डलर बलियो बनेपछि सहज

काठमाडौः अमेरिकी डलर सटही पछिल्लो समय सहज भएको छ । नेपाली रुपैयाँको तुलनामा डलर बलियो भएपछि उपभोक्ताले बजारमा डलर सहजै पाउन थालेका छन् । एक महिना अघिसम्म नेपालमा डलरको चरम अभाव थियो । राष्ट्र बैंकले डलर ल्याएको र पर्यटकमार्फत पनि डलर नेपाल भित्रन थालेकाले सहज भएको नेपाल राष्ट्र बैंकले जानकारी दिएको छ ।

हुन्डी कारोबारीले पनि बढेको मौका छोपी बैंकमा डलर साट्न ल्याएकाले सहज बन्न सहयोग पुगेको छ । ठूला दरका भारतीय रुपैयाँमा प्रतिबन्ध लागेपछि जोखिम नमोल्न र विदेशी रुपैयाँ राख्दा हुने जोखिमबाट पनि जोगिन उपभोक्ताले आफूसँग भएको डलर बजारमा साट्न थालेका छन् ।

हुन्डी कारोबारीले समेत बढेको मूल्यमा डलर ल्याउन थालेपछि सहज हुन मद्दत पुगेको राष्ट्र बैंकका अधिकारले बताएका छन् । राष्ट्र बैंक विदेशी विनिमय व्यवस्थापन विभागका कार्यकारी निर्देशक भीष्मराज ढुंगानाका अनुसार पर्यटकले डलर ल्याएको, डलर कारोबार हुने स्थानमा प्रहरी खटाएर अनुगमन सुरु गरिएको र राष्ट्र बैंक आफैंले पनि डलर ल्याएका कारण अहिले स्थिति सहज भएको छ । राष्ट्र बैंकले डलरको माग पूरा गर्न सिंगापुरबाट एक करोड डलर ल्याएको थियो ।

कतिपय उपभोक्ताले मूल्य बढेको मौका छोपी डलर बजारमा ल्याएका छन् । अहिले एक अमेरिकी डलरका बिक्री मूल्य एक सय १० रुपैयाँको हाराहारीमा पुगेको छ । डलरको मूल्य बढेपछि मनी एक्चेन्जरले पनि बैंकमा डलर साट्न ल्याउन थालेका छन् ।

हुन्डीबाट अवैध कारोबार गर्दै आएका पनि बढी मूल्य पाएपछि सहज र जोखिमयुक्त कारोबारलाई छाडेर वैधानिक कारोबारमा आकर्षित भएको विश्लेषकको बुझाइ छ । अहिले उपभोक्ताको आवश्यकता वा उनीहरूले साट्न पाउने व्यवस्था अनुरुप दुई हजार पाँच सयसम्म डलर साट्न सक्ने अवस्था रहेको केही बैंकर्सले बताएका छन् ।

सानिमा बैंकका प्रमुख कार्यकारी अधिकृत (सीईओ) भुवन दाहालले पछिल्लो समय डलर केही सहज भएको बताए । बैंकर्स एसोसिएसनका अध्यक्ष तथा मेगा बैंकका सीईओ अनिलकेशरी शाहले डलर अझै सजह नभएको दाबी गरेका छन् । दाहालले अहिले पर्यटक आगमनको सिजन भएको र मनि एक्चेन्जरले डलरको मूल्य बढेपछि वृद्धि भएको मूल्यमा डलर बिक्रीका लागि ल्याएको बताएका छन् ।

राष्ट्र बैंकका अनुसार पछिल्लो समयमा दैनिक ५० लाखभन्दा बढी डलर बजारमा आउन थालेको छ । केही समय अघिसम्म २० लाख पनि डलर आउँदैनथ्यो ।

अध्यक्ष शाहले भने बजारमा डलरको आपूर्ति कम भएकाले केही सयम सहज देखिए पनि पुनः एक/दुई महिनाकै अवस्थामा पुग्ने भएकाले डलरको नगद प्रयोग छाड्नु पर्ने सुझाव दिए । आम उपभोक्ताले डलरको साटो कार्ड प्रयोग गर्नुपर्ने उनको सुझाव छ ।

दाहालले अहिले बैंकमा डलर साट्न आउनेलाई भुक्तान गर्न सकिएको बताएका छन् भने शाहले माग बमोजिमको डलर दिन अहिले पनि एक दुई दिन कुर्नु पर्ने बताएका छन् ।

राष्ट्र बैंकका अनुसार पछिल्लो समयमा दैनिक ५० लाखभन्दा बढी डलर बजारमा आउन थालेको छ । केही समय अघिसम्म २० लाख पनि डलर आउँदैनथ्यो । बजार सहज बन्न सवा करोडसम्म डलर आउनुपर्ने राष्ट्र बैंकको भनाइ छ ।

विदेशी लगानी र रेमिटे्न्स खासै बढ्न नसकेको हालको परिस्थितिमा डलर असहज हुनु स्वभाविक भए पनि अब नगदको सट्टा विद्युतीय कार्डको प्रयोग गर्न राष्ट्र बैंक र सबै बैंकर्सले सुझाव दिएका छन् ।