पैदलयात्रुलार्इ जेब्राक्रस नै 'जोखिमपूर्ण' !

काठमाडौं: पैदलयात्रीका लागि बाटो काट्न सबैभन्दा सुरक्षित जेब्राक्रस मानिन्छ । महानगरीय ट्राफिक महाशाखाले एक महिनायता चलाएको चेतनामूलक अभियानका क्रममा भने पैदलयात्रुले बाटो काट्न सबैभन्दा जोखिमपूर्ण जेब्राक्रस नै भएको बताएका छन् ।

सडक अनुशासन नभएको नेपालजस्तो मुलुकमा सार्वजनिकदेखि निजी सवारीसाधनको लापरबाहीले जेब्राक्रसबाट बाटो काट्न अत्यन्त जोखिमपूर्ण रहेको पैदलयात्रुले बताएका हुन् । महाशाखाले साउन पाँच गतेदेखि भदौ सात गतेसम्म चलाएको उक्त अभियानमा राजधानीका एक लाख ६५ हजार चार सय पैदलयात्रुलाई ट्राफिक नियमबारे चेतना अभिवृद्धि गराइएको थियो । अभियानमा १४ विद्यालयका पाँच सय २८ स्वयंसेवक, चारवटा कलेजका ६८ विद्यार्थी, सुपरभाइजर २७ जना र चारजना फ्रान्सेली स्काउट स्वयंसेवक राजधानीका १६ स्थानमा परिचालित थिए ।

दैनिक औसतमा १८ हजार तीन सय ६० पैदलयात्रुलाई भोलेन्टियरले ट्राफिक नियमबारे सचेत गराएका थिए । विशेषगरी जेब्राक्रसिङबाट बाटो काट्ने पैदलयात्रुलाई केन्द्रित गरेर उक्त अभियान चलाइएको थियो ।

'जेब्राक्रसिङमा बाटो काट्न लाग्दा सवारीसाधनले कानै फुट्ने गरी हर्न बजाउँछन् । कतिले त किचौंलाझैं गर्छन् । सडक सवारीसाधनका लागि मात्रै होइन, पैदलयात्रुको पनि हो भन्ने चेतना कहिले आउला सवारीचालकलाई', एक पैदलयात्रुको गुनासो सुनाउँदै महाशाखाका डीएसपी सविन प्रधानले अन्नपूर्णसँग भने ।

सवारीसाधनको अराजकता र नियम तोड्ने होडबाजी देखेर जेब्राक्रसिङबाट बाटो काट्नु अत्यन्तै जोखिमपूर्ण रहेको आभास पैदलयात्रुले गरेको टाफ्रिक प्रहरीले बताएका हुन् । प्रधानका अनुसार सडकमा देखिने जेब्राक्रस कोर्नुपर्ने, ट्राफिक लाइटको व्यवस्था गर्नुपर्ने र नियम नमान्ने चालकलाई कडाभन्दा कडा कारबाही गर्नुपर्ने गुनासो पैदलयात्रुको छ ।

महाशाखाले पैदलयात्रुसँगै सवारीचालकलाई समेत सचेत गराएको थियो । केही सवारीचालकले त ट्राफिकको अभियानलाई वाहियातसम्म भनेको स्मरण प्रधानले गरे । 'विशेषगरी निजी सवारी हाँक्ने चालक त हामीलाई नियम सिकाउने भनेर उल्टै भोलेन्टियरमाथि जाइलागे तर उनीहरू नै नियम मिचिरहेका थिए', प्रधानले भने ।

भोलेन्टियरले दिनको तीन घन्टा सडकमा उभिएर पैदलयात्रु र सवारीचालकलाई सचेत गराएपछि साँझ ट्राफिक प्रहरीलाई रिपोर्टिङ गर्दै आएका थिए । ट्राफिक नियम मिच्न सरकारी सवारीसाधन पनि अग्रस्थानमा रहेको जानकारी पैदलयात्रुले ट्राफिकलाई दिएका थिए ।

जेब्राक्रस नै छेकिने गरी सवारीसाधन रोक्ने, जेब्राक्रस आउनु १०/१७ मिटरअगाडि नै सवारीचालकले हर्न बजाएर आतंकित बनाउने, केही सवारीचालकले त जेब्राक्रसमै 'जिकज्याक' गरेर गाडी चलाउने र केहीले जेब्राक्रस आउन लाग्दा तीव्र गतिमा सवारी हाँक्नाले ज्यान जोखिममा रहेको गुनासो पैदलयात्रुले गरेका थिए ।

ट्राफिक नियम नमान्ने सवारीसाधनमा मोटरसाइकल र माइक्रोबस रहेको एक महिनाको अभियानमा देखिएको छ । लेन्टियरले महाशाखालाई रिपोर्टिङ गरेअनुसार सडक प्रयोगकर्ता, विशेषगरी सवारीचालकमा पैदलयात्रुलाई उच्च प्राथमिकतामा राख्नुपर्छ भन्ने जानकारी छैन । पैदलयात्रुले पनि जथाभाबी बाटो काट्ने गरेको र पेटी नभएका सडकमा दाहिने किनाराबाट हिँड्नुपर्ने ज्ञान उनीहरूमा नभएको देखिएको छ ।

महाशाखाका अनुसार काठमाडौं उपत्यकामा बर्सेनि सवारी दुर्घटनामा औसतमा एक सय ६६ जनाको मृत्यु हुँदै आएको छ । त्यसमा ४० प्रतिशत पैदलयात्रु छन् । 'पर्याप्त सडक संरचनाको अभावले सडकमा हिँड्ने अनुकूल वातावरण हुन नसक्नु र भएका संरचनाको पनि उचित प्रयोग नहुँदा दुर्घटना हुँदै आएको छ । पैदलयात्रुले सडक पार गर्दा सावधानी नअपनाउने र सवारीचालकले पैदलयात्रुलाई प्राथमिकता नदिने कारण पैदलयात्रु सवारी दुर्घटनाका बढी सिकार हुँदै आएका हुन्', महाशाखा प्रमुख डीआईजी प्रकाश अर्यालले भने ।

एक महिनासम्म नयाँबानेश्वर, माइतीघर, थापाथली, सिंहदरबार, त्रिपुरेश्वर, भद्रकाली, पद्मोदय मोड, राष्ट्रिय सभागृह, शंकरदेव क्याम्पसअगाडि, पुतलीसडक, कमलादी, कृष्ण पाउरोटी मोड, केशरमहल, हात्तीसार, लैनचौर र न्युरोडमा ट्राफिक प्रहरीले चेतनामूलक अभियान सञ्चालन गरेको थियो ।