उद्यमीको दसैं

नेपालीको महान् चाड दसैं नजिकै आएको छ । गाउँसहरमा दसैंको रौनक देखिन थालेको छ । नेपालीहरू दसैंको तयारीमा जुटिसकेका छन् । दसैं मिठो खाने र राम्रो लगाउने चाडका रूपमा चिनिन्छ । तर अहिले धेरैलाई मिठो खान र राम्रो लगाउन दसैं कुर्नुपर्ने बाध्यता छैन । जुनसुकै बेला पनि राम्रो लगाएको देखिन्छ ।

नेपालीले आर्थिक हैसियतअनुसार दसैं मनाउँछन् । वर्षभरि पैसाको पछाडि दौडिने व्यवसायी पनि दसैंमा फुर्सद निकाल्छन् । यो फुर्सदमा वर्षभरिको ह्याङआउट गर्छन् । अन्नपूर्णकर्मी नविन अर्यालले केही उद्यमीलाई सोधे, दसैं कसरी मनाउनुहुन्छ ?

इन्ज्वाय गर्न मन लाग्छः सुरज वैद्य

दसैं परिवारसँग काठमाडौंमा मनाउँछु । बच्चाहरू विदेशमा छन् । यहाँ आमा, पत्नी, बहिनी, ज्वाइँमात्र हुनुहुन्छ । घरमै तास खेलिन्छ । म वर्षमा दुईपटक तास खेल्छु, दसैं र तिहारमा । म रोमान्टिक मान्छे हुँ । रमाइलो गर्न रुचाउँछु । पर्वमा पारिवारिक माहोल रमाइलो बनाउँछु । बढी रमाइलो गर्ने हुँदा प्रायः तासमा हार्छु । वर्षभरमा बढी फुर्सदिलो हुने समय दसैं हो । इन्ज्वाय गर्न मन लाग्छ ।

म खानेकुरामा सौखिन छु । दसैंमा मासुका परिकार बढी खाइन्छ । घरमा खाना आफैं बनाउँछु । आफन्त र साथीहरू बोलाएर खुवाउँछु । उनीहरूसँग पनि रमाइलो हुन्छ । घरमै बार्बी क्यु तयार पार्छु । साथीहरूलाई मदिरा गिफ्ट दिन्छु । विदेशी साथीलाई नेपाली ब्रान्ड र नेपाली साथीलाई ब्ल्याक लेबल दिन्छु ।

म लुगामा धेरै सौखिन छैन । पत्नी सौखिन छिन् । तर दुवैले दसैंमा किन्दैनौं । जतिबेला आवश्यक पर्यो, त्यतिबेला किन्छौं । परिवारका सदस्य, आफन्तलाई दिन दसैंमा किनमेल हुन्छ । हामी भाटभटेनी, दरबारमार्गलगायतका ठाउँमा किन्छौं ।

म ब्रान्ड खोज्दिन, कम्फरटेबल लुगाहरू खोज्छु । म अग्लो भएकाले नेपालमा सित्तिमित्ती लुगाहरू मिल्दैनन् । धेरै लुगा विदेशमा जाँदा किनिन्छ । नेपालमा पनि टेलरमा अर्डर गरेर लुगा सिलाउँछु । पत्नी फेसन डिजाइनर हुन् । उनी आफैं डिजाइन गरेर टेलरमा सिलाउन दिन्छिन् ।

चंगा उडाउन मन पर्छःअनील शाह
म रक्सी पनि खाँदिनँ, तास पनि खेल्दिनँ । तर मासुका परिकारको ठूलो सौखिन हुँ । दसैंमा घरमै मासुका विभिन्न भेराइटी बनाएर खान्छौं । वर्षभरि काममा बिजी भइन्छ । दसैंको फुर्सद इष्टमित्र र साथीभाइ भेट्ने समय हो । मेरा लागि दसैं रिल्याक्स गर्ने समय हो । दसैंमा परिवारसँगै बसेर रमाउँछौं । साथीहरूको सानो ग्रुपसँग रमाइलो गरिन्छ । म सानैदेखि चंगा उडाउन मन पराउँथें । अहिले पनि चंगा उडाउँछु । बरु चंगा र धागो खरिद गर्न कालिमाटी जान्छु । त्यहाँ चंगा चेट गर्ने धागो पाइन्छ ।

दसैंमा अरू सपिङ खासै हुँदैन । सपिङका लागि दसैं कुरिँदैन । आवश्यक परेको समयमा गरिन्छ । मेरो सपिङ परिवारले गरिदिन्छ । पहिला इन्द्रचोक-असनतिर सपिङ गइन्थ्यो । अहिले न्युरोड, भाटभटेनी, सुरज आर्केड जान्छौं । अहिले दसैं काठमाडौंमा मनाउन थालेको छु । पहिला दसैंबिदामा इन्डिया, मलेसिया, थाइल्यान्डलगायतका धेरै मुलुक गइयो । अब घरमै रमाउन मन पर्छ ।

नौरथाको व्रत बस्छुः भवानी राणा

म दसैंमा सधैं व्रत बस्छु । नौ दिनसम्म फलफूलमात्र खान्छु । नौरथाको व्रत बस्न थालेको १० वर्षभन्दा बढी भयो । नौ रथाको व्रत मेरा लागि महत्वपूर्ण हुन्छ । पूजा गर्छु, चण्डीपाठ गर्छु, हवन गर्छु ।

हामी दसैं नेपालगन्जमा मनाउँछौं । सप्तमीमा म त्यहाँ पुगिसकेकी हुन्छु । टीका लगाउन सपरिवार जम्मा हुन्छौं । दसैंमा मधेस र पहाडमा बढी रमाइलो हुन्छ । काठमाडौं करिब करिब सुनसान हुन्छ । मधेसमा रावणलाई जलाएको हेर्न निकै मन पर्छ ।

