उच्चस्तरीय भ्रमणको आधार तयार भएको प्रधानमन्त्रीको विश्लेषण

काठमाडौंः चिसिएको सम्बन्ध सुधार्न पठाइएका आफ्ना विशेष दूतको ‘ब्रिफिङ’ पछि प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहालले भारत र चीनमा उच्चस्तरीय भ्रमणको आधार तयार भएको विश्लेषण गरेका छन् ।

विशेष दूतका रूपमा चीन गएका उपप्रधानमन्त्री तथा अर्थमन्त्री कृष्णबहादुर महरा र भारत गएका उपप्रधान तथा गृहमन्त्री विमलेन्द्र निधिले मंगलबार सिंहदरबारमा बसेको मन्त्रिपरिषद् बैठकमा आफ्नो भ्रमणका क्रममा भएको छलफलको जानकारी गराएपछि प्रधानमन्त्री दाहालले त्यस्तो विश्लेषण गरेका हुन् ।

दाहालले नेपालको भारत र चीनसँगको सम्बन्धलाई नयाँ उचाइमा पुर्यालउन विशेष दूतहरूको भ्रमण ‘कामयाव’ भएको समीक्षा गरेका हुन् । ‘भारत र चीनमा उपप्रधानमन्त्री स्तरको कूटनीतिक भ्रमण गराउने हाम्रो निर्णय ठीक रहेको पुनर्पुष्टि भएको छ ।

मेरो भारत भ्रमण र भविष्यमा हुने अरू उच्चस्तरीय भ्रमणको आधार तयार भएको छ । नेपालका छिमेकी भारत र चीनसँगको सम्बन्धलाई नयाँ उचाइमा पुर्यााउन दुवै भ्रमण कामयाव भएको छ’, प्रधानमन्त्री दाहालले भ्रमणको समीक्षा गर्ने क्रममा मन्त्रिपरिषद् बैठकमा व्यक्त गरेको अभिव्यक्ति उद्धृत गर्दै एक मन्त्रीले अन्नपूर्णसँग भने ।

दुई साताअघि मन्त्रिपरिषद्ले महरालाई चीन र निधिलाई भारतमा प्रधानमन्त्रीको विशेष दूतका रूपमा पठाउने निर्णय गरेको थियो । ती मन्त्रीका अनुसार उपप्रधानमन्त्री निधिले प्रधानमन्त्री दाहाललाई भदौ ३० गते नयाँदिल्ली जाने गरी भ्रमणतालिका बनाउन भारतीय अधिकारीले पठाएको सन्देश मन्त्रिपरिषद्मा जानकारी गराएका थिए ।

‘सोचेभन्दा बढी सम्मान भयो । हाम्रो प्रधानमन्त्रीको भ्रमणको प्रस्तावित मिति लिएर आइएको छ । त्यो मितिमा भएमा उहाँहरू (भारतीय अधिकारी) ले सजिलो हुन्छ भन्नुभएको छ । हामीले निर्णय गरेपछि मात्रै भ्रमणको मिति तय हुने हो’, मन्त्रिपरिषद् बैठकमा उपप्रधानमन्त्री निधिले भारत भ्रमणका बारेमा जानकारी गराउँदै भनेका थिए । पाँचदिने भारत भ्रमण पूरा गरी निधि मंगलबार मात्रै स्वदेश फर्किएका हुन् ।

मन्त्रिपरिषद्मा उपप्रधानमन्त्री महराले चिनियाँहरूले व्यक्त गरेको आशंकालाई आफूले मेटाएको दाबी गरेका छन् । ‘राम्रो ढंगले काम गर्न शुभकामना दिएका छन् । भ्रमण आदानप्रदान गर्ने भनिएको छ । अघिल्लो सरकारले गरेका निर्णयहरू कार्यान्वयन हुन्छन् कि हुँदैनन् भनेर चिनियाँहरूले प्रश्न उठाए । अघिल्लो सरकारले गरेका निर्णयका बारेमा चिनियाँहरूको बढी जिज्ञासा थियो ।

