भारु नोट नेरुमा साट्दै
बैतडीः भारतले पाँच सय र एक हजार भारुका नोटमा प्रतिबन्ध लगाएपछि बैतडीको ग्रामीण क्षेत्रका नागरिक मारमा परेका छन् । भारु नोट नचलेपछि दलालले पाँच सय भारुको नोट पाँच सय नेपालीमा साटिरहेको स्थानीय बासिन्दाले बताएका छन् ।
ग्रामीण क्षेत्रका वासिन्दा भारु पाँच सयका नोट पाँच सय नेपालीमा साट्न बाध्य भएको जानकारी श्रीकेदारका प्रकाश भट्टले दिए । ‘मसँग भारु पैसा थियो । नचल्ने भएपछि नेपाली व्यापारीलाई दिएँ । पाँच सय भारुको पाँच सयको हिसाबले पाँच हजार साटें', उनले भने ।
नेपाली व्यपारीले स्थानीयबाट भारु नोट संकलन गरेर सीमावर्ती झुलाघाट बजारमा लैजाने गरेका छन् । कतिपय व्यापारी भारु नै साट्ने धन्दामा समेत लागेका छन् । स्थानीयबाट संकलन गरेका रुपैयाँ सीमावर्ती झुलाघाट लगेर व्यापारीले साट्ने गरेका छन् ।
व्यापारीहरूले पहिलाकै दरमा भारु साट्ने गरेको भए पनि स्थानीयबाट भने कमिसन लिने गरेको शंकरपुरका दत्तराम अवस्थीले बताए । ‘एक महिनापहिला मात्रै भारतमा काम गरेर आएको हुँ ।
उताबाट भारु पाँच सय र एक हजारका नोट ल्याएँ । अहिले यता आएर नेपाली रुपैयाँमै साट्नुपरेको छ । भारुको हिसाबले दिनु भनेपछि तपाई आफैं साट्नु भन्छन् के गर्नु ? ' उनले दुखेसो गरे ।
बैतडीका ग्रामीण क्षेत्रका धेरै नागरिक दसैंतिहारका लागि भारतबाट घर फर्केको र उनीहरूले भारतबाट फर्कंदा ल्याएका भारु पाँच सय र हजारका नोट नचल्न थालेपछि नेपाली रुपैयाँमै साट्न बाध्य भएको पाटनका बासिन्दा वसन्त बिष्टले बताए । ‘सरकारले भारु साट्नका लागि केही प्रबन्ध नगर्दा ग्रामीण क्षेत्रका नागरिक मारमा परेका छन् । भारतमा मजदुरी गरेर कमाएको पैसा उनीहरूले आधामा सट्दासमेत कसैले ध्यान दिएको छैन', उनले भने ।
यता सीमावर्ती भारतीय बजार झुलाघाटका व्यापारीले समेत भारु पाँच सय र हजारका नोट साट्न आनाकानी गरिरहेका छन् । उनीहरूले समेत कमिसन माग्ने भएकाले नेपाली व्यापारीले पनि कमिसन मागेरै नोट साटिरहेको गुरुखोलाका व्यापारी सिद्धराज भट्टले बताए । ‘नाइँ भन्दा पनि गाउँलेहरूले मान्दैनन् । आधा मूल्यमै भए पनि साटेर ल्याइदेऊ भन्छन् । हामीले के गर्ने ? भारतीय व्यापारीले नै कमिसन माग्ने गरेकाले कमिसनमा नोट साटिरहेका छौं', उनले भने ।
यस्तै सीमा क्षेत्रमा मजदुरी गरिरहेकाहरू पनि भारु नोट नचल्दा मारमा परेका छन् । झुलाघाट नाकामा भारी बोकेर ओहोरदोहर गर्ने मजदुर भारु नचल्दा मर्कामा परेका छन् । बैतडीको भूमिराज घर भई पिथौरागढमा काम गर्दै आएका नरेन्द्र बोहराले भारु नोट नचल्दा आफूहरूले कमाएको पैसा त्यत्तिकै खेर गएको बताए । ‘हामीसँग भारु पाँच सय र हजारका नोट छन् । हाम्रा नोट कसैले साटिदिँदैनन् । त्यसैले खानपिनका लागिसमेत समस्या भएको छ', उनले भने ।
बैंकले समेत खाता हुनेको मात्रै भारु नोट साटिरहेकाले आफूहरू निकै मारमा परेको नेपाली मजदुरले बताएका छन् । भारु पाँच सय र एक हजारका नोटमा प्रतिबन्ध लागेपछि बिरामीलाई झन् समस्या भएको छ । उपचारका लागि सीमावर्ती भारतको पिथौरागढका अस्पतालमा पुग्ने बिरामीलाई भारु नोट नचल्दा समस्या भएको हो ।
अस्पतालहरूले भारु पाँच सय र हजारका नोट लिइरहेका छैनन् । ‘उपचारका लागि अस्पताल पुगेकाहरू पनि उपचार नगरीकनै फर्किन बाध्य भएका छन्', भतिजीको उपचार गरेर भारतबाट फर्केका दुर्गास्थानका नरी बडुले भने, ‘कतिपय उपचारका लागि भारतको पिथौरागढका अस्पतालमा पुग्छन् । नोट नचलेपछि उपचार नै नगरी फर्किन्छन् । उनीहरूसँग भएका नोट कसैले साटी पनि दिँदैन ।' बैतडीका अधिकांश बिरामी उपचारका लागि सीमावर्ती भारतीय अस्पतालमा जाने गर्छन् ।