‘असन्तुष्टि मतपेटिकामा

काठमाडौः प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहालले व्यवस्थापिका संसद्ले संविधान संशोधनका पक्षमा मतदान नगरे पनि चुनावमा सहभागी हुन मधेसकेन्द्रित दलहरूसहित सबैसँग आग्रह गरेका छन् । उनले आफ्ना सबै असन्तुष्टि मतपत्रमा पोखेर स्थानीय चुनावमा सहयोग गर्न मधेसी जनतालाई आह्वान गरेका छन् ।

प्रधानमन्त्री कार्यालय सिंहदरबारमा मंगलबार देशवासीका नाममा सम्बोधन गर्दै दाहालले दुई दशकपछि हुन लागेको स्थानीय तहको चुनाव गराउन पाउँदा आफू गौरवान्वित भएको भन्दै सबैसँग सहयोगका लागि आग्रह गरेका हुन् । ‘मलाई विश्वास छ, निर्वाचनसँगै देशका राजनीतिक दलहरूबीच गाली र तालीको होइन, बरु निर्माणको प्रतिस्पर्धा हुनेछ, विकासको प्रतिस्पर्धा हुनेछ, जनसेवाको प्रतिस्पर्धा हुनेछ', दाहालले भने, ‘विकास र सरकार अब मतपेटिकाका रूपमा जनताको दैलोमा छ । निर्वाचन लोकतन्त्रको सबैभन्दा ठूलो उत्सव हो । यो महोत्सवमा बिनासंशय, बिनाधक, बिनाडर, मन, वचन र कर्मले उत्साहका साथ सहभागी हुन म सिंगो देशलाई हार्दिक आमन्त्रण गर्छु ।'

दाहालले संविधानअनुसार केन्द्र, प्रदेश र स्थानीय चुनाव सम्पन्न गर्ने मिति नजिकिँदै गएकाले पनि वैशाख ३१ गते घोषणा गरिएको चुनावमा सबैको साथ र सहभागिताले मात्रै लोकतन्त्र बलियो बनाउन सकिने पनि बताए । ‘समय घर्कंदै जाँदा निर्वाचनका लागि संविधानले दिएको समयसीमा र हामीले अपनाएको अन्तरसम्बन्धित चुनावप्रणाली बिथोलिने डर भयो ।

त्यसबाट संविधान र लोकतन्त्र नै गतिरोधमा पर्ने सम्भावना बढ्यो', दाहालले भने, ‘यसकारण सरकार संशोधन र निर्वाचन दुवै एकसाथ अघि बढाउने निर्णयमा पुग्यो । त्यसैले निर्वाचनसँग अलिकति पनि नझस्किन आग्रह गर्दै म यही सम्बोधनमार्फत संविधान संशोधन पनि गरेर संविधानको स्वीकार्यता फराकिलो पार्न र राष्ट्रिय एकता सुदृढ बनाउन हिजोजत्तिकै दृढ र प्रतिबद्ध छु ।'

सरकारले संशोधन प्रस्ताव तार्किक निष्कर्षमा पुर्‍याउने बताउँदै सबै असन्तुष्टि चुनावको मतपेटिकामा पोख्न पनि दाहालले आग्रह गरे । ‘यो निर्वाचनले मधेसलाई आफ्नो असन्तोष मतपत्रबाट व्यक्त गर्ने अवसर दिएको छ र यो अवसरको सदुपयोग हुनुपर्छ', प्रधानमन्त्री दाहालले भने, ‘तपाईंहरू घरको दैलोमा आएको मतपेटिकामा आफ्ना सबै असन्तुष्टि पोख्नुहोस् ।'

उनले एउटा पक्षको अवरोधका कारण संविधान संशोधनमा तीन महिनादेखि छलफल हुन नसकेको र संविधान नै गतिरोधमा पर्ने खतरा देखिएकाले पनि चुनाव घोषणा गरेको बताए । दाहालले प्रमुख प्रतिपक्षीतर्फ संकेत गर्दै संशोधन विधेयक अघि बढाउँदा तुच्छ गालीसमेत सहनु परेको भन्दै संविधान संशोधन र निर्वाचनल एकसाथ अघि बढाउने दाबी गरे ।

उनले मधेसी दललगायत सबैसँग आवेगमा नभई विवेक र राष्ट्रप्रतिको जिम्मेवारी सम्झेर अघि बढ्न पनि आग्रह गरे । ‘मधेसी जनताको विकास र मधेसी जनताको सरकार अब मतपेटिकाका रूपमा मधेसी जनताको दैलोमा छ', उनले भने, ‘यो ऐतिहासिक अवसरलाई मधेसी जनताले एउटा उत्सवका रूपमा सहर्ष स्वीकार गर्नेमा सरकार पूर्णतः आशावादी छ ।'

प्रधानमन्त्री दाहालले अहिले पनि संघीयता, गणतन्त्रजस्ता उपलब्धि उल्टाउने खेल भइरहेको पनि बताए । ‘म आज यही सम्बोधनबाट खुला रूपमा भन्न चाहन्छु, बिखण्डनकारी सर्पका हरेक फणा कुल्चिइनेछ । हिमाल होस्, पहाड होस् वा तराई, कुनै पनि अतिवाद सहन गरिनेछैन', दाहालले भने ।

