छटपटाउँदै छन् रानीपोखरीका माछा( भिडियाेसहित)
काठमाडौंः महानगरको मुटुमा रहेको रानीपोखरीमा अहिले पानी छैन । पोखरीका विभिन्न भागमा घामले धाँजा फाटेका छन् । पश्चिम दक्षिणतर्फको कुनोमा केही भाग हिलाम्मे छ । त्यही हिलोमा केही सातादेखि माछा छट्पटाइरहेका थिए । मुस्किलले हलचल गर्ने ती माछालाई काग र बकुल्लाले ठुँग्न थालेपछि माछाको जीवनप्रति चिन्तित हुनेहरूले तिनलाई जोगाउन पहल थाले ।
पशुपक्षी अधिकारकर्मीहरूले तिनको जीवनरक्षाका लागि पहल गरेपछि काठमाडौं महानगरपालिकाले दैनिक सरदर दुई हजारका दरले रानीपोखरीका माछा काठमाडौं सहरभित्रकै अन्य पोखरीमा सार्ने काम गरिरहेको छ । चौथो दिनमा करिब आठ हजार माछा अन्यत्र सारिए पनि अझै चारपाँच हजार माछा रहेको अनुमान छ ।
पहिलो दिन बालाजुस्थित पोखरीमा करिब १० बाल्टी माछा लगियो । त्यहाँ माछा हाल्ने ठाउँ नभएको भन्दै महानगरपालिकाले रत्नपार्कस्थित सानो पोखरीमा करिब आठ ड्रम माछा लगेको थियो । त्यसपछि कमलपोखरीमा माछा लैजाने काम भइरहेको महानगरपालिकाले जनाएको छ ।
चौथो दिन सोमबार पनि कमलपोखरीमा माछा लग्ने काम भएको छ । रानीपोखरीमा खटिएका नेपाल अहिंसाप्रेमी शाकाहारी समाजका महासचिव आदर्श दासले चौथो दिनसम्ममा करिब आठ हजार माछा रानीपोखरीबाट काठमाडौंकै बालाजु, रत्नपार्क र कमलपोखरीस्थित पोखरीमा लगिएको जानकारी दिए ।
‘सरदर दुई हजारका दरले करिब आठ हजार माछा अन्यत्र सारेका छौं । अझै कम्तीमा दुई दिन लाग्छ', कमलपोखरीमा पनि मंगलबारमात्र माछा हाल्न पाइने जानकारी दिँदै उनले अन्नपूर्णसँग भने, ‘जति निकाल्यो भोलिपल्ट फेरि उत्तिनै माछा छन्जस्तो हुन्छ ।
तैपनि करिब दुईतीन हजार माछालाई कहाँ व्यवस्थापन गर्ने भन्ने अन्योल छ ।' रानीपोखरीमा १०/१२ किलोसम्मका माछा भेटिएका छन् । उनका अनुसार कमलपोखरीमा पुर्याइएका माछाले साना माछा खाइदिएको र यहाँ झिक्दा र लैजाँदा समस्या भएका केही माछा त्यहाँ पुर्याएपछि मरेकाले पनि कमलपोखरी सञ्चालन गर्ने क्लबले नल्याउन भनिसकेको छ ।
दासले गतसाता रानीपोखरीमा माछा जमिनतिर आएको, काग र बकुल्लाले ठुँगेको, पानी नभएर छट्पटाएको भन्दै समाजको कार्यालयमा जानकारी दिएपछि माछाको उद्धारका लागि पहल गरेको बताए ।
भिडियाे हेर्नुहाेस्
नेपाल शाकाहारी संघसमेतको पहलमा महानगरपालिकाले माछा सार्ने काम गरिरहेको भन्दै उनले कमलपोखरीमा पनि निकै प्रयासपछिमात्र माछा राख्न अनुमति पाएको बताए ।
उनले भने, ‘धेरैले माछा काटेर खाने त हो भने तर उनीहरूको पनि बाँच्न पाउने अधिकार भएकाले छट्पटाएको हेर्न सकेनौं ।' रानीपोखरी पुनर्निर्माणको जिम्मा पाएका ठेकेदार अरविन्द न्यौपानेले महानगरपालिकाको अनुरोधमा माछा समात्ने कामका लागि जनशक्ति खटाएको र बाल्टीमा राखी सानो भ्यानमा बालाजु, रत्नपार्क र कमलपोखरी पुर्याइरहेको बताए ।
भूकम्पपछि रानीपोखरीभित्रको मन्दिर र नयाँ संरचनामा समग्र रानीपोखरीकै पुनर्निर्माण गर्न पानी सुकाउनुपर्ने भएकाले पनि तत्काल माछाको अन्यत्र व्यवस्थापन गर्नुपर्ने अवस्था आएको हो । माछा समात्न र लैजान सोमबार समाज र संघका पदाधिकारीबाहेक १० जनालाई खटाइएको थियो ।
रानीपोखरीमा कहिलेदेखि माछा राखिए भन्ने मिति यकिन नभए पनि खासगरी बौद्ध धर्मावलम्बीले परिवारजनको निधनमा बाकसमा ल्याएर छोड्ने गरेको देखेको जानकारी न्यौपानेले दिए । काठमाडौं महानगरपालिकाको भौतिक तथा सहरी विकास विभागका प्रमुख उत्तरकुमार रेग्मीले महानगरपालिकाले माछाभन्दा पुनर्निर्माण प्राथमिकतामा राखेको बताए ।
जनताले तिरेको करलाई निर्माणमा नलगाई माछाको व्यवस्थापनमा लाग्नु सान्दर्भिक नहुने उनको भनाइ छ । उनले भने, ‘महानगरपालिका सेवाग्राही संस्था हो, व्यवसायी होइन । करको सदुपयोग गर्ने हो । निर्माणबाहिरको कामले महँगो हुनजान्छ । यद्यपि क्रमशः व्यवस्थापनको काम गरिरहेका छौं ।'