'भारतीय अर्थतन्त्रको वृद्धिदर तीव्र'

लन्डन :  सन् २००८ मा विश्वभर छाएको आर्थिक संकटको सामना सबै देशले गरे पनि त्यसबाट पार पाउन आर्थिक वृद्धिदर भने सबैको समान थिएन । अहिले विश्वमा केही देशले यस्तो आर्थिक वृद्धिदर हासिल गर्ने अपेक्षा गरिएको छ, जसले सबैलाई आश्चर्यचकित पार्नेछ । यीमध्ये केही एसियाली राष्ट्र छन् भने केही अफ्रिकी।

विश्व बैंकले गरेको अनुमान अनुसार यस वर्ष यी राष्ट्रको जीडीपी (कुल गार्हस्थ्य उत्पादन) ६.९ प्रतिशतदेखि ८.३ प्रतिशतसम्म रहनेछ । जबकि विश्व आर्थिक फोरमले गरेको एउटा विश्वव्यापी आर्थिक अध्ययनमा उल्लेख तथ्यांक अनुसार यस वर्ष विश्वको जीडीपी औसत २.७ प्रतिशत मात्र रहने छ । अझ दक्षिण अमेरिकी र क्यारेबियाली देशहरूको जीडीपी औसत ०.८ प्रतिशतमात्र हुने प्रक्षेपण गरिएको छ ।

आर्थिक अध्ययन र अनुमानका आधारमा विश्व बैंकले यस वर्ष सर्वाधिक वृद्धिदर हासिल गर्ने राष्ट्रहरूको एउटा सूची नै जारी गरेको छ । विश्व बैंकको सूचीअनुसार पहिलो स्थानमा इथियोपिया छ । यस वर्ष यो राष्ट्रले ८.३ प्रतिशत वृद्धिदर हासिल गर्ने अनुमान गरिएको छ । इथियोपियाको सेवा र कृषि क्षेत्रमा वृद्धि हुने अपेक्षा छ । तर विश्व बैंकले वृद्धिका दौरान त्यहाँको सार्वजनिक ऋण बढेर १० प्रतिशतसम्म पुग्नसक्ने चेतावनी दिएको छ ।

मध्य एसियाली राष्ट्र उज्बेकिस्तान विश्व बैंकको सूचीमा दोस्रो स्थानमा छ । बैंकका अनुसार यस वर्ष उज्बेकिस्तानको वृद्धिदर ७.६ प्रतिशत रहनेछ । त्यहाँको उद्योग, कृषि र सार्वजनिक सेवामा भइरहेको सुधारमा वृद्धिले सघाउने छ । यो देश विश्वमा कपास उत्पादक राष्ट्रमध्ये सातौं नम्बरमा छ । यसबाहेक उज्बेकिस्तान सुन र प्राकृतिक ग्यास निर्यात गर्ने प्रमुख राष्ट्रमध्ये एक हो ।

यसपछि विश्व बैंकको सूचीको तेस्रो नम्बरमा नेपाल छ । सन् २०१५ अप्रिलमा गएको भूकम्पले करिब ९ हजार नेपाली मात्र मारेन, अर्थव्यवस्थामा समेत धक्का लगाएको थियो । भूकम्पपछि नेपाली पर्यटन खस्कियो र सन् २०१६ मा नेपालको वृद्धिदर ०.४ प्रतिशत मात्र थियो । तर विश्व बैंकका अनुसार यस वर्ष नेपालको वृद्धिदर ७.५ प्रतिशत रहनेछ । साथै भारतसँग नेपालको सम्बन्धमा सुधार आउने र यसबाट व्यापार बढ्ने अनुमान पनि गरिएको छ ।

सम्भावित रुपमा तीव्र आर्थिक वृद्धि गरिरहेका देशको सूचीमा विश्व बैंकले भारतलाई चौथो स्थानमा राखेको छ । बैंकको अनुमान अनुसार यस वर्ष भारतको वृद्धिदर ७.२ प्रतिशत रहनेछ । यसको कारण त्यहाँको आधारभूत भौतिक संरचनामा गरिएको ठूलो लगानीलाई मानिएको छ । साथै यस वर्ष मौसमले पनि भारतको कृषि उत्पादनलाई साथ दिने अनुमान गरिएको छ ।

विश्व बैंकले भारतपछि यस वर्ष तीव्र वृद्धिदर हासिल गर्ने माथिल्ला १० राष्ट्रको सूचीमा क्रमशः तान्जानिया, जिबुटी, लाओस, कम्बोडिया, फिलिपिन्स र बर्मालाई राखेको छ । तर सूचीमा यस वर्ष तीव्र वृद्धिदर हासिल गर्ने देशको सूचीमा चीन माथिल्ला १० मा छैन । यस वर्ष चीनको जीडीपी वृद्धिदर ६.५ प्रतिशत मात्र रहने अनुमान छ ।