प्रधानमन्त्री दाहालले स्थानीय चुनावले संविधान र अझ सिंगो लोकतन्त्रकै कार्यान्वयनमा ऐतिहासिक महत्वव राख्ने पनि बताए । उनले स्थानीय चुनाव सरकारको मात्रै नभई लोकतन्त्र, सबै राजनीतिक दल र समग्रमा मुलुकको नै परीक्षा भएको पनि बताए । ‘स्थानीय चुनाव सबै राजनीतिक दलको, लोकतन्त्रको र सिंगो राष्ट्रकै परीक्षा हो', उनले भने, ‘करिब २० वर्षदेखि हुन नसकेको स्थानीय तहको निर्वाचन गराइछाड्ने घोषणा गर्दा मलाई कुनै अनिश्चय र संशय होइन, बरु गौरवबोध छ ।

‘निर्वाचन महोत्सवमा बिनासंशय, बिनाधक, बिनाडर, मन, वचन र कर्मले उत्साहसाथ सहभागी हुन म सिंगो देशलाई हार्दिक आमन्त्रण गर्दछु ।' पुष्पकमल दाहाल, प्रधानमन्त्री

२० वर्षसम्म कसैले सोच्न पनि आँट नगरेको यो निर्वाचन गराइछाड्ने मेरो यो आँट र विश्वासको स्रोत जनता नै हो ।' उनले शान्तिसुरक्षामा कुनै कमी हुन नदिने भन्दै निर्वाचनमा एकएक मतको सुरक्षा गर्ने बताए । ‘मलाई थाहा छ, झन्डै २० वर्षदेखि थाती रहेको र कसैले हिम्मत नगरेको यो निर्वाचन चुनौतीरहित छैन', उनले भने, ‘तर, सरकार सबै चुनौती सामना गर्दै स्वतन्त्र र निष्पक्ष निर्वाचन गराउन प्रतिबद्ध छ ।'

निर्वाचन लोकतन्त्रको सबैभन्दा ठूलो उत्सव भएको भन्दै उनले बिनासंशय, बिनाधक, बिनाडर, मन, वचन र कर्मले उत्साहका साथ निर्वाचनमा सहभागी हुन पनि देशवासीसँग अपिल गरे ।

प्रधानमन्त्रीले अब हुन लागेको स्थानीय चुनावले मुलुकको अनुहार नै फेर्ने पनि बताए । ‘यो निर्वाचनको प्रतिनिधित्व प्रणाली आफैं युगान्तकारी छ । अबको संरचनामा महिला प्रतिनिधित्व न्यूनतम् ४० प्रतिशत सुनिश्चित गरिएको छ । समाजमा सबैभन्दा पछाडि परेका र अवसरबाट वञ्चित दलित महिलाका हकमा पनि बसोबास भएसम्म हरेक वडामा प्रतिनिधित्वको व्यवस्था छ', उनले भने, ‘हजारौं महिला प्रतिनिधि र नेतृत्व पैदा हुने यो निर्वाचन महिला उत्थान, जागरण र सशक्तीकरणका लागि ऐतिहासिक कोसेढुंगा हुनेछ । अन्ततः नागरिक र राज्यबीचको दूरी घटेर शान्तिपूर्ण र समानतामा आधारित समाज स्थापनाको बाटो खुल्नेछ ।'

दाहालले सीमान्तकृत समुदायको अधिकारको बहस र मुद्दा आफ्नो पार्टीले नै सुरु गरेको बताउँदै उनीहरूको अधिकारका लागि सबै आफू अग्रपंक्तिमा हुने पनि बताए । ‘मधेसी, महिला, आदिवासी–जनजाति, मुस्लिम, दलित र विपन्नमाथिका राजनीतिक, आर्थिक र सांस्कृतिक विभेद अन्त्य गर्ने निर्णायक अभियान कसले सुरु गर्‍यो ? ' दाहालले भने, ‘मधेसबाटै निर्वाचित जनप्रतिनिधिको नाताले म अहिलेका असन्तुष्टि र गुनासा सबैभन्दा नजिकबाट बुझ्छु र समाधानका लागि देशमा सबैभन्दा बढी क्रियाशील पनि छु ।'

जनताको ढोकामै विकास र सरकार

प्रधानमन्त्री दाहालले स्थानीय चुनावले विकास र सरकार चुन्ने अवसर जनतालाई दिएको पनि बताए । ‘करिब १ करोड ४० लाख मतदाताले ३५ हजारभन्दा बढी प्रतिनिधि चुन्ने यो निर्वाचनलाई मैले केवल प्रतिनिधि चुनिने सामान्य निर्वाचन होइन', उनले भने, ‘जनताको ढोकामै विकास र जनताको ढोकामै सरकारको युग प्रारम्भ मानेको छु किनकि स्थानीय सरकारलाई विश्वका धेरै संविधानले भन्दा हाम्रो संविधानले अत्यन्त धेरै अधिकार दिएको छ ।'

