नेपालमा इन्टरनेट महँगो
काठमाडौं: नेपालमा आधा दर्जनभन्दा बढी इन्टरनेट सेवा प्रदायक (आईएसपी) कम्पनी छन् । यी कम्पनीबीच कसले सस्तो शुल्कमा उत्कुष्ट सेवा प्रदान गर्ने भन्ने प्रतिस्पर्धा नै चलेको छ । तर, पनि नेपालमा इन्टरनेट सेवा महँगो छ । अन्तर्राष्ट्रिय बजारको तुलनामा नेपालको इन्टरनेट सेवा शुल्क निकै महँगो छ ।
शुल्क महँगो भए पनि त्यसअनुसारको सेवा उपलब्ध छैन । तोकिएबमोजिम इन्टरनेट सेवा प्रयोगकर्ताले प्रयोग गर्न पाएका छैनन् । कम्प्युटर एसोसिएसन अफ नेपाल (क्यान)का अध्यक्ष विनोद ढकाल ग्राहकले बुझाएको दस्तुर अनुरुपको सेवा र सुविधा कुनै आईएसपी कम्पनीले दिन नसकेको बताउँछन् ।
'एउटा मात्र हैन नेपालमा भएका सम्पूर्ण आईएसपी कम्पनीको सेवा र सुविधामा समस्या छ', ढकालका भने, 'यसको प्रमुख कारण हो सरकारी निकाय कमजोर हुनु, लोडसेडिङ र अनुगमनमा प्रभावकारी नहुनु ।' ढकालका अनुसार नेपालमा इन्टरनेटको अन्तर्राष्ट्रिय गेट वे एउटै मात्र हुनु नै इन्टरनेट शुल्क महँगो हुनुको प्रमुख कारण हो । एउटै मात्र अन्तर्राष्ट्रिय इन्टरनेट गेट वे हुँदा एकाधिकार बजार सिर्जना भएको हो ।
नेपालमा अहिले भारतको बाटो भएर मात्र इन्टरनेट ल्याउने गरिएको छ । यसले गर्दा आईएसपी कम्पनीले चाहेर पनि सस्तोमा इन्टरनेट सेवा दिन सकेका छैनन् । ढकालका अनुसार मूल्य घट्नका लागि अरु एक, दुई अन्तर्राष्ट्रिय टर्मिनलका साथै फाइबर लिंक जोड्नुपर्छ । तर, त्यसका लागि सरकारले नै पहल गर्नुपर्नेछ ।
नेपालमा अहिले भारतको बाटो भएर मात्र इन्टरनेट ल्याउने गरिएको छ । यसले गर्दा आईएसपी कम्पनीले चाहेर पनि सस्तोमा इन्टरनेट सेवा दिन सकेका छैनन् ।
सरकारले इन्टरनेट सेवालाई विकासको मेरुदन्डका रूपमा लिएर त्यस अनुसारको काम गर्न जरुरी छ । आईएसपी कम्पनीले दिएको सेवाप्रति विश्वासी नहुँदा बैंकलगायत ठूला कम्पनीले दुईवटा आईएसपीको सेवा एकै पटक लिने गरेका छन् । एउटा बिग्रेको खन्डमा अर्को विकल्प हुन्छ भन्ने सोचले यसरी दुईवटा कम्पनीको सेवा लिनुपरेको ढकाल बताउँछन् । यसले नेपालमा इन्टरनेट सुरक्षामा पनि ठूलो प्रश्न उठाएको छ ।
अहिले एउटा बाटोबाट मात्र नेट आउँदा महँगो भएकाले त्यसको समाधानका लागि चीनबाट केरुङको बाटो हुँदै फाइबर इन्टरनेट ल्याउने काम अन्तिम चरणमा पुगको नेपाल दूरसञ्चार प्राधिकरणका अध्यक्ष दिगम्भर झाले बताएका छन् । उनका अनुसार चीनबाट ल्याइने इन्टरनेटको काम अन्तिम चरणमा रहेको र चाँडै नेपालमा आउनेछ । यो हुँदा केहीमात्रामा इन्टरनेट शुल्कमा कमी आउने उनको भनाइ छ । बंलादेशबाट पनि सिलिगुडी हुँदै नेपालमा फाइबर ल्याउने योजना रहेको उनले बताए ।
तर, चीनबाट आउने इन्टरनेटले शुल्क घट्ने वा नघट्ने भन्ने टुंगो लागि नसकेको नेपाल टेलिकमका प्रवक्ता प्रतिभा वैद्यले बताउँछिन् । उनका अनुसार चीनबाट ल्याइने इन्टरनेको सबै काम सकिएको छ । अब कम्पनीसँग सम्झौतको काम बाँकी छ । इन्टरनेटको मूल्य घट्ने वा नघट्ने सम्झौताले निर्धारण गर्नेछ । यदि त्यहाँ सस्तोमा इन्टरनेटसम्झौता भए शुल्क घट्ने बैद्यको भनाइ छ ।