तराईमा सुरु भयो छठको रौनक

वीरगन्जः निष्ठा र कठोर ब्रत लिएर मनाइने हिन्दु धर्मावलम्बीहरुको साझा सांस्कृतीक प्रतिविम्बको चाड छठ पर्व शुक्रबारदेखि विधिवत सुरु भएको छ ।सत्य र अहिंसाप्रति मानवको रुचि बढाउने तथा सबै जीवप्रति सहानुभूति राख्न अभिप्रेरित गर्ने चाडका रुपमा रहेको छठ पर्व शुक्रबार विधीवत सुरु भएको हो ।

कात्तिक शुक्ल पक्षमा चार दिनसम्म मनाइने छठ पर्वको पहिलो दिन अर्थात् शुक्रबारको दिनलाई नहाए खाए (नुहाउने खाने) दिन पनि भन्ने गरिन्छ ।

छठ पर्बको पहिलो दिन शुक्रबार छठका व्रतालुले खोला, नदी, पोखरी र तलाउलगायतका जलाशयमा नुहाइधुवाई गरेर शुद्ध भइ बिहान र बेलुकी लसुन र प्याज बेगरको चोखो साकाहारी खाना खाएका छन् ।

छठको दोश्रो दिन शनिवार अर्थात् पञ्चमी तिथिको दिनलाई ‘खरना’ भनिन्छ । खरनाका दिन व्रतालु दिनभरि निर्जला व्रत बस्छन् र साँझपख नुहाएर चोखो हुँदै आफ्नो कुल देवताको पूजा कोठामा माटोको नयाँ चुलो बनाएर त्यसैमा चामल र भेली र सख्खरको खीर (रसीआव) तथा गहँुको रोटी प्रसादका रुपमा पकाउँछन् ।

उक्त प्रसाद अर्थात् रसीआव रोटी चन्द्रोदयपछि चन्द्रमालाई चढाएर पूजापाठ गरेपछि ब्रतालु उक्त प्रसाद ग्रहण गरेर निर्जला ब्रत बस्छन् ।

छठको तेश्रो दिन अर्थात षष्ठी तिथीलाई छठको मुख्य दिन मानिन्छ । जसलाइ सँझीया घाटे पनि भनिन्छ । त्यस दिन ब्रतालु मलिाले नदी, पोखरी, तलाउ लगायतका जलाशयमा तयार पारिएको छठघाटमा पुगेर साँझ पख अस्ताउदो सुर्यलाई र दोस्रोदिन सप्तमीमा बिहान उदाउँदो सूर्यलाई अर्घ दिएर पूजापाठ गरेपछि छठ पर्व विधिवत रुपमा सकिन्छ ।

छठपूजामा सूर्य भगवान र छठी मातालाई पूजापाठ र अर्घ दिने गरिन्छ । अर्घ दिनका लागि ब्रतालुले गहुँ वा चामलको पिठोबाट ठेकुवा बनाउने गर्छन् । यस्तै मुला, गाजर, बेसारको हरियो बोट, ज्यामिर, नरिवल, सुन्तला, केरा, स्याउ, पानी सिंगडा, सुथनी, उँखु , बोडीलगायतका फलफूल पनि सूर्य भगवान र छठी मातालाइ अर्घ दिने गरिन्छ ।
अत्यन्त कठिन र निष्ठापूर्वक मनाइने छठ पर्वमा सन्तान र परिवारको सुख शान्ति तथा रक्षाको कामना गर्दै छठी माता र सूर्य भवानको पूजा गरिन्छ । छठ पर्वमा व्रत गरे दुःख र दरिद्रताबाट मुक्ति पाइन्छ भन्ने पनि धार्मीक जनविश्वास रही आएको छ ।

तराईमा छठ पूजाको तयारी तिब्र
पर्सा, बारालगायत तराईका जिल्लामा छठ पूजाको तयारी भइराखेको छ । कात्तिक २१ गते आइतबार परेको छठ पूजाका लागि मध्यतराईका जिल्लामा छठी घाटमा सरसफाई, सजावट र व्यवस्थापनका काम तिब्र बनाइएकोछ । वीरगन्जको घडीअर्वा पोखरी, स्वीमीङ पुल परिसर, रानीघाट, छपकैया, नगवा, मुर्ली, पिपरा गरि दुई दर्जन स्थानमा छठघाट बनाइएको छ ।

यस्तै पर्साको ग्रामीण क्षेत्रका रामगढवा, पोखरीया, बहुअरी, भिस्वा, लंगडी, सेढवा, धोरे, विन्दवासीनी लगायतका गाँउमा रहेका पोखरी, तलाउ र नदी छेउमा पनि छठघाटको सजावटको काम भइरहेको छ ।
मुलुकमै छठपूजाका लागि ख्याती कमाएको वीरगन्जको घडीअर्वा पोखरी परिसरमा छठघाट सजाउने काम विशेष रुपमा भइरहेको छ।

घडीअर्वा पोखरी छठघाटमा पन्डाल, बिजुलबत्ती र फूलको सजावटमा मात्रै यसपाली ११ लाख ५० हजार रुपैयाँ खर्च गरिएको घडीअर्वा छठपूजा व्यवस्थापन समितिका सचिव मनोहर साहले बताए । विगतका वर्षहरु भन्दा यसपाली अझ व्यवस्थित र सुन्दरतका साथ छठघाटलाई सजाउने काम भइरहेको सचिव साहले बताए ।

घडीअर्वा छठघाटामा आइतबार साँझ र सोमबार बिहान गरि करिब दुई लाख ५० हजार भक्तजन र दर्शनार्थी आउने अनुमान गरिएको समितिका अध्यक्ष बाल्मिकी साहले बताए । छठका ब्रतालु मात्रै चार हजार दुई सय जति यहा आएर छठी माता र सूर्य भगवानको पूजाअर्चना गर्छन’्, उनले भने,‘त्यस्तै यो छठघाटको मनमोहक सजावट र छठमाताको दर्शन गर्न अढाई लाख भक्तजन र दर्शनाथी आउने गर्छन् ।

छठपूजाका दिन घडीअर्वा छठघाटमा आउने भक्तजन र दर्शनार्थीको सुरक्षाका लागि नेपाल प्रहरी एक सय १५, सशस्त्र प्रहरी ७५ र घडीअर्वा स्पोटर्स क्लबका ८० जना स्वयंसेवक परिचालन गर्ने गरि योजना बनाइएको पर्साका प्रहरी उपरिक्षक राजुबाबु श्रेष्ठले बताए । घडीअर्वा छठको चार वटै प्रवेशद्वारमा गरि आठ वटा सिसिटिभी क्यामेरा जडान गरिने उनले जानकारी दिए ।