कक्षा १० का विद्यार्थी अलमलमा: स्कुल छोड्ने कि त्यहीँ पढ्ने 

कक्षा १० का विद्यार्थी अलमलमा: स्कुल छोड्ने कि त्यहीँ पढ्ने 

काठमाडौं: शिक्षा ऐन संशोधनसँगै विद्यालय तहको संरचना दुई तहमा विभाजन भएको छ, कक्षा १ देखि ८ सम्म आधारभूत तह र कक्षा ९ देखि १२ सम्म माध्यमिक तह । ऐन आउनुअघि उच्च माध्यमिक तह भनेर परिभाषित गरिएको कक्षा ११ र १२ लाई पनि संशोधित ऐनमा माध्यमिक तहमा समावेश गरिएको छ ।

तर ऐन संशोधन भएको नौ महिनाभन्दा बढी भइसक्दा पनि कक्षा १० अध्ययन गरिरहेका विद्यार्थी र तिनका अभिभावकहरू अलमलमा पर्ने गरेका छन् । ‘१० कक्षा उत्तीर्ण भएपछि कक्षा ११ को अध्ययनका लागि विद्यालय परिवर्तन गर्न पाइन्छ कि सोही विद्यालयमा पढ्नुपर्छ ? ’, धेरैको गुनासो यस्तै रहेको छ । विद्यालय तहको संरचना परिवर्तन नहुँदासम्म कक्षा १० सम्म माध्यमिक र कक्षा ११ तथा १२ लाई माध्यमिक मानिन्थ्यो । यसले गर्दा विद्यार्थीले सहजै विद्यालय परिवर्तन गर्न र आफूले चाहेको विषय पढ्न पाउँथे ।

शिक्षा मन्त्रालयका प्रवक्ता डा. हरिप्रसाद लम्साल अहिले पनि ऐनले विद्यार्थीलाई स्कुल परिवर्तन गर्ने वा सोही स्कुलमा पढ्ने दुवै विकल्प रोज्न दिएको बताउँछन् । मुलुकभर निजी र सामुदायिकसमेत गरेर ३४ हजारवटा विद्यालय सञ्चालनमा छन् । तीमध्ये ११ र १२ को मात्र पढाइ हुने विद्यालयको संख्या तीन हजार पाँच सय ९६ छ । कक्षा ९ देखि १२ सम्मको पढाइ हुने विद्यालयको संख्या नौ हजार एक सय २० छ । कक्षा १० सम्मको मात्र पढाइ हुने विद्यालय संख्या आठ हजार आठ सय २५ रहेको छ । यस तथ्यांकअनुसार कक्षा ११ र १२ को पढाइ सञ्चालन गर्ने क्षमता नभएका विद्यालय थुप्रै छन् ।

कक्षा ११ र १२ को पठनपाठनसमेत हुने भए पनि धेरै वर्षसम्म एकै विद्यालयमा पढेर वाक्क भएका विद्यार्थीलाई स्कुल परिवर्तन गर्ने अवसर ऐनले दिएको छ । हिसानका महासचिव लोकबहादुर भण्डारी कक्षा १० पछि विद्यालय परिवर्तन गर्न पाउने कि नपाउने भन्नेमा विद्यार्थी र अभिभावक दोधारमा परेको बताउँछन् ।

‘ऐनले कक्षा ९ देखि १२ लाई एउटा तह मानेको छ । तर, सबै विद्यालय त्यही संरचनाका छैनन्’, भण्डारी भन्छन्, ‘तर कक्षा ११ र १२ को समेत पढाइ सञ्चालन गरिरहेका विद्यालय सञ्चालकहरूले समेत विद्यार्थीलाई यस्ता विषयमा स्पष्ट जानकारी गराउन चाहेका छैनन् । उनीहरूले आफ्ना विद्यार्थी १० कक्षा पढेपछि बाहिर नजाऊन् भन्ने चाहेका छन् ।’ ‘विद्यार्थीमा एकै तहको शिक्षा एकै विद्यालयमा पढ्नुपर्ने बाध्यता हुँदा ११ र १२ मा विद्यार्थीले पढ्न चाहेको विषय नहुन पनि सक्छ’, भण्डारी भन्छन् ।


प्रतिक्रिया दिनुहोस !

Unity

working together is no longer optional-it is a matter of compulsion

Annapurna Media Network has announced the Unity for Sustainability campaign which comes into force from January 1, 2022. The main aim of this campaign is to 'lead the climate change dialogue' working closely with all the stakeholders on sustainable development mode, particulary focusing on climate-change issues.