उज्यालो युगको सुरुआत

दाहालले लोडसेडिङ अन्त्य गरेर सरकारले अँध्यारो युगको अन्त्य गर्दै उज्यालो युगमा मुलुक प्रवेश गराएको पनि बताए । ‘देशबाट लोडसेडिङ लगभग अन्त्य भएको छ र यो अन्त्यलाई मैले मुलुक अब अँध्यारो युगबाट उज्यालो युगमा प्रवेशको बिन्दु मानेको छु', उनले भने, ‘राजधानी काठमाडौं, पोखरा, चितवनलगायत सहरहरूलाई लोडसेडिङमुक्त घोषणा गरिएको छ भने आउँदो जेठ मसान्तसम्म मुलुकभर लोडसेडिङ अन्त्य गर्ने सरकारको तयारी छ ।'

उनले नेपालको विकासको इतिहास अब लोडसेडिङ अघि र पछिको युगमा विभाजित भएको पनि बताए । ‘लोडसेडिङ अन्त्यले केवल उज्यालो थपिएको छैन, औद्योगिक गतिविधि र राजस्व मात्रै बढेको छैन', उनले भने, ‘लोडसेडिङ अन्त्यले निकै पछि यो देशका जनताको आफैंमाथि भरोसा बढेको छ र देशको विकास चामत्कारिक रूपमा सम्भव छ भन्ने स्थापित गरेको छ ।'

सरकारले गरेका केही महत्वपूर्ण कामले ‘यहाँ केही हुनेवाला छैन' भन्ने निरासा चिरेर ‘गरे हुने रहेछ' भन्ने सन्देश प्रवाहित गरेको पनि प्रधानमन्त्री दाहालले बताए । ‘राजनीतिक प्रतिबद्धता, व्यवस्थापकीय कुशलता र इमानदार भयो भने परिवर्तन हामीबाटै र अहिले नै सम्भव रहेछ भन्ने सन्देश प्रवाह भएको छ', उनले भने, ‘लोडसेडिङ अन्त्यलाई जनताले चमत्कार मानेका छन् तर म भन्छु, यो आफैं चमत्कार होइन, केवल चमत्कारको सुरुआत हो ।'

दाहालले राष्ट्रिय गौरवका आयोजनाहरूमा अब एकपछि अर्का चमत्कार हुँदै जाने र एकाध वर्षमै मुलुकको मुहार फेरिने पनि बताए । ‘यहाँहरूलाई थाहै छ, प्रधानमन्त्रीका रूपमा म परस्पर विरोधी राजनीतिक मागहरूको दबाबमा छु', उनले भने, ‘तर विकास निर्माण र तीव्र आर्थिक प्रगतिको मेरो संकल्प धर्मराएको छैन । म आज सरकारका उपलब्धिको बृहत् चर्चा गर्न चाहन्नँ । तर, यत्ति भन्न चाहन्छु, हिजोका सबल र दुर्बल पक्षबाट सिकेर म समृद्ध र न्यायपूर्ण नेपालको नयाँ अध्यायको सुरुवातका लागि प्रयत्नशील छु ।'

प्रधानमन्त्री दाहालले काठमाडौंबाट तराई/मधेस जोड्ने फास्ट ट्र्याक सडकबारे विभिन्न आक्षेपपूर्ण गलत प्रचार भए पनि आफूले नेपालकै लगानीमा तीव्र गतिमा निर्माण अघि बढाएको पनि बताए । ‘आज म दाबीका साथ भन्न सक्छु, फास्ट ट्र्याक आयोजना नेपाल आफैंले निर्माण गर्ने गरी यति तीव्र गतिमा यसअघि कहिल्यै काम भएको थिएन', उनले भने, ‘फास्ट ट्र्याकको डीपीआर, वित्तीय व्यवस्थापन र निर्माण मोडालिटी सम्बन्धमा सिफारिस गर्न गठित समितिले प्रतिवेदन दिइसकेको छ र त्यो प्रतिवेदन कार्यान्वयनमा गइसकेको छ ।'

दाहालले भूकम्पपीडितलाई राहतका लागि प्राधिकरणका कार्यकारी नै परिवर्तन गरेर काम प्रभावकारी रूपमा अघि बढाएको पनि बताए । ‘प्राधिकरणको कार्यकारी नै फेरेर सरकारले कुनै लापरबाही वा ढिलासुस्ती क्षम्य छैन भन्ने प्रस्ट सन्देश दिएको छ', उनले भने, ‘पीडितलाई अनुदानको रकम ३ लाखमात्र पुर्‍याइएको छैन, पहिलो किस्तामा ५० हजार, दोस्रो किस्तामा १ लाख ५० हजार र तेस्रो किस्तामा १ लाख पाउने गरी अनुदान वितरण कार्यविधि संशोधन गरी लागू गरिसकिएको छ ।'

उपत्यकाबाहिरका भूकम्प अति प्रभावित ११ जिल्लाका करिब ९१ प्रतिशत लाभग्राही पहिचान गरी तीमध्ये करिब ९२ प्रतिशत घरधनीसँग अनुदान सम्झौता भइसकेको पनि दाहालले बताए ।