८० रोपनीमा अलैंचीखेती

फिदिम : फालेलुङ ८ सुर्केनागिका यामबहादुर कुरुङबाङ अलैंचीखेतीमा अब्बल साबित हुनुभएको छ । अलैंचीखेतीबाटै करोडौं रुपैयाँ कमाएको उहाँ बताउनुहुन्छ । बुवा मनप्रसाद र आमा खड्ककुमारीको कान्छो छोराको रूपमा २०३२ साल पुस १६ गते जन्मिएका यामबहादुरले बुवाले सुरु गरेको अलैंचीखेतीलाई नै निरन्तरता दिएर सफल किसानको पहिचान बनाउनुभएको हो ।

‘पैसा कमाउनलाई धेरै पढ्नैपर्छ भन्ने छैन', कक्षा १० सम्मको अध्ययन गर्नुभएका यामले भन्नुभयो, ‘आफ्नो काममा निरन्तर रूपमा लागियो भने सफल बन्न गाह्रो छैन ।' निरन्तरता र लगनशिलताले नै सफलता हात पार्ने यहाँको ठहर छ । बुवाले सुरु गरेको अलैंचीखेती विस्तार अभियानलाई नै यामबहादुरले निरन्तरता दिनुभएको हो । उहाँका बुवा मनप्रसादले जिल्लामा सबैभन्दा पहिले अलैंची भित्र्याउनुभएको हो । उहाँले २०१४ सालमा सिक्किमको माङसिलाबाट पाँच बोट अलैंचीको बिरुवा ल्याएर खेती सुरु गर्नुभएको थियो । बुवाको अलैंचीखेती विस्तार अभियानलाई यामबहादुरले २०५५ सालदेखि साथ दिनुभएको हो । अहिले यामबहादुरले ८० रोपनी जमिनमा अलैंचीखेती विस्तार गरिसक्नुभएको छ । अलैंचीखेतीबाट १५ जनाले रोजगारी पाएका छन् । अलैंचीखेतीका लागि वार्षिक दुई लाख लगानी गर्ने यामबहादुर सुनाउनुहुन्छ ।

यामबहादुरले अलैंचीखेतीबाटै करोडौं कामाउनुभएको छ । बगानबाट ४७ मनसम्म अलैंची उत्पादन गरेको उहाँले बताउनुभयो । २०५३ सालमा सबैभन्दा धेरै अलैंची उत्पादन गरेको उहाँको भनाइ छ । २०६३ सालमा ४२ मन अलैंची उत्पादन भएको र प्रतिमन २२ हजार रुपैयाँले बिक्री गर्दा लाखौं रुपैयाँ हात पारेको उहाँले हिसाब सुनाउनुभयो ।

‘उत्पादनमा अत्यधिक ह्रास आउँदा पनि १० मनभन्दा बढी नै अलैंची उत्पादन गर्छु', यामबहादुर भन्नुहुन्छ, ‘अहिलेसम्म अलैंचीको आम्दानी जोड्ने हो भने करोडौं रुपैयाँ कमाएको छु ।' अलैंचीको आम्दानीबाटै ललितपुरमा पाँच आना र फिदिममा १० आना जग्गा जोडेको यामबहादुरले सुनाउनुभयो । सुर्केनागिमा उहाँको एक सय २० रोपनी जमिन छ । अलैंचीको आम्दानीबाट पुर्खौंली जमिनमा ६० रोपनी थप गर्नुभएको हो । ‘अलैंचीबाट राम्रो कमाई गरेको छु, ललितपुरको जमिनमा यही साल घर बनाउने योजना बनाएको छु,' यामबहादुले भन्नुभयो ।

अहिले अलैंची उत्पादनमा ह्रास आएको छ । छिर्के फुर्के र गानो कुहिने रोगका कारण उत्पादनमा ह्रास आएको हो । उत्पादनमा ह्रास आए पनि वार्षिक १० लाख रुपैयाँ अलैंचीखेतीबाटै आम्दानी हुने गरेको उहाँको भनाइ छ । पुरानो बगानमा उत्पादनमा ह्रास आएपछि यामबहादुले नयाँ बगान विस्तार गर्नुभएको छ । नयाँ बगानमा अलैंची उत्पादन राम्रो भएकाले आउँदो वर्षदेखि आम्दानी बढ्नेमा यामबहादुर ढुक्क हुनुहुन्छ ।

यामबहादुरका एक छोरा र दुई छोरी छन् । उहाँले छोराछोरीलाई काडमाडौंका सुविधासम्पन्न कलेजमा पढाउनुभएको छ । ‘अलैंचीको आम्दानीबाटै छोराछोरीलाई राम्रो शिक्षा दिलाउन सकेँ', खुसी हुँदै उहाँ भन्नुहुन्छ, ‘छोराछोरीकै लागि वार्षिक १० लाख खर्च गर्छु ।'