प्रदर्शन गरिने महाकाली भएका कलाकार स्वस्थानी वैद्यले जानकारी दिए ।
'महाकाली नाच २१ वटा तालमा नचाइन्छ', वैद्यले भने, 'सबै तालमा १८ जना कलाकारको सहभागिता हुँदैन । तालअनुसार फरकफरक कलाकार सहभागी हुन्छन् ।' उनका अनुसार एकताल, दुताल, चौताल, परताल, ब्रह्मताल, अष्टताल, बौतय्गु ताल र दैत्यसंहार तालमा सबै कलाकार सहभागी हुन्छन् ।
नाचका गुरु घजूका अनुसार मुहाली बाजा, नायखिँ, धाँ बाजा, तः, मृदङ, भुस्याय्, छुस्याय्लगायतको बाजाको संयुक्त तालमा उक्त नाच प्रस्तुत गरिन्छ ।
प्रतिक्रिया दिनुहोस !
