काठमाडौंका गल्लीमै प्रतिघण्टा एक सय किलोमिटर बाइक रेस
काठमाडौंका सडकमा प्रायः उनी उकुसमुकुस हुन्छन्, किनभने यी प्राय 'जाम' हुन्छन् । यहाँका सडकमा उनले आफूले चाहेअनुसार मोटरबाइक चलाउन पाउँदैनन् । त्यसैले उनलाई कत्तिखेर खुला सडकमा पुगौं हुन्छ । जब खाली सडक पुग्छन्, उनले बाइक कुदाएको देख्नेहरू आत्तिन्छन् । विक्रम थापाले कोटेश्वर–बनेपा सडक खण्डमा कुदाएको बाइकको 'फुटेज' हेर्दा यस्तै लाग्छ । उनी आफैंले रेकर्ड गरेको उक्त भिडियोमा सुजुकी जीएसएक्सआर सिक्स हन्ड्रेड बाइक दुई सय ४० किलोमिटर प्रतिघन्टा गतिसम्म कुदाएको देखिन्छ ।
'मैले कुदाउँदा भिडियो गेम हेरेको जस्तो लाग्छ रे । मान्छेहरू तर्सिएको प्रतिक्रिया सुन्ने गरेको छु', मोबाइलमा रहेको भिडियो देखाउँदै यी २१ वर्षे तन्नेरी मतिर फर्किएर हल्का मुस्कुराए । सार्वजनिक सवारी कुदिरहने यस्तो सडकमा अगाडि फ्याट्टै केही आइहाले ? मेरो प्रश्न भुइँमा झर्न नपाउँदै यी राइडरले मेरो कौतुहल मेटाइहाले, 'त्यो त आत्मविश्वास होे, क्षमता हो ।'
ओभर स्पिड र लेन मिचेका कारण उनले केही पटक ट्राफिकको 'चिट' पाएका छन् । आफूले कानुन मिचेको जान्दाजान्दै पनि बाइक अधिकतम गतिमा दौडाउन मन लाग्छ रे, उनलाई । अनि दुर्घटना भएको छैन अहिलेसम्म ?
'सडकमा कुदाउँदा लडेर घाइतेसम्म भएको छैन', उनले भने । विक्रमका अनुसार, उनी सुरक्षित भएर बाइक दौडाउँछन् । 'बाइक कुदाउँदा बाइक बिग्रियोस् तर चालक नबिग्रियोस', उनको सिद्धान्त छ । उनको तीव्र राइडिङ काठमाडौंका गल्लीहरूले पनि देखेका छन् । यी गल्लीमा एक सय किलोमिटर प्रतिघन्टाको गतिसम्म आफूले बाइक कुदाएको अनुभव छ उनीसँग ।
'नेपालमा जतिसुकै छिटो बाइक कुदाउनेले राइडर बन्ने, अन्तर्राष्ट्रिय प्रतियोगितामा सहभागी हुने सपना बुन्नु, राइडर–खेलाडी बन्ने सपना देख्नु सुन्दा अचम्म लाग्ने विषय होइन ? ' मेरो जिज्ञासा सुनेर उनी केवल मुसुक्क मुस्कुराए । केही छिन रोकिएर भने, 'सायद म बाइक रेसर बन्न जन्मिएको हुँ ।' उनले भनेजस्तै, विक्रमले नेपाली खेलकुदले थाहै नपाई मोटरबाइक रेसिङमा परिचय बनाउँदैछन् ।
उनको परिचय प्रोफेसनल बाइक रेसरका रूपमा व्यापक बन्दैछ । विक्रमले एसिया रोड रेसिङ च्याम्पियनसिप खेलिरहेका छन् । एसिया रोड रेसिङ च्याम्पियनसिप खेल्ने उनी पहिलो र एकमात्र नेपाली बाइक रेसर हुन् । र, यो सामान्य सफलता होइन । 'राइडर जो कोही बन्न सक्छ, तर रेसर बन्न निकै गाह्रो छ । रेसरले सर्किट र विशेष किसिमको बाइक दौडाउनुपर्ने हुन्छ' उनी भन्छन् ।
विक्रम लामो समयदेखि मोटर रेसिङको सपना देखिरहेका छन् । उनकै शब्दमा, उनका लागि मोटरबाइक नै प्रेमिका हो । 'मैले मोटर रेसिङभन्दा बाहिरको सपना देखेको छैन', उनले भने । नेपालमा मोटरसाइकल रेसिङ भएकै छैन भने पनि हुन्छ, न यहाँ कुनै रेसिङ सर्किट नै छ । यी युवाले कसरी प्रोफेसनल मोटो रेसर बन्ने सपना देखे ? उनको यो सपना सुन्ने जो कोहीले जिज्ञासा राख्छ ।
