स्मार्टफोनको आकर्षण खोइ ?
यही वैशाख ३१ गते हुने निर्वाचनको सरगर्मी निकै बढेको छ यतिबेला । आजबाट निर्वाचन प्रचारप्रसार पनि सकिएको छ । यसपटकको स्थानीय तह निर्वाचनमा युवा उम्मेदवारको उपस्थिति राम्रै छ । तर राजनीतिमा युवा नेतृत्व तहमा स्थापित हुन भने सकेका छैनन्, जुन दुर्भाग्यपूर्ण हो । नेपालको नयाँ संविधानले स्थानीय निकायलाई बढी अधिकार दिएको छ । त्यसैले पनि राजधानीस्थित महानगरको मेयर पद झनै महत्वपूर्ण छ । यति धेरै जनसंख्या भएको सहरको मेयर हुनु भनेको कम चुनौतीपूर्ण छैन । यो चुनौतीको सामना गर्ने क्षमता युवामा छ । काठमाडौं महानगरपालिकाका मेयरको उम्मेदवार रहेकी रन्जु दर्शना भन्ने गर्छिन्, 'अहिलेको जमनामा स्मार्टफोनको के काम ? उनले भनेको ठीक हो, तर त्यो स्मार्टफोनले मानिस आकर्षित गर्ने खुबी पनि त हुनुपर्यो नि होइन ? ' त्यो खुबी उनमा कत्तिको छ, निर्वाचन परिणामपछि पुष्टि होला ।
अहिलेको परिस्थिति पहिलेजस्तो छैन । लोभलालच वा भावनामा बगेर भोट दिने मानिसको संख्या पहिलाको तुलनामा कम छ । युवा भएकै नाताले मेयरमा रन्जुलाई किन भोट हाल्ने ? उनको उमेर अहिले २१ वर्ष छ । युवा भएकै नाताले सहानुभूति देखाएर मात्र उनलाई भोट हालियो भने त्यो बिल्कुल गलत हुनेछ । यो उमेर ठूलो कुरा होइन, प्रावधान भए १९ वर्षको युवा पनि मेयरमा उठ्न सक्छ । तर उसमा एउटा बेग हुनुपर्यो, उचित ज्ञान हुनुपर्यो जसले गर्दा मानिसले उसलाई भोट हाल्दा दुईपटक सोच्न नपरोस् । उसमा समस्याको सही पहिचान गर्ने र त्यसको समाधान गर्ने अद्भूत क्षमता हुनुपर्यो । कम उमेर भएपनि उसमा एक किसिमको परिपक्वता देखिनुपर्यो । अनि मात्र सबैले विश्वास गर्ने हो ।
रन्जुको विचार सुन्दा लाग्छ- उनमा भरपुर ऊर्जा छ, जोश र जाँगर छ, तर जुन बेगमा परिपक्वता र ज्ञान हुनुपर्ने हो, त्यसको मात्रा भने कमै भएजस्तो लाग्छ । उनलाई जनताले निर्धक्क भएर छान्न सक्ने ती आधार खडा गर्न उनले निकै मेहनत गर्नुपर्ने छ । मतदाताले काठमाडौंको मेयर पदमा यति सजिलै उनलाई चुन्छन् भन्ने लाग्दैन, त्यसका लागी उनले आफूलाई थप परिपक्व बनाउँदै जानुपर्छ ।
काठमाडौंका वास्तविक समस्या के हुन्, समस्याको समाधान कसरी गर्न सकिन्छ भन्ने योजना मेयरको उम्मेदवारसँग हुनैपर्छ । रन्जु भन्छिन्, 'म काठमाडौंकै बासिन्दा भएकाले यहाँको समस्या थाहा छ । समाधान गर्ने तरिका पनि बुझेकी छु ।' त्यस्तै अर्को अन्तर्वार्तामा उनले भनिन्, 'यहाँको समस्या धुलो, धुवा र पानीको अभाव हो ।' यी त सामान्य समस्या मात्र हुन्, ५,६ कक्षा पढ्ने विद्यार्थीलाई पनि थाहा छ ।
एउटा सानो पुल र बाटो निर्माण गर्न पनि राजधानीमा रहेका मन्त्रालय धाउनुपर्ने अहिलेको वाध्यता स्थानीय तह निर्वाचनपछि स्वतः हट्ने अनुमान गरिएको छ।हो, राजधानीले युवा खोजेको छ ।