मैले दसैंमा आफ्ना लागि त्यति किनमेल गर्दिनँ । इन्डिया तथा अरू देशमा जाँदा आवश्यक चिजहरू किन्छु । दसैंमा आफन्तका लागि भने किनमेल गरिन्छ । आफन्तलाई धोती, सारी, लेहेंगालगायतका लुगाहरू गिफ्ट दिन्छौं ।

पोखरामा जमघट गर्छौः अञ्जन श्रेष्ठ

मेरो लागि दसैं रिल्याक्स हुने समय हो । हामी सपरिवार पोखरामा जम्मा हुन्छौं । वर्षभरि व्यस्त भइन्छ । दसैंमा हुने फुर्सदमा परिवारमै रमाउँछौं । म धर्मकर्ममा बढी विश्वास गर्छु । त्यसैले देवीदेवताको आराधना गर्छु । म लगाउन त्यति सौखिन छैन, खानामा भने सौखिन छु । बरु मिठोमिठो परिकार बनाएर खान्छौं ।
मेरो सानैदेखिको बानी नयाँ लुगा पाउनेबित्तिकै लगाइहाल्ने हो । दसैंमा किनेको लुगा पनि पहिला नै लगाएर पुराने बनाइसक्थें । अहिले पनि म दसैंमा भनेर किनमेल गर्दिनँ । आवश्यक परेको बेलामा किनमेल गर्छु । मलाई दसैंमा परिवारमै रमाउन मन पर्छ ।

सम्बन्ध रिन्यु गर्ने समय होः प्रबलजंग पाण्डे
वर्षभरि काममा व्यस्त हुँदा आफन्त र साथीभाइसँग भेटघाट हुँदैन । दसैंमा वर्ष दिनदेखि नभेटिएका सबैसँग भेट हुन्छ । मलाई लाग्छ, दसैं सम्बन्ध रिन्यु गर्ने समय हो । दसैंको सबैभन्दा राम्रो पक्ष पनि यही हो । हामी दसैं सपरिवार जम्मा भएर मनाउँछौं । घरमै रमाइलो गर्छौं । काठमाडौंबाहिर घुम्न गएर वर्ष दिनको ह्याङ हटाइन्छ ।

फुर्सदमा किताब पढ्न मन पर्छ । यसले पनि ह्याङ हटाउन मद्दत गर्छ । दसैंमा म आफ्ना लागि खासै किनमेल गर्दिनँ । बाहिर गएका बेलामा किनिन्छ । दसैंमा खासगरी बच्चाहरूका लागि किनमेल गर्ने हो । म ब्रान्डेड लुगा लगाउँछु । तर, चुजी ब्रान्ड भने छैन । पारिवारिक किनमेलका लागि सपिङ मलहरू, दरबारमार्गमा गइन्छ । आफ्ना लागि त जहाँ सुहाउँदो लुगा छन्, त्यहीं किन्ने हो ।

सपिङको सोखिन हुः कमला श्रेष्ठ
सौन्दर्य कला व्यवसायी
मैले नेपालमा दसैं नमनाएको १५ वर्ष भइसक्यो । छोराबुहारी अमेरिकामा बस्छन् । हामी पतिपत्नी उतै जान्छौं । बाबुआमा, सासूससुरा सबै बितिसक्नुभयो । केटाकेटी र बूढाबूढी नभएमा चाडपर्व रमाइलो हुँदैन । त्यसमाथि काठमाडौं दसैंमा झन् सुनसान हुन्छ । यसपटक हामी नेपालमै दसैं मनाउँछौं । दसैं मुक्तिनाथमा मनाउने हाम्रो योजना छ । प्लेनको टिकट बुकिङ भइसक्यो । भर्खरै विदेशबाट आएको हुँदा फेरि विदेश जान मन लागेन ।

वर्षभरि आफ्नै बिजनेस र अन्य काममा व्यस्त भइन्छ । दसैंमा बिजनेस र कलेज बन्द हुन्छ । करिब १० दिन हुने फुर्सदमा रिल्याक्स गर्न विदेश जाने गर्छौं । हामी कहिले सिंगापुर, कहिले अमेरिका, दुबई, बेलायत, थाइल्यान्डलगायतका मुलुकमा जान्छौं । त्यही बेलामा मैले आफूलाई आवश्यक छोटो ट्रेनिङ समेत लिन भ्याउँछु । ब्युटिपार्लर क्षेत्रमा नयाँनयाँ टेक्नोलोजी आएका हुन्छन्, तिनलाई भित्राउँछु ।

म सपिङमा निकै क्रेजी र पागल हुँ । मैले सपिङ गरेको देख्दा परिवार डराउँछ । म नेपालमा सपिङ गर्दिनँ । विदेशमा जाँदा गर्छु । मलाई खासगरी लुगा, जुत्ता, गरगहना, ब्याग किन्न मन पर्छ । त्यस्तै, सैलुन र ट्रेनिङका समान पनि किन्छु । सपिङमा इन्ज्वाय गर्छु । मसँग सपिङ जाँदा सबै थाक्छन् । पति, छोराबुहारी मलाई एउटा मलमा छाडिदिन्छन्, अनि पछि लिन आउँछन् ।

मासुको पनि म निकै सोखिन हुँ । मासुबिना खाना रुच्दैन । हरेक छाक मेरो घरमा मासु पाक्छ । मासु यही भन्ने हुँदैन, तर बढी माछा रुचाउँछु । अरू खाना जे पनि खान्छु । जहाँ जसले दिए पनि खान्छु ।