चिनियाँ रेल नेपाली सीमा तिर अघि बढ्यो
काठमाडौंः व्यापारिक सामान बोकेको एक चिनियाँ रेल चीनको स्वशाषित क्षेत्र तिब्बतको केरुङ् हुंदै नेपाल तर्फ अघि बढेको छ । चीनको ग्वाङ्डोङ् प्रान्तको राजधानी ग्वान्जाओबाट सिगात्से आइपुगेको हो ।
गत एक बर्षको बीचमा चीनले व्यापारिक सामान भरेर सिगात्से सामान पठाएको यो दोश्रो पटक हो । ग्वान्जाओबाट तिब्बतको सिगात्से आइपुग्दा चिनियाँ रेलले ५२ सय किलोमिटर पार गरेको थियो ।
चिनियाँ संचार माध्यमका अनुसार ग्वान्जाओबाट नेपासंग सीमा जोडिएको केरुङ्सम्म सामान ल्याइपु¥याउन पाँचदेखि ६ दिनको समय लाग्छ । जुन समुन्द्रिक मार्गबाट सामान ल्याउन भन्दा २० दिन कम हो । भविष्यमा यो समय अवधिलाई चार दिनमा झार्न सकिने तिब्बतस्थित चिनियाँ अधिकारीले बताएका छन् ।
सीमावर्ति सहर केरुङ्बाट ती व्यापारिक सामान मालवाहक ट्रकबाट रसुवागढी नाका भइ गाडीबाट काठमाडौ ल्याइन लागेको हो । सिगात्सेस्थित भन्सारबाट आवश्यक प्रक्रिया पुरा गरी ति सामान शुक्रबार ट्रकबाट नेपालतर्फ पठाइएको चिनियाँ सरकारी समाचार संस्था सिन्ह्वाले समाचारमा जनाएको छ । अब ति मालवाहक ट्रकले सिगात्सेबाट काठमाडौ सम्म आइपुग्दा आठ सय ७० किलोमिटर दुरी पार गर्नेछन् ।
१९ मिलियन चिनियाँ युआन (२.८ मिलियन अमेरिकी डलर) बराबरका नेपाली व्यापारिका सामान लोड गरी पठाइएको छ । नेपाल ल्याउन लागिएका सामानहरुमा जुत्ता, लत्ताकपडा, टोपी, फर्निचर, घरायसी सामान, इलेक्ट्रोनिक्स, निर्माण सामाग्री छन् ।
‘चीनले वान रोड वान बेल्ट अवधारणालाई अघि बढाइरहेको बेला ग्वान्जाओ, तिब्ब्त र नेपालबीचको यो नयाँ रेल तथा मालवाह ढुवानी सेवाले चीन र नेपालबीचको ब्यापार प्रबर्धन गर्छ’ सिन्ह्वाले समाचारमा लेखेको छ ।
चिनियाँ राष्ट्रपति सि जिनपिङ्ले सन् २०१३ मा अघि सारेको वान बेल्ट वान रोड अवधारण अनुशार चीन तथा एसिया, युरोप र अफ्रिकाबीच जमिन र समुद्रि मार्गबाट ब्यापार प्रबर्धन गर्न रेल पूर्वाधार तथा सडक संजाल निर्माण गरिनेछ ।
उक्त अवधारणा अनुशार अहिले एसियाली क्षेत्रका पाकिस्तान, कम्बोडिया तथा मध्य एसिया र अफ्रिकाका देशमा रेल पूर्वाधार तथा सडक संजाल निर्माण भइरहेका छन् । रेल पूर्वाधार तथा सडक संजाल निर्माणका लागि चीनले स्थापना गरेको सिल्क रोड कोषको रकम खर्च हुनेछ ।
वान बेल्ट वान रोड अवधारणा अनुशार नेपालसँग पनि रेल पूर्वाधार तथा सडक संजाल निर्माण अघि बढाउन चीनले चाहेको हो । यस अवधारणामा सहभागि हुन नेपालले सन् २०१४ मा चीनसँग एक समझदारी पत्रमा हस्ताक्षर गरिसकेको भएपनि अवधारणा अनुशार रेल पूर्वाधार तथा सडक संजाल निर्माणको कामले सफलता पाउन सकेको छैन ।
चीनले सन् २०२० भित्र सीमाक्षेत्र केरुङ्सम्म रेल विस्तार गर्ने घोषणा गतबर्ष गरेको थियो । चिनियाँ रेल तिब्बतको सिगोत्सेसम्म विस्तार भइसकेको छ । चीनले अन्र्तदेशिय आर्थिक क्षेत्र समेत विस्तार गर्ने योजना बनाएको छ । रसुवागढी नाकाको स्तरोन्नतिका लागि आवश्यक काम हुन सकेको छैन भने नेपालतर्फ रेल संजाल छैन ।
अब चिनियाँ रेलसंग जोडिन नेपालले आफ्नो भूभाग तर्फ रेल र सडक संजाल निर्माण गर्नुपर्छ । यसका लागि नेपालले चिनियाँ पुंजी लिनसक्ने सरकारी अधिकारीको भनाइ छ ।