भ्याली कोल्ड स्टोर्ससँग चिकेन किन्ने केएफसीले थिम्पुमा खोल्न लागेको केएफसी आउटलेटको लागि पनि चिकेन सप्लाई गरिदिन भनेको छ । तर भारत हुँदै चिकेन थिम्पु पुर्याउन पर्ने भएकाले ढुवानी लागत चर्को छ, यसैले सप्लाई गर्ने कि नगर्ने दोमनमा छौं । केएफसीले पहिले विदेशबाट चिकेन आयात गथ्र्यो, उसले खोजेको गुणस्तरको ग्यारेण्टी गरेपछि हामीसँग किन्न थाल्यो । धेरै पाँचतारे होटलमा भ्यालीकै चिकेन पाक्छ, कतै हाम्रो सप्लाई छैन भने हामीले नै नदिएका हौं-भुक्तानीको लागि ताकेता गर्नुपर्ने भएपछि ।
यो अवस्थामा आइपुग्न लामो संघर्ष गरिएको छ । नयाँ बजारको एउटा सटरमा २०३८ सालमा बुवासमेत तिन साझेदारले भ्याली कोल्ड स्टोर सुरु गर्नु भएको थियो । त्योबेला काठमाडौंमा रिङरोडबाहिर ब्रोइलर कुखुरा फार्म छ्याप्छ्याप्ती खुल्न थालिसकेको थियो । आम उपभोक्ता चिकेनमा खासै आकर्षित भैनसकेको अवस्थामा व्यापार सुरु भएको थियो । भ्याली कोल्ड स्टोर चाँडै खुद्राका साथै थोक बिक्रेता भयो, काठमाडौंका होटल/रेष्टुरेण्टको सप्लायर बन्यो । समयक्रममा के लाग्यो भने खोजेजस्तो क्वालिटीको चिकेन पसलमा आएन । साइजमा एकरुपता थिएन, अनेक साइजका चिकेन आउथे ।
अब क्वालिटीमा योगदान हुनेतिर व्यापार विस्तार गर्नुपर्छ भनेर बुवाहरुले दाना उद्योग खोल्नु भयो । तर दानाले मात्र त नहुने रहेछ, चल्लापनि क्वालिटीको चाहिने रहेछ । भ्यालीले चल्ला उत्पादन (ह्याचरी) मा लगानी गर्यो । क्रमशः किसानलाई भेटनरी सेवा आदि दिँदै आफूले किन्ने उत्पादनको गुणस्तर बढाउदै लग्यो । अहिलेपनि भ्याली कोल्ड स्टोरले चिकेन उत्पादन गर्दैन । किसानलाई चल्ला दिन्छ, फार्मिङका लागि आवश्यक सबै सेवा उपलब्ध गराउँछ । चिकेनलाई पानी ख्वाउने भाँडोधरी हामीले सुझाव/सप्लाई गर्छउ ।
यसरी उत्पादन भएको चिकेनको मार्केटिङपनि गर्दिन्छौ । तर उत्पादकले चिकेन हामीलाई बेच्ने बाध्यता छैन, मन लागेको ठाउमा बेच्न सक्छन ।
हामी छाती ठोकेर क्वालिटीको दावी गर्न सक्छौं । क्वालिटी एउटा तहबाट पाइने कुरा हैन । हाम्रो चल्ला उत्पादनदेखि क्वालिटी मेण्टेन भएको छ । चल्ला फार्ममा पुगेपछि भेटनरी प्राविधिकको निगरानीमा उत्पादन भएका हुन्छन । भेटनरी सर्टिफाइड नभई हामीकहाँ चिकेन आउदैन । फेरी तयार भएको चिकेन हामीकहाँ आएपछि व्यवस्थित स्लटर हाउस छ ।
प्रशोधित पानीमा चिकेन तयार पार्ने काम हुन्छ । काटेको चिकेन यसै छाडदिए ब्याक्टेरियाको संक्रमण हुनसक्छ । यसैले एकदम तापक्रम मेण्टेन हुन्छ । फ्रोजनमा स्टोर हुन्छ । प्याकेजिङ सामग्रीमा कुनै सम्झौता हुन्न । डेलिभरीका लागि ढुवानी गर्न इन्सुलेटेड बक्स/भ्यान हुन्छन ।
म २०५२ सालमा व्यापारमा छिर्दापनि ब्रोइलर चिकेन खासै आयात हुन्थेन । तर त्यो बेला चिकेनको खपतनै कम थियो । यसबीचमा चिकेनको माग बढेको छ, त्यसैअनुसार लगानी भएको छ । फार्मिङ र ह्याचरीको आधुनिकीकरण भएको छ । दाना उद्योगमा ठूलो लगानी भएको छ । गुणस्तर बढेको छ । ६० दिनमा १ किलोको चिकेन मुश्किलले तयार हुन्थ्यो, अहिले ३५ दिनमा २ किलोको कुखुरा तयार हुन्छ । ब्रिडको जेनेटिक विकास भएको छ ।
