चन्द्रागिरिमा चहलपहल
काठमाडौंः काठमाडौंमा नै केबलकार दौड्न थालेको तीन साता भयो । थानकोटबाट चन्द्रगिरिको डाँडोमा पुग्न लाग्ने साढे तीन घण्टाको पैदलको दूरी केबलकारले नौ मिनेटमा झारेको छ ।
साढे दुई किलोमिटरको दूरी छिचोल्न कम गतिमा जानेका लागि १४ मिनेट लाग्छ भने पूर्ण गतिको केबलबारमा गए जम्मा नौ मिनेट लाग्छ । केबलकार सञ्चालनमा आइसकेको भए पनि सञ्चालक चन्द्रागिरि हिल्सले औपचारिक उद्घाटन भने गरेको छैन । उद्घाटन नभए पनि गत साता एकै दिन १० हजारजनाले केबलकार चढेको हिल्सका महाप्रबन्धक अभिषेकविक्रम शाहले जानकारी दिए ।
महिनामा १० जना पनि नपुग्ने चन्द्रगिरि डाँडोमा रहेको भालेश्वर महादेवको मन्दिरमा केबलकार सञ्चालनपछि दैनिक एक हजारजनासम्म पुग्न थालेका छन् । चन्द्रगिरि हिल्सले व्यावसायिक प्रयोजनकै लागि निर्माण गरेको केबलकारकै कारण चन्द्रगिरि आन्तरिक पर्यटकको आकर्षक गन्तव्य बन्ने भएको छ ।
काठमाडौं उपत्यकाबाट नजिकको गन्तव्य, उपत्यकाको धुवाँ, धुलो र कोलाहलपूर्ण वातावरण चन्द्रगिरिमा पुग्नासाथ छुट्ने भएकाले पनि आकर्षक गन्तव्य बन्ने देखिएको छ ।
महिनामा १० जना पनि नपुग्ने चन्द्रगिरि डाँडोमा रहेको भालेश्वर महादेवको मन्दिरमा केबलकार सञ्चालनपछि दैनिक एक हजारजनासम्म पुग्न थालेका छन् ।
चन्द्रगिरि पुगेपछि काठमाडौं उपत्यकालाई आकाशबाट जमिनतर्फ नियालेकै जसरी छर्लंगै देखिन्छ । चन्द्रागिरिको पहिलो विशेषता पनि चिसो, तुरुन्तै परिवर्तन हुने मौसम तथा पहाडको टुप्पोबाट गर्न सकिने दृश्यावलोकन नै हो ।
आईएमई ग्रुपका अध्यक्ष चद्रप्रसाद ढकालको लगानी रहेको चन्द्रगिरि हिल्सले काठमाडौंमा नै केबलकार सञ्चालन गरेर नयाँ काम गरेको मात्रै हैन, चन्द्रगिरिको पनि ब्रान्डिङ गरिरहेको छ । चन्द्रागिरि हिल्सले आफ्नै ब्रान्ड बनाउने अभियान सुरु गरेको जनाएको छ ।
‘पृथ्वीनाराण शाहले चन्द्रागिरिबाट अवलोकन गरेर नेपालको एकीकरण गर्ने प्रेरणा पाएका थिए भने हामीले पर्यटन एकीकरणको अभियान थाल्नुपर्छ’, आईएमई समूहका जनसम्पर्क व्यवस्थापक राजु पौडेलले भने । उनका अनुसार चन्द्रगिरि हिल्स पर्यटन विकासको नमुना क्षेत्र बनाउन चाहेकोले पनि एक सय २० रोपनी क्षेत्रफलमा नमुना पर्यटकीय स्थल विकास गर्न थालिएको हो ।
चार अर्ब लगानीमा निर्माण भएको चन्द्रागिरि केबलकार र यो क्षेत्र पर्यटन विकासको नमुना गन्तव्य हुने शाह बताउँछन् । उनका अनुसार सरकारसँग ३८ हेक्टर जमिन ४० वर्षका लागि भाडामा लिएर पर्यटकीय पूर्वाधार तयार पारिएको छ ।
धार्मिक पर्यटकीय गन्तव्यका रूपमा ब्रान्ड
