समुद्रभित्र भेटियो घातक रसायन
वैज्ञानिकहरूको एक अध्ययनले लगभग ७० को दशकमा प्रतिबन्धित घातक रसायान समुद्रको सबैभन्दा गहिरो भाग मारियाना ट्रन्चमा भेटिएको दाबी गरेको छ । सूर्यको प्रकाश नछिर्ने भागमा समुद्रबाट करिब १० हजार किलोमिटर गहिराइमा उक्त रसायन भेटिएको अनुसन्धान टोलीको नेतृत्व गरेका बेलायतको न्युकसल युनिभर्सिटीका अलाम ज्यामिसनले दाबी गरेका छन् ।
उनका अनुसार मारियाना ट्रन्च जमिनको सबभन्दा गहिरो भाग हो, जुन भाग करिब १० हजार नौ सय ९४ गहिरो छ । यति गहिराइमा एउटा वा दुइटा पनडुब्बी जहाजमात्रै जान सम्भव हुन्छ । उक्त गहिराइमा सूर्यको प्रकाशसमेत छिर्न सक्दैन । सो ठाउँमा मानिसले गरेको प्रदूषण पुगिसकेको छ।मारियाना ट्रेन्चमा पुगेको प्रदूषणले मानव जीवनमा ठूलो प्रभाव पार्ने भन्दै वैज्ञानिकहरू चिन्तित बनेका छन् । उनीहरूले उक्त ठाउँमा विषालु रसायन धेरै मात्रामा जम्मा भइसकेको दाबी गरेका छन् । अनुसन्धानका क्रममा एउटा रोबोटिक पन्डुब्बीले उक्त फोहोरको तस्बिरसमेत खिचेर ल्याएको छ।
ज्यामिसनले भनेका छन्, ‘अहिले मानवीय कारणले समुद्र अति प्रदूषित भएको छ । तर पनि समुद्र प्राकृतिक अवस्थामै अवस्थित छ । मानिसले यसलाई असर नगर्ने सोचिरहेका छन् । तर यसले भविष्यमा ठूलो क्षति पुर्याउने अनुसन्धानले देखाएको छ ।’ समुद्रको गहिराइमा भेटिएको प्रदूषणले मानिसको जीवनचक्र र वातावरणीय चक्रमा पनि परिवर्तन ल्याउनसक्ने उनको भनाइ छ ।
वैज्ञानिकले सन् १९७० को दशकमा एकदमै विषालु रसायन (पीओपी) भेट्टाएकाले उक्त रसायनलाई प्रतिबन्ध लगाएका थिए । उनीहरूले यसलाई पर्सिस्टेन्ट अग्र्यानिक पोलुटेट्स नाम दिएका थिए । यो प्राकृतिक रूपमा नष्ट हुँदैन । यो तत्व क्यानडाको किलर ह्वेल तथा पश्चिमी युरोपको डल्फिनको शरीरमा भेटिएको थियो ।
पीओपीको उत्पादन सन् १९३० देखि १९७० को दशकमा धेरै मात्रामा भेटिएको थियो । वैज्ञानिकका अनुसार पीओपीको उत्पादनको एक तिहाइ अर्थात् १.३ टन समुद्रमा घुलेर बसेको छ । यसकारण वैज्ञानिकले मारियाना ट्रेन्चलाई साइरेना डिप भनेर उल्लेख गरेका छन् । यता, अमेरिकी वैज्ञानिकले भने उक्त साइरेना डिपमा बियरको बोतल, टिनको बट्टा र प्लास्टिकको झोलासमेत अत्यधिक मात्रामा पाइएको बताएका छन् । एजेन्सी