हामी चिकेन र अण्डामा आत्मनिर्भर छौ । तर, हाम्रो अवस्था कस्तो छ भने, मासु/अण्डाको उत्पादन घरेलु माग पुरा गर्न पर्याप्त छ । चल्लापनि पर्याप्त उत्पादन हुन्छ । दाना उद्योगको क्षमता बजारको डिमाण्डभन्दा बढी छ । तर अर्को पाटोपनि छ- दानाको लागि आवश्यक कच्चा पदार्थमा परनिर्भर छौं । दानामा प्रयोग हुने भटमास ९९ प्रतिशत आयात हुन्छ, ढुटो ५० प्रतिशत र तेल/तिलको पिना शतप्रतिशत आयात गर्नुपर्छ । चल्ला उत्पादनमा पनि आत्मनिर्भर छौं । तर चल्ला उत्पादनको प्रक्रिया भनेको चल्ला-प्यारेण्ट-ग्राण्ड प्यारेण्ट-ग्रेट ग्राण्ड प्यारेण्ट-प्योरलाइन-रिसर्च हुन्छ ।
हामी ग्राण्ड प्यारेण्ट उत्पादनसम्म मात्र पुगेका छौं । ग्राण्ड प्यारेण्ट ६० प्रतिशत माग घरेलु उत्पादनले धान्न थालेको छ, चाँडै ८० प्रतिशत धान्ने अवस्थामा पुग्छौं । तर ग्रेट ग्राण्ड प्यारेण्ट अमेरिकाबाट आयात हुन्छ । ग्रेट ग्राण्ड प्यारेण्ट उत्पादनमै तत्काल पुग्ने सम्भावना छैन, त्योभन्दा पछाडीको कुरै भएन । यसको कारण लागतअनुसार बजार तयार भइ नसक्नु हो ।
स्लटर हाउस
चिकेनको क्वालिटीका लागि आवश्यक शर्त स्लटर हाउस हो, जसको एकदम कमी छ । काठमाडौंमै भ्याली कोल्ड स्टोरको बाहेक व्यवस्थित स्लटर हाउस छैन । यसको निर्माणमा 'बोटल नेक' देखियो । स्लटर हाउसको लागि ठूलो लगानी चाहिन्छ, फेरी वातावरणिय कारणले सहरमा हुदैन । यसको लागि ७० रोपनीजति त जग्गा चाहिन्छ, बत्ती/पानी पर्याप्त हुनपर्यो । फोहर व्यवस्थापन गर्ने ठाउँ हुनपर्यो ।
अहिले अटोमेटिक स्लटर हाउस बनाउदा जग्गाबाहेक ५० करोड जति लगानी गर्नुपर्छ । तर स्लटर हाउस नभई भएको छैन । काठमाडौं उपत्यकाको लागि ३/४ स्लटर हाउस जरुरी भइसक्यो । पोखरा, चितवन लगायतका ठूला बजारका लागि पनि एक/एक स्लटर हाउस चाहिन्छ । यसको लागि सरकारले प्रोत्साहन नीति नल्याई हुन्न । सरकारले जग्गा दिए लगानीकर्ता अघि सर्थे ।
लगानी
भ्याली ग्रुपको विज्ञता पोल्ट्रीमा छ, ब्रोइलर बेच्नुनै अभियान हो । यसैले यसबाहिर लगानीको योजना छैन । यसमै विविधीकरणको धेरै स्पेश छ । मस्र्याङदीमा ह्याचरीको ठूलो योजना निर्माणाधीन छ, यसबाट हप्तामा १ लाख २० हजार चल्ला उत्पादन हुनेछ । गएको अक्टुबरमा लञ्च भएको मेशिन लगाउदैछौं । मस्र्याङदीमै अण्डा उत्पादनको प्रोजेक्ट सञ्चालनमै छ । ब्रिड रिसर्च फार्म सुरु गरिएको छ ।
सुरुमा मासु बेच्यौं, पछि चिकेनबाटै 'रेडी टू कुक' मःम, ससेज आदि उत्पादन गर्यौ । ग्रिल्ड चिकेन बेच्न थाल्यौं । चिकेनकै कुक्ड आइटममा पनि परीक्षण गरौं भनेर हामीले भ्याली एक्सप्रेस सुरु गर्यौ । सुरुमा चितवनमा आउटलेट खोलेर हामीले १ वर्ष रिसर्च गरी रेसिपी विकास गर्यौं । स्वाद/क्वालिटीमा ढुक्क भएपछि नयाँबजारमा आउटलेट खोल्यौं । पछिल्लो महाराजगन्जमा खोलिएको छ । कुक्ड आइटममा पनि ग्राहकलाई सन्तुष्ट पारेका छौ ।
प्रतिक्रिया दिनुहोस !
