अमेरिकी निर्वाचन पद्धतिको सर्वाधिक सुन्दर पक्ष सम्भवतः त्यहाँका मुख्य पराजित प्रतिद्वन्द्वीबाट दिइने 'कनसेसनल स्टेटमेन्ट' (पराजय स्वीकार) हो । चुनाव अभियानबीचका तीक्तता र विभाजनभन्दा माथि उठेर विजयीलाई 'हाम्रो राष्ट्रपति' भएको उद्घोष अनि सहयोगको प्रतिबद्धता त्यसका सार सन्देश हुन् ।
हिलारी क्लिन्टनले त्यही परम्परा निर्वाह गरिन् । नवनियुक्त राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले त्यही परम्परा र शालीनता अभिव्यक्त गरे, जुन चुनाव अभियानताका बनेको उनको छवि र त्यसका आधारमा उनीबाट अपेक्षा गरिएको व्यवहारभन्दा फरक थियो । यद्यपि हारेको भए के उनले कनसेसनल स्टेटमेन्टको त्यो परम्परालाई निर्वाह गर्थे होलान् त भन्ने प्रश्न एउटा 'काल्पनिक' र प्राज्ञिक बहसको विषय रहिरहनेछ ।
अमेरिका विश्वकै ठूलो अर्थतन्त्र र सैन्य शक्ति हो । त्यसैले अमेरिकामा हुने सर्वाधिक महत्त्वपूर्ण राजनीतिक घटना अर्थात् राष्ट्रपतिको चुनाव विश्वकै लागि चासोको विषय बन्ने गर्छ, अस्वाभाविक हैन । त्यस अर्थमा यो चुनाव नतिजालाई अमेरिकामा जस्तै बाहिरी जगत्मा पनि फरक-फरक तरिकाले हेरिनेछ, व्याख्या गरिनेछ ।
निर्वाचनमा डोनाल्ड ट्रम्पले खासगरी इस्लाम धर्मावलम्बीहरू तथा अमेरिकामा बस्दै आएका आप्रवासी समूह समुदायविरुद्ध लक्षित टिप्पणी गरेपछि उत्पन्न आशंका र अमेरिकी राज्यले भन्ने गरेको 'अमेरिकी मूल्य' बीच व्यापक अन्तर छ । तर अमेरिकी मूल्य के हो ? त्यो अमेरिकी जनताको बुझाइ र अभिव्यक्तिबाट पनि परिभाषित हुने हो । अमेरिकी जनता आफ्नो मतमार्फत बोलेका छन् ।
मतको त्यो अभिव्यक्तिमा जे कारण भए पनि अत्यधिक बहुमतको स्वविवेक र निर्णयमा उनी निर्वाचित भएका छन् ।अमेरिकी जनताको निर्णय उनीहरूको असुरक्षा र भय अनि ट्रम्पले सन्देश दिएको अमेरिकी विशिष्टता र अमेरिकी सुरक्षाको चाहनासँगै केही हदसम्म क्लिन्टनप्रतिको नकारात्मक धारणा अनि डेमोक्रेटिक पार्टीले प्रतिनिधित्व गरेको संस्थापनविरुद्धको मानसिकता आदिद्वारा प्रभावित भएका हुन सक्छन् । यो निर्वाचनले केही तथ्य र केही अवधारणा र मान्यता जन्माएको छ, जन्माउनेछ ।
आगामी दिनमा अर्थात् जनवरी २० मा ट्रम्पले सत्ता ग्रहण गरेपछि लिइने नीतिबाट अमेरिकी जनता र विश्वले त्यसको सही परिप्रेक्ष र आफूले सामना गरेको भोगाइबाट जाँच्नेछ । तर अहिलेका केही अवधारणाबाट जन्मिएका नतिजा त्यति सुखद छैनन् । अमेरिकी बजार र व्यापारमा त्यसका नकारात्मक लक्षण देखा पर्न थालेका छन् ।
अमेरिका विश्वका विभिन्न ६ वटा अत्यधिक हिंसा र उग्रवादबाट ग्रस्त मुलुकहरूमा विद्यमान युद्धस्थितिमा संलग्न छ । त्यहाँ शान्तिको लागि र त्यहाँका जनताको आत्मनिर्णयको अधिकारको पक्षमा अमेरिका कसरी उभिएला, यो एउटा महत्त्वपूर्ण कसी हुनेछ, ट्रम्प नेतृत्वको परीक्षणको ।
अमेरिकी अर्थतन्त्रमा पर्ने प्रतिकूल प्रभावबारे ट्रम्प सचेत देखिन्छन्, त्यसैले आफ्नो कार्यकालमा अमेरिकी अर्थतन्त्रलाई 'दोब्बर' वृद्धि र आयतन दिने घोषणा उनले गरे, निर्वाचित हुनेबित्तिकै । तर अमेरिकी अल्पसंख्यक र आप्रवासी समूह तथा समुदाय कत्तिको सुरक्षित महसुस गर्लान्, भोलि त्यो अमेरिकी 'भ्यालु' र परम्परा अनि उसको बाहिरी छविसँग प्रत्यक्ष सरोकार राख्ने विषय हो ।
'रिपब्लिकन पार्टी' को बहुमत कांग्रेसमा रहे पनि ट्रम्पको व्यक्तित्व र नाराबाट दलका प्रभावशाली व्यक्तिहरू रुष्ट छन्, त्यसैले त्यहाँभित्र उनले कत्तिको सहयोग पाउलान्, त्यो पनि उनको लागि ठूलो चुनौती बन्नेछ ।
प्रतिक्रिया दिनुहोस !
