निर्माण क्षेत्रमा दक्ष कामदार अभाव
काठमाडौंः निर्माण क्षेत्रमा दक्ष कामदारको अभाव भएको छ । अनुभवी अपरेटर विदेश पलायन हुने क्रम बढेपछि दक्ष कामदार अभाव हुँदै गएको हो ।
मेकानिक र अपरेटरले विदेशमा आकर्षक पारिश्रमिक पाउने भएकाले उनीहरूको रोजाइ वैदेशिक रोजगारी हुने गरेको निर्माण व्यवसायीको दाबी छ । दक्ष, अनुभवी मेकानिक र अपरेटर वैदेशिक रोजगारीमा गएपपछि गुणस्तरीय काम गर्न नसकिएको व्यवसायी बताउँछन् ।
नेपालको निर्माण क्षेत्रमा एक लाखभन्दा बढीले रोजगारी पाएका छन् । त्यसमध्ये ४० हजारभन्दा बढीले मेसिनसँग प्रत्यक्ष जोडिएर काम गर्छन् । मेकानिकले ४० देखि ५० हजारसम्म कमाउने गर्छन् । अपरेटरले १० हजार मासिक तलब, दैनिक १५ सय भत्ता र खान बस्न पाउँछन् ।
नेपाल हेभी इक्विपमेन्ट व्यवसायी महासंघका अध्यक्ष ताराबहादुर कुँवरले मेकानिक तथा अपरेटरलाई आकर्षक तलब दिने गर पनि दक्ष र अनुभवी कामदार पाउन कठिन भएको बताए । ‘काम सिकेका अधिकांश मान्छे वैदेशिक रोजगारीमा जाने चलन बढेकाले निर्माण क्षेत्रमा सधैं काम चलाउको भरमा काम गर्नुपरेको छ' ,उनले भने ।
नेपालमा अत्याधुनिक मेसिन भित्रिरहे पनि कम्प्युटरबाट त्रुटि पत्ता लगाउने अपरेटर नहुँदा समस्या बढ्दै गएको कुँवरको भनाइ छ । ‘अनुभवीलाई रोक्ने हाम्रो प्रयास जारी छ, तैपनि उनीहरूको रोजाइ वैदेशिक रोजगारी हुने गरेको छ', उनले भने ।
निर्माण क्षेत्रमा ९ महिना लगातार काम हुन्छ । साउन, भदौ, असोजमा वर्षातका कारण काम प्रभावित हुने गरे पनि कात्तिकदेखि असारसम्म काम नियमित हुने गर्दछ । चैत्र, वैशाख, जेठमा अत्यधिक काम हुने हुँदा अपरेटरको कमाइ आकर्षक हुने गर्दछ ।
अनुभवी अपरेटर विदेश पलायन हुने क्रम बढेपछि दक्ष कामदार अभाव हुँदै गएको हो । नेपालको निर्माण क्षेत्रमा एक लाखभन्दा बढीले रोजगारी पाएका छन् ।
महासंघका अनुसार एक्साभेटर, ब्याकहो लोडर, क्रेन, रोलर, ग्रेडर, बुल डोजर, बे्रकरलगायतका १० हजारवटा मेसिन नेपाल भित्रिएका छन् । एउटा मेसिनमा मेकानिक, अपरेटर, हेल्पर, रेखदेखमा गरी १० जना कामदारले काम गर्छन् । अन्य क्षेत्रभन्दा जलविद्युत्, सिमेन्ट, उद्योग क्षेत्रमा मेसिन प्रयोगमा आउने गर्दछ ।
महासंघका अध्यक्ष कुँवरका अनुसार गाउँमा मेसिन साहुभन्दा अपरेटरको सम्मान हुने गरेको अनुभव सुनाए । नेपाल निर्माण व्यवसायी महासंघका अध्यक्ष शरदकुमार गौचनले कामदारको अभावमा निर्माण क्षेत्र प्रभावित हुने गरेको बताए । ‘विकास निर्माणमा मजदुरको भूमिका महत्वपूर्ण हुन्छ', उनले भने ।
कामदारलाई दक्ष बनाउन विभिन्न समयमा तालिम दिने गरेको उनले सुनाए ।उता हेभी इक्विपमेन्ट व्यवसायी महासंघले पनि अपरेटर तालिम दिने गरेको छ । २५ हजार शुल्क लिएर तालिम दिने गरेको अध्यक्ष कुँवरले बताए ।
प्रतिक्रिया दिनुहोस !
