पशु बधशाला अलपत्र

बुटवलः पशु निर्देशनालय र बुटवल उपमहानगरपालिकाको टकरावका कारण बुटवलमा निर्माण भएको पशु बधशाला अलपत्र परेको छ । दुई निकाय र व्यवसायीको साझेदारीमा बधशाला सञ्चालन गर्ने भनिए पनि सञ्चालन हुन नसकेको हो । तीन वर्षदेखि यी दुई कार्यालयले एक अर्कालाई अरोप प्रत्यारोप लगाइरहेका छन् ।

बाह्य भौतिक संरचना निर्माण सकिएको झण्डै तीन वर्ष पुग्दासम्म बधशाला सञ्चालनमा आउन सकेको छैन । क्षेत्रीय पशु निर्देशनालय पोखरा र बुटवल उपमहानगरपालिकाको उपकरणबाहेक झण्डै ५ करोड लगानीमा ०७१ जेठमा बधशाला निर्माण भएको थियो ।

निर्माण सकिएको लामो समयसम्म भवन सञ्चालनमा नआउँदा भित्ता चर्किएका छन् । बुटवल औद्योगिक क्षेत्रको पश्चिमतर्फ २२ रोपनी क्षेत्रफलभित्र बनेको बधशाला जंगलले ढाकिएको छ । बधशालाका लागि ल्याइएका उपकरणसमेत काम नलाग्ने हुँदै गएका छन् । पशु बध गर्दा चाहिने भन्दै ६० लाख मूल्यका उपकरण खरिद गरिएको थियो । सञ्चालनको दायित्व पाएको बुटवल उपमहानगरपालिकाको बेवास्ताले बधशाला अलपत्र परेको मासु व्यवसायीले बताउँदै आएका छन् ।

मासु व्यवसायीले उपमहानगरपालिकाले सञ्चालन गर्न नसके आफूहरूलाई सञ्चालन अनुमति दिन माग गर्दै आएका छन् । मासु व्यवसायी संघ रूपन्देहीका अध्यक्ष कृष्ण पौडेलले भएको बधशाला सञ्चालन नहुँदा अस्वस्थकर रूपमा पशु बध गर्न बाध्य भएको बताए । ‘हामीले सञ्चालन गर्छौं भनेर पटकपटक भनेका छौं तर नगरपालिकाले चासो दिएको छैन्', उनले भने ।

बधशाला नभएका कारण बुटवलमा दैनिक बिक्री हुने मासुमध्ये ७५ प्रतिशत अस्वस्थकर रहेको छ । तीन वर्षअघि गरिएको एक अध्ययनअनुसार जिल्लाका ३ सय १५ वटा मासु पसल अस्वस्थकर थिए । त्यसमा अहिले पनि सुधार आएको छैन् । बधशाला सञ्चालनमा आए स्वस्थ्यकर मासु उपभोक्ताले पाउँनेछन् ।

पशु निर्देशनालय पोखराको बजेटमा साझेदारी गरेर बुटवल उपमहानगरपालिकाले बधशाला निर्माण गरेको हो । आर्थिक लाभ लिएर मापदण्डविपरीत संरचना बनाएको आरोप लागे पनि तीन वर्षअघि भवन निर्माणको काम सकिएको थियो ।

बुटवल उपमहानगरपालिकाका योजना प्रमुख सुमन श्रेष्ठले अझै केही संरचना बनाउन बजेट अभाव भएको बताए । ‘बध गर्ने उपकरण, सुरक्षा वाल, डिफ्रिजलगायतका सामान खरिद हुन सकेको छैन', उनले भने, ‘ती सामान खरिदका लागि अझै केही बजेट आवश्यक पर्छ ।'

पशु निर्देशनालयले भने विराटनगर र बुटवलको बधशालाका लागि १४ करोड रकम बजेट विनियोजन गरेको जनाएको छ । जिल्ला पशु कार्यालय रूपन्देहीका प्रमुख विनयकुमार कर्णले साझेदारी गर्नुपर्ने नगरपालिकाले बजेट विनियोजन नगर्दा काम अघि नबढेको बताए । ‘तै पनि हामीले निर्माण गर्ने भन्दै टेन्डर आह्वान गरेका थियौं तर टेन्डर नै परेको छैन्', उनले भने ।

बधशाला आसपासको भौतिक संरचना निर्माणमा उपमहानगरपालिकाले बजेट विनियोजन गरेको छैन । आफूले लगानी गर्न नसक्ने भएपछि नगरपालिकाले क्षेत्रीय पशु निर्देशनालयसँग बजेट माग गरेको योजना प्रमुख श्रेष्ठले बताए ।

पशु निर्देशनालय र उपमहानगरपालिकाबीचको टकरावले बधशाला अलपत्र परेको हो । पशु निर्देशनालयका अनुसार २२ करोडमा बन्ने बधशालाका लागि ५ करोड व्यवसायीले, २ करोड उपमहानगरपालिकाले र अन्य निर्देशनालयले साझेदारी गर्ने योजना छ । तर बुटवल उपमहानगरपालिकाले यसमा चसो नै दिएको छैन ।

तीन वर्षदेखि बजेट अभाव भन्दै उपमहानगरले आलटाल गरिरहेको रहेको सरोकारवालाले बताएका छन् । उपभोक्ता हित संरक्षण मञ्चका केन्द्रीय सचिव नर्वु लामाले बजेटको अभाव देखाउँदै उपभोक्ताको स्वास्थ्यमाथि खेलबाड हुँदै आएको बताए । ‘बजेट अभाव एक वर्ष हुनसक्छ ८ वर्षदेखि त्यही भनिँदै आएको छ', उनले भने ।

मासु व्यवसायीले उपमहानगरपालिकाले सञ्चालन गर्न नसके आफूहरूलाई सञ्चालन अनुमति दिन माग गर्दै आएका छन् ।

उपमहानगरपालिकाले बजेट अभाव भनिरहदा मासु व्यवसायीले हालकै अवस्थामा सञ्चालन गर्न सकिने बताउँदै आएका छन् । ‘हामीले केही संरचना आफैं बनाएर भए पनि बधशालामा पशु बध गर्न सक्छौं तर हामीलाई स्वीकृति दिन नगरपालिकाले चाहेको छैन', मासु व्यवसायी संघका अध्यक्ष पौडेलले भने ।

बुटवलमा बधशाला नबनेकै कारण दैनिक बध हुने ३५ सय पशुपन्छी अस्वस्थ्यकर रूपमा बध गरिएका छन् । मासु व्यवसायीका अनुसार बुटवलमा मात्रै दैनिक तीन सय खसी, ३ हजार कुखुरा, ५५ वटा राँगाभैसी, ७ बंगुर तथा ७ सय किलो माछा बध गरिन्छ ।

२०६५ फागुनमा भवन निर्माण सम्झौता र ०६६ वैशाखमा बधशालाभित्रको भौतिक संरचना निर्माण गर्ने विषयमा सम्झौता भएको थियो ।