अम्रिसोखेतीमा किसानको आकर्षण
बनेपा : खेर गइरहेको भीरपाखा र कान्लामा लगाएको अम्रिसोको फूलको कुचो बनाएर काभ्रेका किसानले राम्रो आम्दानी गर्न थालेका छन् । थोरै लगानी र कम मेहनतमै अम्रिसोबाट लाखौं रुपैयाँ कमाउन थालेसँगै किसान आकर्षित भएका हुन् ।माहाभारत गाउँपालिकाका ४७ वर्षे किसान रामप्रसाद तिमल्सिना राम्रो आम्दानी गरेको बताउनुहुन्छ ।
'कम लागानी र थोरै मेहनत गरे पुग्ने भएकाले बाँझो पाखा र बारीमा अम्रिसो लगाइ वार्षिक दुई लाख रुपैयाँ आम्दानी गर्छु । अम्रिसोको फूलबाट कुचो सँगसँगै बोट र पात गाईभैसीको लागि घाससमेत हुने भएकाले पशुपालनबाट पनि आम्दानी राम्रो छ', तिमल्सिनाले भन्नुभयो, 'यसैबाट मेरो घरखर्च र छोराछोरीको पढाइ चलाउँदै आएको छु ।' वर्षमा दुई चार दिनमात्र खटे पुग्ने र बाँकी रहेको अन्य समय विभिन्न क्षेत्रमा काम गर्ने गरेको तिमल्सिनाले बताउनुभयो । तिमल्सिनाले उत्पादित अम्रिसोको पूmललाई कुचो बनाइ काडमाडौं, भक्तपुर, ललितपुर जिल्लाका विभिन्न स्थानमा ५० देखि ७० रुपैयाँसम्ममा बिक्री गर्दै आएका छन् ।
तिमिल्सिनाजस्तै सन्देम तामाङ पनि कुचोको व्यापार गरेर वार्षिक चार लाखभन्दा बढी आम्दानी गर्ने गरेको बताउनुहुन्छ । 'ग्रामीण भेगमा उत्पादन भएको अम्रिसोको फूललाई किसानबाट संकलन गरी कुचो बनाइ बिक्री गर्ने गरेको छु ।' उनले थपे, 'यसबाट सबै खर्च कटाएर वार्षिक चार लाखभन्दा बढी मुनाफा हुने गरेको छ ।' तामाङका अनुसार कुचोको बजारमा प्रसस्त माग रहेको तर मागअनुसारको उत्पादन हुन नसकेका कारण समस्या हुने गरेको छ । तामाङले उपत्यकालगायत विभिन्न जिल्लाका बजारमा कुचो पुर्याउने गरेका छन् । उक्त व्यवसायबाट तमाङको परिवारसँगै चार जनालेसमेत रोजगारी पाएका छन् ।
अम्रिसोको बोटबाट फूल थुतेर एक हप्ता सुकाएपछि बिक्रीका लागि तयार हुन्छ । कम लागत र परि श्रमबाट उत्पादित अम्रिसोको फूलले राम्रो मूल्य पाएपछि जिल्लाका विभिन्न स्थानका किसान यस खेतीतर्फ आर्कर्षित हुँदै गएका छन् । भीरपाखामासमेत पाइने अम्रिसो भिरालो पाखाबारीमा भूक्षय नियन्त्रणका लागि राम्रो मानिएको बनस्पती हो । बहुउपयोगी अम्रिसो यतिखेर स्थानीय कृषकका लागि घरखर्च टार्ने राम्रो आम्दानीको स्रोत बन्न सफल बनेको छ ।
सबै क्षेत्रमा एउटै मूल्य नभई व्यापारीअनुसार फरक फरक मूल्य भए पनि कुचो नबिक्ने समस्या नभएको कृषक छविलाल तामाङको भनाइ छ । व्यपारीले किसानको घरबाट नै कुचो संकलन गरेर लाने भएकाले बिक्री गर्न कुनै समस्या छैन । गाईभैसीको घाँसका लागि प्रयोग हुने हुनाले बजार मूल्यले अम्रिसोखेतीमा खासै प्रभाव नपर्ने किसान बताउँछन् । न्यून लगानीबाट राम्रो आम्दानी लिन सकिने कुचोको मूल्य गत वर्षको तुलनामा यस वर्ष उच्च भएको कुषकको भनाइ छ ।
बारीको कान्लामा लगाइने अम्रिसो भूक्षय नियन्त्रणका लागि पनि अति उपयोगी मानिन्छ । कृषकले अम्रिसोखेती प्रवद्र्धनका लागि कतैबाट सहयोग नपाएको गुनासो गरेका छन् । अम्रिसोखेतीमा लागेका कृषकलाई विभिन्न तालिम तथा निःशुल्क बिरुवा उपलब्ध गराउने हो भने पनि भिराला पाखाबारीको भूक्षय कमी हुनुका साथै पशुपालनमार्फत थप आम्दानी हुने किसानको भनाइ छ । जिल्लाका महाभारत क्षेत्रको पहाडी भूभाग, डाँडापारी क्षेत्र, च्याम्राङबेसी, मिल्चे, साल्धारा, बनखु बुढाखानी फोक्सीङटार, कलाती भूमिडाँडालगायतका क्षेत्र अम्रिसोका लागि पकेट क्षेत्रका रूपमा रहेको जिल्ला पशु विकास कार्यालय काभ्रेले जनाएको छ । कार्यालयका अनुसार जिल्लामा वार्षिक ४० टनभन्दा बढी अम्रिसोको कुचो बिक्री हँदै आएको छ ।
प्रतिक्रिया दिनुहोस !
