टान–पर्यटन बोर्ड विवाद चुलियो

काठमाडौंः नेपाल पर्यटन बोर्ड र पदायात्रा व्यवसायीको छाता संगठन ट्रेकिङ एजेन्सिज एसोसिएसन अफ नेपाल (टान)बीच विवाद चुलिएको छ । टानसँग तीन वर्षदेखिकोे टिम्स विवाद आगामी १५ दिन भित्रै समाधान नभए टानले नयाँ विकल्प खोज्ने निर्णय गरेको छ । टिम्सको बिक्री वितरण बन्द भए पदयात्रा व्यवसाय नै जोखिम पर्ने उल्लेख छ ।

टानको मंगलबार बसेको कार्यसमिति बैठकले पर्यटन बोर्डले टिम्स कार्डको व्यवस्थित प्रयोग नगरेको, टिम्सको अवधारणअनुसार मापदण्ड कार्यान्वयन नगरेको र एक तिहाई रकम खर्च गर्ने अधिकार टानलाई नदिएको भन्दै विकल्प खोज्ने निर्णय गरेको महासचिव कर्ण लामाले जानकारी दिए ।

पदयात्रा व्यवसायमा जाने विदेशी पर्यटकको तथ्यांक, सुरक्षा, आकस्मिक उद्दार, बिमा तथा यो व्यवसायको प्रवद्र्धन र विकास गर्न शुल्क लिएर दिइने कार्ड (टिम्सकार्ड)को अवधारण अनुसार काम नभएको टानको भनाइ छ ।

टिम्स कार्ड लिँदा विदेशी पर्यटकले समूहगत रूपमा पदयात्रामा जाँदा प्रतिव्यक्ति १० डलर र एक्लै जाँदा २० डलर शुल्क तिर्नुपर्ने व्यवस्था छ । यस्तो शुल्कबाट टान र नेपाल पर्यटन बोर्ड दुवै संस्थाको संयुक्त कोषमा ३०÷३० प्रतिशत तथा मजदुर कल्याणकारी कोषमा १० प्रतिशत रकम जम्मा हुने व्यवस्था छ । यो रकमबाट बोर्ड तथा टानले सम्बन्धित क्षेत्रको विकास तथा प्रवद्र्धनमा र मजदुरको हकहितमा खर्च गर्ने व्यवस्था छ ।

टानका अनुसार टिम्स कार्ड बिक्रीबाट ३० प्रतिशत रकम खर्च गर्ने अधिकार पाएको भए पनि तीन वर्षदेखि बोर्डबाट यस्तो रकम निकासा भएको छैन । टानले सतप्रतिशत रकम तिरेर खरिद गर्ने गरेको टिम्सको पनि ३० प्रतिशतका दरले पाउनुपर्ने रकम मात्रै पनि तीन वर्षमा करिब १३ करोड रुपैयाँ पुगेको छ । यो रकम बोर्डमै छ ।

पर्यटन बोर्डले खर्च गर्न पाउन ३० प्रतिशत, बोर्ड र टानको संयुक्त कोषमा रहने अर्को ३० प्रतिशत र मजदुर कोषमा रहने १० प्रतिशत गरी करिब ५० करोड रुपैयाँभन्दा बढी रकम तीन वर्षदेखि पर्यटन बोर्डमा थुप्रिएको टानको दाबी छ ।

टानका अनुसार बोर्डलाई पटकपटक अनुरोध गर्दा र टिम्सको रकम निकासा गर्दा दुई करोड रुपैयाँ मजदुर उद्दारमा खर्च भएको रकम तिर्न बाँकी छ । २९ जना कर्मचारी र कार्यालय खर्च मासिक १० लाख टिम्स कार्डबाटै खर्च हुने रकम टानले पाएको छैन । टानले टिम्सका कर्मचारी र कार्यालय खर्च व्यवस्थापनमा ९६ लाख रुपैयाँ ऋण लिएको दाबी गरेको छ ।

बोर्डले टानलाई वेवास्था गरेको र पटकपटको व्यवसायीको माग नसुनेका कारण टानका सदस्य आफैंले आवश्यक छलफलपछि टिम्सजस्तै नयाँ व्यवस्था गर्ने निर्णय गरेको टानका महासचिव लामाले बताए ।

टिम्सको रकम परिचालन नहुँदा प्रवद्र्धन र विकास ठप्प

पर्यटन बोर्डले तीन वर्षदेखि टिम्सको रकम थुपारेर मात्रै राखेका कारण पदयात्रा पर्यटनको प्रवद्र्धन र विकास ठप्प रहेको टानको दाबी छ । टानका अनुसार टिम्सको रकम परिचालन नभएका कारण प्रवद्र्धनात्मक काम हुन सकेको छैन भने व्यवसायी मजदुर हकहितका लागि गर्ने काम पनि ठप्प छ ।

टानले समूहगत र बोर्डले एकल पर्यटको मात्रै टिम्स कार्ड बेच्ने गरेको छ । टानले बिक्री गरेको तथ्यांकअनुसार वार्षिक ८ देखि ९० हजार पर्यटक समूहगत रूपमा टिम्सकार्ड लिएर पदयात्रामा जाने गरेका छन् । पर्यटन बोर्डका प्रमुख कार्यकारी अधिकृत दीपकराज जोशीले भने टानसँगको विवाद अघिल्लो कार्यसमिति हुँदै भएको र यो विवाद सल्टिने अवस्थामा पुगिसकेको बताउँदै अएका छन् ।

केही दिन अगाडिको अन्नपूर्णसँगको कुराकारनीमा विगतमा दुई संस्थाबीच विश्वासको वातावरण हुन नसक्नुले समस्या आएको जोशीले बताएका थिए ।