इन्जिनियर पेसा छाडेर बाख्रापालन 

दिक्तेलः विगत बीस वर्षदेखि इन्जिनियर पेसा अँगाल्दै आएका खोटाङ विजय खर्कका श्यामकुमार पोखरेल व्यावसायिक बाख्रापालनमा लागेका छन् । गत असारबाट जागिर छोडेर बाख्रापालन गरिरहेका छन् ।

जीविकोपार्जन मात्र नभई व्यावसायीकरणमा लाग्नुपर्छ भन्ने अभियानका साथ बाख्रापालन व्यवसायमा थालेका पोखरेलले जिल्लाकै नमुना बाख्रापालक व्यवसायीको परिचय दिएका छन् ।‘ सिभिल इन्जिनियर मान्छे निर्माण गर्नुपर्नेमा बाख्रापालनमा लागेको छु-, उनले भने,‘ अहिले आम्दानी, आत्मसम्मान सबैमा सन्तुष्ट छु ।

सिभिल इन्जिनियरको जागिर छाडेर चार वर्षअघि विजयखर्कमा उनले सुरु गरेको ‘हलेसी कृषि तथा बाख्रा फर्म- बाट हाल स्थानीय तथा बाह्य बजारमा मासु खपत भइरहेको छ । नेपाल बाख्रापालन व्यवसायी महासंघको केन्द्रीय अध्यक्षसमेत रहेका पोखरेललाई राम्रो आम्दानीसँगै सफल व्यवसायी बन्न सकेकोमा आत्मसम्मान र सन्तुष्टी प्राप्त भइरहेको छ । उनी भन्छन्, ‘चार वर्षको दौरानमा मेरो फर्म उत्कर्षमा पुगेको छ ।'

इन्जिनियरभन्दा बाख्रापालन व्यवसायी बन्नुमा गर्व गर्ने श्यामले आफ्नै करिब २५ रोपनी जग्गामा फर्म सञ्चालन गरेका छन् । पोखरेलको फर्ममा हाल एक सयका हाराहारीमा बाख्रा छन् । अब छिटै फर्म सुधार तथा विस्तार गरी नयाँ बाख्रा थप गर्ने उनको योजना छ ।

‘भएका खोर र बाख्रा पुरानो पनि भयो-, उनले भने, ‘अब खोरलाई पुनः सुधार, विस्तार तथा व्यवस्थापन गरी बारबेरी जात र अन्य जातका बाख्रा थप्नेछु ।- जीविकोपार्जन र आम्दानीको लोभ नभई स्वरोजगार बन्न सक्नुपर्छ र त्यसका लागि प्रशस्त सम्भावना छ भनेर उदाहरण दिन सकौं भन्ने इच्छा र संकल्प जागेकाले यो व्यवसाय अपनाएको पोखरेलको भनाइ छ ।

जीविकोपार्जन मात्र नभई व्यवसायिकरणमा लाग्नुपर्छ भन्ने अभियानका साथ, बाख्रापालन व्यवसाय थालेका पोख्रेलले जिल्लाकै नमूना बाख्रापालन, व्यवसायीको परिचय दिएका छन् । 

हाल उनको फर्ममा पाँच जना पूर्णकालीन र १८ जनासम्म दैनिक ज्यालादारीमा काम गर्छन् । यसले थोरैलाई भए पनि वैदेशिक रोजगारीबाट रोकेको छ र स्वदेशमै गर्न सकिने प्रशस्त आम्दानीका बाटा देखाएको छ । बाख्रापलन सँगसँगै उनले डालेघाँसका बिरुवा लगाएका छन् भने आफ्नो खेतबारीमा पाँच हजारभन्दा बढी अलैंचीका बिरुवासमेत लगाएका छन् ।

पोखरेलले डाले घाँसको दीगो व्यवस्थापनका लागि गाउँका प्रत्येक बालबालिकालाई समेत रोजगारी दिएका छन् । उनले आफ्नो जग्गामा बिरुवा रोपी बाचाईदिए बापत प्रतिबिरुवा ५० रुपैयाँका दरले पुरस्कार समेत दिने गरेका छन् । हालसम्म सात सय बढी डालेघाँसका बिरुवा लगाई घाँस उत्पादन गरिरहेको उनले बताए ।

स्थानीय बजारमा बाख्राको मासुका अत्यधिक माग भई आपूर्ति गर्न नसकिरहेको अवस्थामा जिल्लाका केही बाख्रापालक मिलेर सदरमुकाम दिक्तेलमा व्यावसायिक मासु पसलसमेत सञ्चालनमा ल्याएका छन् । पोखरेलको फर्ममा स्थानीय खरी, जमुनापारी, बारवेरी र सानान् जातका बाख्रा पालिएको छ ।

जिल्लामा चार दर्जनबढी बाख्रा फम सञ्चालनमा छन् । पछिल्लो समय बाख्रापालन व्यवसायीलाई राज्यलेसमेत सम्बोधन गरेकाले यस व्यवसायप्रति कृषकको आकर्षण बढेको छ ।