000
बनेपामा होन्डा एक्सएल दुई सय ५० सीसी बाइकको अगाडि राखेर बुबा (कपिलदेव थापा) ले चलाउँदा चलाउँदै विक्रमले थाहै नपाए बाइक चढ्ने सपना देखे । बाइकको अगाडि ट्यांकीमा बसेर हुइँकिएको क्षण उनी कहिल्यै बिर्सदैनन् । त्यतिबेला हावाको जोड प्रहारले उनको अनुहार आँसुले ढपक्कै हुन्थ्यो । बाइक तीव्र गतिमा हुन्थ्यो । बाइक जति तीव्र बन्दै गयो , विक्रम त्यति नै खुसी हुँदै जान्थे । यसरी नै तीव्र गतिमा बाइक कुदाउने सपना त्यतिबेलै देखेका हुन् । उनकी ठूलीदिदीले पनि तीव्र गतिमा बाइक कुदाउँथिन् । दिदीले केटाले तीव्र गतिमा बाइक कुदाउने भएकाले विक्रम उनको पछाडि बस्न रुचाउँथे ।
स्कुलमा कम्प्युटर क्लास सुरु भएपछि उनको ध्यान इन्टरनेटमा नयाँनयाँ बाइकको तस्बिर खोज्नु, बाइक रेसिङ हेर्नु बढी बित्थ्यो । त्यतिबेला मोटर जीपी (मोटरसाइकल रेसिङको सबैभन्दा ठूलो प्रतियोगितामा) मा सुजुकी हायबुसा भन्ने नीलो बाइक सबैभन्दा तीव्र गतिको बाइकका रूपमा परिचित थियो । उनी इन्टरनेटमा त्यही बाइक खोजेर बस्थे । विश्व मोटर रेसिङमा भ्यालेनटिनो रोम्सीले त्यतिबेला निकै चर्चित थिए । उनले धेरै रेस जित्ने गर्थे । निकै स्टाइलिस्ट भएका कारण पनि रोम्सी विक्रमलाई निकै मन पर्थे ।
इन्टरनेटमा रोम्सीलाई पनि खोजी बस्थे । उनी घरमा पनि च्यानल खोजीखोजी बाइक रेसिङ हेर्थे । मोटो जीपी टेनस्पोर्टसमा दिने भएकाले उनी त्यसैमा झुम्मिरहँन्थे । कसैलाई पनि च्यानल फेर्न दिँदैनथे । यस्तै रुचिले उनी चार कक्षामा पढ्दा नै बाइक चलाउन जान्ने भए । त्यसको एक वर्षपछि उनी बाटोमै कुदाउन थाले । उनी कक्षा सातमा पढ्दा दिदीले एक सय ६५ सीसीको स्कुटर किनिन् । बनेपामा त्यही स्कुटरले पल्सरसँग प्रतिस्पर्धा गथ्र्यो । फराकिलो सडक र लामो यात्रामा विक्रम विस्तारै 'ड्राइभिङ सिट'मा सर्न थालिसकेका थिए ।
तर अभिभावकलाई डर पनि बढ्दो थियो । 'मेरो रुचिलाई लिएर उहाँहरू चिन्तित हुनुहुन्थ्यो । बाइक रेसिङ भएकाले दुर्घटनाको चिन्ता उहाँहरूलाई थियो ', उनले भने । उनकै आफन्त केही पनि गम्भीर किसिमका बाइक दुर्घटनामा परिसकेका थिए । बाल्यकालदेखि नै उनले आफ्नै घरमा निजी बस र कारहरू देखे पनि यसले तान्न सकेन । तर उनको रुचि बाइकमा बढ्दो थियो । साथीले नयाँ बाइक किन्नेबित्तिकै उनी टेस्ट ड्राइभ गर्थे ।