काठमाडौंलाई सुन्दर सहर बनाउने भिजन युवामा नभएको पनि होइन । त्यस्ता युवा छन्, तर बुढापाकाका क्रियाकलापबाट आजित भएका स्थानीयको मन जित्ने युवा उम्मेदवार भने काठमाडौंले पाउन सकेन यसपटकको स्थानीय निर्वाचनमा पनि । केही उम्मेदवार भन्छन्-म विज्ञको सल्लाह लिएर अघि बढ्छु । के सबै विज्ञको सल्लाह उचित नै हुन्छ भन्ने कसरी मान्ने ? विज्ञसँग सल्लाह लिने हो, तर अन्तिम निर्णय आफैंले गर्नुपर्छ, जोसुकै मेयरमा निर्वाचित भए पनि । मेयरमातहत सयौं, हजारौं कर्माचारी हुन्छन्, तिनीहरूलाई परिचालन गरेर काम गर्नुपर्ने हुन्छ । राजनीतिमा अनेकौं खेल र दाउपेच हुन्छन्, ती सबै दाउपेचलाई चिरेर कुशलतापूर्वक काम गर्नुपर्ने दायित्व हुन्छ मेयरको । जित मात्र ठूलो कुरा होइन, तर त्यो पदका लागि आफू योग्य र परिपक्व छु भन्ने विश्वास जनतामा दिलाउन सक्नुपर्छ ।
गार्जियन पत्रिकाका अनुसार टेरेन्स स्मिथ १९ वर्षकै उमेरमा लन्डनको कान्छो मेयर बनेका थिए । उनी १२ महिनाका लागि मेयरमा चुनिएका थिए । गुले नामको काउन्सिलले २२ सय एकर्डको भूभाग ओगट्छ भने करिब त्यहाँ १८ हजार पाँच सय मानिस त्यहाँ बसोबास गर्छन् । मेयर बन्नका लागि उमेर मात्र आधार होइन भन्ने सन्देश स्मिथले दिएका छन् ।
बीस वर्षपछि हुन लागेको यो निर्वाचनको रौनक देशभर छ । निकै ठूलो प्रतीक्षापछि हुन लागेकाले यसको महत्व चुलिएको हो । संघीय संविधानले स्थानीय तहलाई शक्तिशाली बनाएकाले यसै पनि निर्वाचनको महत्व बढी हुने नै भयो । जनताले स्वामित्व ग्रहण गर्न सक्ने निकाय भनेकै स्थानीय तह हो । स्थानीय स्तरका सबै समस्याको समाधान स्थानीय तहबाटै सम्पन्न हुनु आफैंमा एउटा सुन्दर व्यवस्था हो । एउटा सानो पुल र बाटो निर्माण गर्न पनि राजधानीमा रहेका मन्त्रालय धाउनुपर्ने अहिलेको वाध्यता स्थानीय तह निर्वाचनपछि स्वतः हट्ने अनुमान गरिएको छ । कृषि, स्वास्थ्य, शिक्षालगायत आधारभूत आवश्यकताको सम्बोधन स्थानीय स्तरबाटै हुनुलाई ठूलो उपलब्धि मान्नुपर्छ ।
युवा भएको नाताले युवा उम्मेदवार बिजयी बनोस् भन्ने पंक्तिकारको कामना छ । बुढो नेतृत्वको कारण देशले उन्नति गर्न नसकिरहेका बेला युवाको पक्षमा आवाज उठाउनु अन्यथा हुने छैन । स्मार्टफोनको जमानामा ल्यान्ड लाइनको के काम ? तर स्मार्टफोन पनि यस्तो हुनुपर्यो कि सबै तप्काका मानिस यसलाई प्रयोग गर्न आकर्षित बनुन् । नेपाली जनता परिवर्तन चाहन्छन्, नयाँ जोश, जाँगर र अनुहार चाहन्छन् । यस्तो नेतृत्व चाहन्छन् जनता, जसमा जोश, जाँगर, इमान्दारिता, परिपक्वता, समस्याको सही निक्र्योल गर्न सक्ने क्षमता, त्यसको सही समाधान गर्न सक्ने खुबी होस् ।
राजधानी रहेको काठमाडौंको मेयर सक्षम व्यक्तिको जिम्मामा गयो भने त्यसले देशभर गतिलो सन्देश दिने छ । युवाले निर्वाचन जितुन् काठमाडौं संसारकै सुन्दर र समृद्ध सहर बनोस्, हाम्रो कामना छ ।