हुन्डीमार्फत मलेसिया पुग्छ करोडौं रुपैयाँ

काठमाडौं मलेसियामा माइग्राम्स र बेस्टिेनेटका नाममा वार्षिक करिब ६० करोड रुपैयाँ हुन्डीमार्फत विदेसिने गरेको छ । हुन्डी कारोबार गैरकानुनी हो । वैदेशिक रोजगारीमा हुन्डी कारोबार फस्टाएको यसले थप पुष्टि गरेको छ । मलेसिया जाने कामदारको बायोमेट्रिक स्वास्थ्य परीक्षण प्रणाली लागू गरिएको छ ।

मलेसिया पुनः सुचारू भएपछि वार्षिक झन्डै दुई लाख नेपाली त्यहाँ पुग्ने गर्छन् । प्रत्येक व्यक्तिसँग ३० अमेरिकी डलरले असुल्दा पनि ६० करोड रुपैयाँभन्दा बढी हुन आउँछ । अहिले मलेसिया जाने कामदारको संख्यामा गिरावट आएको छ । गिरावट आएका बेलाको औसत हिसाब निकाल्दा पनि झन्डै २० करोड रुपैयाँभन्दा बढी रकम कामदारको स्वास्थ्य परीक्षणका लागि अनलाइन दर्ताकै नाममा मात्र हुन्डीमार्फत विदेसिने गरेको छ ।

स्रोतका अनुसार बायोमेट्रिक प्रणाली कार्यान्वयनकै क्रममा माइग्राम्सले भित्रीरूपमा जाने कामदारसँग रकम असुलेको हो । स्वास्थ्य परीक्षण गर्नुअघि कामदारको नाम अनलाइनमा दर्ता गर्नुपर्ने व्यवस्था गरिएको छ । अनलाइन दर्ता गर्दा प्रतिव्यक्ति ३० अमेरिकी डलर असुल्ने गरिएको हो । यो भनेको नेपाली रुपैयाँ तीन हजारभन्दा बढी हो । तर यस्तो रकम बैकिङ च्यानलबाट जाँदैन । नेपाल सरकारले यो पैसा पठाउन अनुमति पनि दिएको छैन । मलेसियामा रहेको निजी कम्पनी माइग्राम्सले अवैध तरिकाले पैसा उठाइरहे पनि सरकारले अनुसन्धान गरी कारबाही अघि बढाउन सकेको छैन ।

वैदेशिक रोजगार व्यवसायी संघका अध्यक्ष बिमल ढकालले माइग्राम्सका नाममा करोडौं रुपैयाँ हुन्डीका माध्यमबाट मलेसिया पुग्ने गरेको बताए । ‘यो गैरकानुनी हो । हुन्डीबाट पैसा गइरहेको छ भनेर हामीले सरकारलाई पनि जानकारी गराइसकेका छौं,’ उनले भने । गैरकानुनी तरिकाले पैसा पठाउनेक्रम बढ्दा समग्र व्यवसाय नै बद्नाम हुने अवस्था आएको उनको भनाइ छ ।

माइग्राम्समा जाने कामदारको अनलाइन दर्ता गराउन व्यवसायीलाई युजर नेम र पासवर्ड दिने गरिएको छ । सोहीका आधारमा कामदार संख्या काउन्ट गरी प्रतिव्यक्ति ३० अमेरिकी डलर लिने गरिएको हो । त्यहाँ कामदार पठाउने व्यवसायीले नेपालमा रहेका हुन्डी कारोबारलाई ३० अमेरिकी डलर बराबर नेपाली रुपैयाँ बुझाउने गरेका छन् । हुन्डी कारोबारीले यहाँ पैसा बुझेपछि मलेसियामा रहेका हुन्डी कारोबारलाई नै रकम माइग्राम्सलाई पठाउन लगाउँछन् । स्रोतका अनुसार रकम लेनदेनको सबै सेटिङ माइग्राम्सले नै मिलाएको छ ।

स्वास्थ्य परीक्षण गर्नुअघि कामदारको नाम अनलाइनमा दर्ता गर्नुपर्ने व्यवस्था गरिएको छ । अनलाइन दर्ता गर्दा प्रतिव्यक्ति ३० अमेरिकी डलर असुल्ने गरिएको हो ।

माइग्राम्स र बेस्टिनेटका नाममा अवैध तरिकाले पैसा असुल्न थालिएपछि म्यानपावर व्यवसायी पनि दुई खेमामा विभाजित भएका छन् । केहीले माइग्राबमसलाई हुन्डीमार्फत पैसा पठाएर पनि काम गरिरहेका छन् भने कतिपयले कामदार पठाउन रोकेका छन् । वैदेशिक रोजगार व्यवसायी संघका पूर्वउपाध्यक्ष टंकबहादुर राउतले बायोमेट्रिक प्रणालीका नाममा अनेकौ चलखेल भइरहेको बताए । ‘माइग्राम्सका नाममा हुन्डीबाट करोडौं पैसा गइरहेको मैले पनि सुनेको छु,’ उनले भने ।

करिब ६ महिनायता मलेसियामा नेपाली कामदार जानेक्रम निकै घटेको छ । मलेसियाले विदेशी कामदार लिन स्थगन गरेकाले जाने घटेका हुन् । अब अगस्ट १ बाट मलेसियाले फेरि विदेशी कामदार लिने निर्णय गरिसकेको छ । अब नेपालसहित १५ वटा मुलुकबाट त्यहाँ कामदार जान पाउनेछन् । मलेसियाले इन्डोनेसिया, म्यानमार, फिलिपिन्स, भियतनाम, कम्बोडिया, लाओस, थाइल्यान्डलाई कामदार लिने स्रोत मुलुकमा राखेको छ ।

यसैगरी, म्यानमार, नेपाल, भारत, पाकिस्तान, श्रीलंका र बंगलादेश पनि स्रोत मुलुकमा परेका छन् । स्रोत मुलुकबाट मात्र विदेशी कामदार लिने मलेसियाको रणनीति छ ।

गैरकानुनी विदेशी कामदारको संख्या ह्वात्तै बढेपछि त्यसलाई व्यवस्थापन गर्न मलेसियाले केही समय लिन रोकेको थियो । नयाँ कामदार लिन बन्द गरेर अवैधलाई घर फिर्ती गराउने अभियान चलाइएको थियो ।

यसबीचमा थुप्रै अवैध नेपाली कामदार पनि स्वदेश फिर्ता भइकेका छन् । मलेसियाले आफ्नो मुलुकमा २० लाखभन्दा बढी अवैध कामदार रहेको अनुमान गरेको छ । अवैध बस्ने नेपाली पनि अझै २० हजारभन्दा बढी रहेको अनुमान छ । मलेसिया बन्द हुँदा नेपाललाई सबैभन्दा बढी मार परेको थियो । यो सबैभन्दा धेरै नेपाली कामदार जाने मुलुक हो । रेमिटेन्स पनि सबैभन्दा धेरै यही देशबाट आउने गरेको छ ।