घरमा कोही नयाँ बाइक लिएर आए हुइँकिहाल्थे । चार वर्षअघि एक दिन उनले आमालाई बाइक किनिदिन अनुरोध गरे । उनको आग्रह तत्काल स्वीकृत भयो । उनले केटीएम ड्युक दुई सय सीसी नेपालमा भित्रिन लागेको थाहा पाएका थिए । त्यही बाइक बुक गर्ने गए । यसपछि उनीसँग आफ्नै बाइक भयो । बाइकसँगै खेल्न थाले । च्यासलमा मेन्टल डिगर्स भन्ने रेसरको समूह नै बनाए । उक्त समूहले स्टन्ट गथ्र्यो । त्यसबीचमा उनले बाइक राइडिङ र रेसिङबारे खोजी खोजी पढ्थे । यससम्बन्धी फेसबुक पेजलाई लाइक गरी अधिकतम जानकारी लिने प्रयास गर्थे ।
'तर, यतिबेलासम्म बाइक रेसिङमा भाग लिने, अन्तर्राष्ट्रिय प्रतियोगिता खेल्ने कुनै सपना देखेको थिएन । बाइकसम्बन्धी केवल रुचि थियो', उनले भने । सन् २०१३ मा नेपाल अटोमोबाइल स्पोटर््स एसोसिएसन (नासा) ले रेसमान्डु आयोजना गरेपछि रेसिङको भूत उनमा चढ्यो । 'त्यही प्रतियोगिताबाट सोही वर्ष भारतमा आयोजित एफएमएससीआई इन्डियन नेसनल मोटरसाइकल रेसिङ च्याम्पियनसिपमा नेपाल पनि सहभागी भयो ।
नेपालको यो पहिलो अन्तर्राष्ट्रिय सहभागिता थियो । सन् २०१४ मा नासाले दोस्रो रेसमान्डु आयोजना गर्यो, विक्रम दोस्रो भए । यतिबेलासम्म उनी रेसिङको दुनियाँबारे निकै जान्ने भइसकेका थिए । एसियास्तरमा हुने प्रतियोगितामा नेपालीलाई कहाँकहाँ अवसर छ र के के आवश्यक हुन्छ भन्नेबारे पनि थाहा पाइसकेका थिए । उनको इच्छा अन्तर्राष्ट्रिय सहभागितामा अग्रसर हुँदै थियो ।
000
एसियामा सञ्चालन हुने रेसिङ प्रतियोगितामा एसिया रोड रेसिङ च्याम्पियनसिप र एसिया कप अफ रोड रेस चर्चित हुन् । एसिया रोड रेसिङ च्याम्पियनसिपअन्तर्गत सुजुकी एसिया च्यालेन्ज, होन्डा एसिया ड्रिम्स कप, सिक्स हन्ड्रेड सीसी सुपर स्पोर्टलगायत छन् । यी हरेक प्रतियोगिता चार पाँच देशमा सञ्चालन हुन्छन् । हरेक देशमा प्रत्येक प्रतियोगिताको दुईवटा रेस हुन्छ । होन्डा, सुजुकीलगायत कम्पनीले आफ्नो रेसिङ टिम नै बनाएका हुन्छन् । र यी कम्पनीको टिम नभएको देशका खेलाडीले फर्म भरी सेलेक्सन (प्रिसेसन टेस्ट) मा सहभागी हुने प्रयास गर्छन् ।
सेलेक्सनमा छनोट हुने त्यसमा पाए उनीहरूले लाइसेन्स प्राप्त गर्छन् र प्रतियोगिता खेल्न योग्य हुन्छन् । यति लामो प्रक्रिया पूरा गरी उनी कसरी एसिया रोड रेसिङमा सहभागी भए त ? विक्रम सन् २०१४ मा जापान गएको समयमा त्यहाँ फेडेरेसन इन्टरनेसनल डे मोटरसाइकलिज्मी (एफआईएम) एसिया कप अफ रोड रेसअन्तर्गत जापानको रेस हुन लागेको थियो ।
उनी जापानमै रहेका बुबा कपिललाई लिएर मोटरसाइकल फेडेरेसन अफ जापानको कार्यालय पुगे । सात दिनपछि रेस हुँदै थियो । विक्रमले सेलेक्सनमा पास भए त्यो रेस खेल्न पाउने आश्वासन पाए । जापानको मोटो जीपी सर्किटमा खेल्नु विक्रमका लागि निकै ठुलो चुनौती थियो ।