चन्द्रगिरि हिल्स कम्पनीले डाँडोको टुपोमा रहेको भालेश्वर महादेवको मन्दिरसँग जोडेर धार्मिक पर्यटकीय गन्तव्यको रूपमा ब्रान्डिङ गर्न थालेको छ । यो गन्तव्यको प्रवद्र्धन गर्न केबलकारको माध्यमबाट सहज हुने र व्यापारिक उद्देश्य पनि पूरा गर्ने अभियानमा चन्द्रगिरि हिल्स लागेको छ । तीन सातादेखि विभिन्न मिडियामा आबद्ध पत्रकार, कर्मचारी, कर्पारेट क्षेत्रसहितका नाम चलेका व्यक्ति एवं राजनीतिक व्यत्तित्वलाई समेत आमन्त्रण गरेर ब्रान्ड बनाउने अभियान जारी छ ।
पृथ्वीनाराण शाहले पहिलोपटक यही डाँडोबाट काठमाडौंलाई हेरेर आक्रमणको योजना बनाएकाले यसको ऐतिहासिक महत्व छ । धार्मिक मान्यताअनुसार सतीदेवीको भाल अर्थात निधार पतन भएको स्थान भएकोले भालेश्वर महादेव स्थापना भएको पनि उल्लेख छ ।
यी महादेवलाई इच्छा पूरा हुने (इच्छेश्वर महादेव) को रूपमा पनि चिनिन्छ । यही मान्यतासँग जोडेर मन्दिरको प्रवद्र्धन गर्ने अभियान सुरु भएको छ । धार्मिक आस्थासँगै पर्यटकीय गन्तव्य, प्राकृतिक सौन्दर्य, मनोरञ्जनलगायतका विशेषता पनि सँगै आउने पौडेलको बुझाइ छ ।
पर्यटक लोभिने सौन्दर्य
बिदाको दिन घुमघाममा जाने उपत्यकावासीको नजिकको गन्तव्य चन्द्रागिरि हिल्स हुन सक्छ । काठमाडौंबाट मनाकामना जान लाग्ने समय र खर्चको तुलनामा चन्द्रागिरि नजिक भएकोले पनि आन्तरिक पर्यटकको आकर्षण बन्न सक्ने महाप्रबन्धक शाहको बुझाइ छ । बिदाको दिन बिहान ८ बजे र अरू दिन ९ बजे केबलकार सुचारु हुने गरेको छ ।
बेलुका ५ बजेसम्म खुला हुने केबलकारको प्रतिघन्टा एक हजारजना क्षमता छ । यो क्षमतालाई पूर्ण प्रयोग गरेर केबलकार सञ्चालन गर्ने लक्ष्य चन्द्रगिरि हिल्सको भएकोले पनि प्राथमिकतामा आन्तरिक पर्यटक रहेको शाहको भनाइ छ ।
चन्द्रागिरिको डाँडोमा पुगेपछि काठमाडौं उपत्यका, हिम शृंखला, मकवानपुरको चित्लाङको दृश्यावलोकन गर्न सकिन्छ । डाँडोमा पुगेपछि छिनमै कुहिरोले ढाक्ने, पानी पर्ने र छिनमै खुला हुने विशेषताले पनि पर्यटक आकर्षित गर्न सक्छ । केबलकार चढेर लिने मज्जा प्रमुख विशेषता नै हो ।
केबलकारको क्षमता र लाग्ने खर्च
चन्द्रागिरिको केबलकारमा आउनेजाने यात्रा गर्दा जम्मा सात सय रुपैयाँ भाडा लाग्छ । विद्यार्थी परिचयपत्र भएका र स्थानीय बासिन्दालाई २० प्रतिशत छुट, शारीरिक अशक्तता भएकालाई ५० प्रतिशत, तीनदेखि चार फिटसम्मका बालबालिकालाई ४० प्रतिशत र सोभन्दा कमका बालबालिकालाई निःशुल्क व्यवस्था गरिएको छ ।
चन्द्रागिरिमा पुगेपछि खुला बगैंचा, चिल्ड्रेन पार्क, भ्युटावरबाट दृश्यावलोकनसहितका सबै सुविधा निःशुल्क छन् । केबलकारको टिकेट काटेपछि खानाबाहेक यहाँ उपलब्ध अघिकांश सुविधा निःशुल्क छ । पर्यटक तथा दर्शनार्थी ओसार्न ३८ वटा गोन्डोला (केबलकार) छन् । एउटा केबलकारमा आठजना अटाउँछन् ।