मार्दी लेकमा व्यावसायिक चौंरीपालन
पोखराः कास्कीको ल्वाङघलेल गाविसस्थित मार्दी हिमालको लेकमा व्यावसायिक चौंरीपालन गरिएको छ । यहाँको सिदिङका ४७ वर्षीय शिवलाल गौतमले व्यावसायिक चौंरीपालन व्यवसाय गरेका हुन् ।
म्याग्दीको खोप्राबाट चार वर्षअघि ४८ वटा याक किनेर मार्दी याक फर्म स्थापना गरी चौंरीपालन सुरु गरेको गौतमले बताए । हाल याक र चौंरीको संख्या बढेर ७८ पुगेको छ । हजुरबुबा, बुबाका पालादेखि नै यहाँको लेकमा भेडा, भैंसी पाल्दै मार्दी हिमाल क्षेत्रमा गोठ बस्दै आएको अनुभव सँगालेका गौतमले पछिल्लो समयमा चौंरीपालन व्यवसाय सुरु गरेका हुन् ।
चौंरीको दूधसँगै छुर्पी, घिउ उत्पादन गरी बिक्री गर्ने गरेको गौतमले बताए । चिज उत्पादनका लागि मेसिन किन्ने प्रक्रियामा रहेको उनले सुनाए । चौंरीको दूध, घिउ, छुर्पी, चिजमात्र होइन, मासुका लागि पनि याक बिक्री हुने गरेको गौतमले बताए ।
२८ लाखको लगानीमा गौतमले सुरु गरेको चौंरीपालन व्यवसाय फस्टाउँदै गएको छ । चार वर्षको अवधिमा अहिलेसम्म सातवटा याक र दुई चौंरी बिक्री गरी ६ लाख आम्दानी गरेको उनले सुनाए । ६० हजारदेखि ७५ हजारसम्ममा एउटा याक बिक्री हुने गरेको उनले बताए ।
चौंरीको घिउ मानाको नौ सय र छुर्पी किलोको पाँच सय रुपैयाँमा बिक्री हुन्छ ।
चौंरीको घिउ र छुर्पी बिक्री गरेर मात्र महिनामा २५ हजार आम्दानी हुने उनले सुनाए । चौंरीको घिउ मानाको नौ सय रुपैयाँ र छुर्पी किलोको पाँच सय रुपैयाँमा बिक्री गर्ने गरेको उनले बताए । अरबको खाडीमा गएर दुःख गर्नुभन्दा आफ्नै हिमालको लेकमा चौंरीपालन गरौं भन्ने लागेर व्यावसायिक रूपमा चौंरी पालेको उनले सुनाए ।
चौंरी तीन हजार मिटरदेखि ४८ सय मिटरसम्मको उचाइ क्षेत्रमा चरनमा जाने गरेको गौतमले बताए । उच्च हिमाली क्षेत्रको लेकमा पालिने चौंरीको घिउ, चिज, छुर्पीको मात्र होइन, याकको मासुको समेत ठूलो माग भए पनि पुर्याउन नसकिएको उनले सुनाए । हिमाली क्षेत्रको जडीबुटी खाएकोले चौंरीको चिज, दूध र घिउ बढी माग भएको हो ।
यही व्यवसायबाट पाँच छोराछोरीको पढाइ र सातजनाको परिवारको दैनिकी चलेको र केही रकम बचाएको गौतमले बताए । चौंरीपालन व्यवसायमा छोराले पनि सघाएको उनले सुनाए । अरू व्यवसायमा जस्तै चौंरीपालन व्यवसायमा पनि कामदारको अभाव हुने गरेको छ । राम्रै तलब दिएर गोठालो राखे पनि कामदार लामो समय नबस्दा आफैं खटिनुपर्ने अवस्था रहेको गौतमले सुनाए ।
हिमचितुवाबाट बचाउन मुस्किल
गौतमले पछिल्लो समयमा चौंरीगाईका बाच्छाबाच्छी हिमचितुवाबाट बचाउन मुस्किल हुने गरेको बताए । खुला चरनमा छाडेर पालिने चौंरीका डेढ वर्षसम्मका बाच्छाबाच्छीलाई हिमचितुवाले खाने गरेको उनले सुनाए ।
फागुनदेखि जेठसम्म १४ वटा बाच्छाबाच्छीलाई चितुवाले खाएको उनको भनाइ छ । खुला चरनमा हुँदा चौंरीले बाच्छाबाच्छीलाई घेरेर राख्ने भएकोले हिमचितुवाले खान सक्दैन । माउ घाँस खान जंगलमा पसेपछि भने बाच्छाबाच्छी छलिने हुँदा हिमचितुवाले आक्रमण गर्ने गरेको उनले सुनाए ।
प्रतिक्रिया दिनुहोस !