उनले वन डे कोर्स गरे । आठ घन्टाको प्रशिक्षणपछि उनी भोलिपल्ट प्रिसेसन टेस्टमा सहभागी भए ।उनको यो छनोट हेर्न बुबाआमा पनि पुगेका थिए । छनोटमा दुई पटक लडे पनि उनी पास भए, प्रतियोगिता खेल्न पाउने भए । 'यो निकै खुसी भएको दिन थियो । तर खेल्दा लडेकाले बुबाआमा केही डराउनु भएको मैले बुझेको थिएँ' उनले भने । यसअघि नेपालबाट नीर राईले सुजुकी च्यालेन्ज कपका लागि प्रिसेसन टेस्ट दिए पनि असफल भएका थिए ।
त्यहाँ जानु अघि नीरले भारतमै गएर प्रशिक्षण लिएका थिए । 'लाइसेन्स प्राप्त गर्नु, प्रतियोगिता खेल्न पाउनु निकै ठुलो कुरा थियो ' विक्रम भन्छन् । प्रतियोगिताअन्तर्गत जापानको दुवै रेस खेले पनि उनी पछि प्रायोजक अभावमा थाइल्यान्ड र ताइवानको रेसमा सहभागी हुन सकेनन् । त्यसको झन्डै एक वर्षपछि उनले सुजुकी एसिया च्यालेन्जका लागि प्रिसेसन टेस्टका लागि अनलाइन फर्म भरे । त्यसका लागि छनोट भएपछि उनी प्रिसेसन टेस्ट दिन मलेसिया पुगे ।
उनको तीव्र राइडिङ काठमाडौंका गल्लीहरूले पनि देखेका छन् । यी गल्लीमा एक सय किलोमिटर प्रतिघन्टाको गतिसम्म आफूले बाइक कुदाएको अनुभव छ उनीसँग ।
तर टेस्टको छैटौं चरणमा उनी घाइते हुन पुगे । चिकित्सकको रिपोर्टमा लिगामेन्ट च्यातिएको देखियो । उनले भने 'म छनोट हुने लगभग पक्का थियो तर घाइते भएपछि पुनः खेल्न नसक्ने भएँ ।' तर उनले सपना देख्न छाडेनन् । सन् २०१६ को संस्करणको प्रिसेसन टेस्टका लागि पनि अनलाइन फर्म भरे । फेरि मलेसिया बोलाइए । यस पटक भने प्रिसेसन सफल भए ।
मलेसिया, थाइल्यान्ड, जापान, इन्डोनेसियालगायत देशमा सञ्चालन हुने यो प्रतियोगिताअन्तर्गत उनी भर्खरै इन्डोनेसियाको रेसमा सहभागी भएर फर्किएका छन् । चारवटा देशको रेस समाप्तिमा उनी सहभागी १८ खेलाडीमध्ये १७ औं स्थानमा छन् ।
०००
यी प्रतियोगितामा सहभागी हुन जाँदा एउटा देशको सहभागितामा विक्रमको खर्च दुईदेखि चार लाख रुपैयाँसम्म हुन्छ । आउनेजाने खर्चदेखि लिएर निजी मेकानिक र निजी चिकित्सकको खर्च उनी आफैं व्यहोर्छन् । 'मोटर रेसिङमा खेलाडीले आम्दानी गर्ने भनेको प्रायोजकबाट हो', आफू सहभागी भइरहेको खेल महँगो भइरहेको उनलाई थाहा छ । एकदिन आफूले पनि प्रायोजक पाउनेमा उनी आशावादी छन् ।
उनले राम्रोसँग बुझेका छन्, 'रेसमा माथिल्लो क्रममा रहन सके प्रायोजक पाउने सम्भावना हुन्छ ।' उनलाई कम्तीमा के थाहा छ भने, आफ्नो यो आँटले भावी दिनमा अन्य नेपाली रेसरको आत्मविश्वास बलियो हुनेछ । नेपालमा आफू खेलाडी हो भन्ने महसुस हुन्छ कि हुन्न ? उनी फेरि मुस्कुराए । केही छिन गमेर भने, 'नेपालमा रहँदा भन्नुहुन्छ भने मलाई कसैले पनि यो महसुस गराउँदैनन् तर मलाई भने अधिकतम रूपमा महसुस हुन्छ ।
म आफ्नै खर्चमा, आफ्नै प्रयासमा देशलाई चिनाइरहेछु ।' यी प्रतियोगितामा भाग लिँदा अन्य प्रतिद्वन्द्वीले विक्रमलाई सोध्छन् रे, नेपालमा पनि बाइक रेसिङ हुन्छ र ? 'त्यतिबेला म राम्रो उदाहरण बनेको छु भन्ने लाग्छ', विक्रम फेरि मुस्कुराए ।