ती विषयहरूलाई हामीले रेस्पोन्स गरेपछि उनीहरू खुसी भएका छन्’, महराको भनाइ उद्धृत गर्दै अर्का एक मन्त्रीले भने । महरा पाँचदिने चीन भ्रमण पूरा गरी शनिबार काठमाडौं फर्किएका हुन् । जनसंख्या तथा वातावरणमन्त्री जयदेव जोशीका अनुसार भारत र चीनसँगको सम्बन्ध सुदृढ, विकसित र सन्तुलित ढंगबाट अगाडि बढ्नका निम्ति विशेषदूतको भ्रमण सौहार्दपूर्ण र सम्मानजनक भएको समीक्षा गरिएको छ । मन्त्री जोशीले अन्नपूर्णसँग भने, ‘ती मुलुकसँगको सम्बन्ध अझै उचाइमा जान्छ भन्नेमा हामी आशावादी भएका छौं ।

भदौ ३० गतेभित्रै प्रधानमन्त्रीको भारत भ्रमण हुने, त्यसलगत्तै भारतका राष्ट्रपति प्रणव मुखर्जीको नेपाल र नेपालकी राष्ट्रपति विद्यादेवी भण्डारीको भारत भ्रमण हुने कुरा छ । चीनले पनि नयाँ सरकार र अघिल्लो सरकारसँग भएका सम्झौताहरूका बारेमा चासो व्यक्त गरेको छ । चीनका राष्ट्रपति सी जिनपिङले पनि नेपाल भ्रमण गर्नुहुन्छ ।’ सरकारका प्रवक्तासमेत रहेका सूचना तथा सञ्चारमन्त्री सुरेन्द्र कार्कीले भारत र चीन दुवै मुलुकले नयाँ सरकारको प्राथमिकताका बारेमा चासो व्यक्त गरेको बताए ।

‘उत्तर र दक्षिणका छिमेकी मुलुकमा दुईजना विशेष दूत पठाइएको थियो । उहाँहरूले त्यहाँ भएका छलफलको संक्षिप्त ब्रिफिङ गर्नुभयो । उत्तर तथा दक्षिण दुवै छिमेकी परिवर्तित सरकार र नयाँ सरकारका प्राथमिकतामा सकारात्मक चासो राखेको रिपोर्ट गर्नुभयो । चीन र भारत दुवै मुलुकका राजनीतिक नेतृत्व, नागरिक समाज र राजनीतिक पार्टीहरूले नेपालको संक्रमणकालमा सदासयता देखाएको दुवै उपप्रधानमन्त्रीले रिपोर्ट गर्नुभयो’, उनले भने ।

मन्त्रिपरिषद्ले राष्ट्रिय विपद् प्रतिकार्यको कार्यढाँचासम्बन्धी विधेयकलाई मन्त्रिपरिषद्को विधेयक समितिमा पठाउने निर्णय गरेको छ । तर मन्त्रिपरिषद्ले पूर्णता नपाएका कारण समितिहरू गठन भएका छैनन् । प्रधानमन्त्रीको निर्देशनमा र आपूर्ति मन्त्रालयको अगुवाइमा गरिएको संयुक्त बजार अनुगमनबाट केहीलाई कारबाहीको दायरामा ल्याइएको मन्त्री कार्कीले बताए ।
कार्कीका अनुसार औषधि व्यवस्था विभागबाट नौ, स्वास्थ्य सेवा विभागका ११, खाद्यप्रविधि तथा गुण नियन्त्रण विभागबाट ३२, आपूर्ति व्यवस्थापन तथा उपभोक्ता हित संरक्षण विभाग र स्थानीय प्रशासनबाट ३८ जनालाई कारबाहीका लागि सिफारिस गरिएको छ ।