कतार सङ्कट हल गर्न युरोपेली युनियनका उच्च अधिकारी र टर्कीस् राष्ट्रपति गल्फमा

कुवेत : कतारलाई उसका छिमेकी तथा गल्फ राष्ट्रहरुले लगाएको नाकाबन्दीपछि उत्पन्न समस्या समाधानका लागि कुवेतले पछिल्लो समयमा सक्रियता देखाएको छ ।

सो प्रयासस्वरुप कुवेतका विदेशमन्त्री सवाह खालिद अल सबाहले युरोपेली युनियनका विदेश मामिला सम्बन्धी प्रमुख फेडरिका मागरिनीसँग भेटवार्ता गर्नुभएको छ ।

उहाँले पछिल्लो समयमा कतारमा जारी सङ्कटको समाधानका लागि मागरिनीको ध्यानाकर्षण गराउदै युरोपेली युनियनले यसका लागि के कस्तो सहयोग गर्नसक्छ भन्ने बारेमा जिज्ञासा राख्नुभएको थियो ।

गएको करिब डेढ महिनादेखि कतारमा कूटनीतिक सङ्कट सुरु भएको छ । यस विषयमा कुवेत, टर्की र फ्रान्सले समेत समस्या समाधानका लागि भनी गरिएका प्रयासहरु सफल हुन सकिरहेका छैनन् ।

तर कुवेतले भने सुरुदेखि नै वार्ताका लागि पनि मध्यस्थताको पहल गर्दै आएको छ । कुवेतकै पहलमा केही समयअघि कतारबाहेकका गल्फ राष्ट्रका विदेशमन्त्रीको बैठक आयोजना गरिएको थियो ।

युरोपेली युनियनका विदेशनीति सम्बन्धी प्रमुख मागरिनी हाल कुवेतमा हुनुहुन्छ। सोही क्रममा सोमबार उहाँ र कुवेती विदेशमन्त्रीबीच भेटवार्ता भएको हो । उहाँ आइतबार कुवेत पुग्नुभएको हो ।

कतारमाथि उसका छिमेकी चार वटा खाडी देशले गत जुन ५ तारिखदेखि कूटनीतिक सम्बन्ध विच्छेद गरी नाकाबन्दी लगाएका छन् । नाकाबन्दी अन्त्यका लागि ती देशले जुन २३ मा कतार समक्ष १३ बुदे शर्त राखेका छन् ।

यसैबीच सो समस्या समाधानको पहलस्वरुप टर्कीका राष्ट्रपति रेसेप तायप एर्डोगानले पनि गल्फ राष्ट्रहरुको भ्रमण सुुरु गर्नुभएको छ । उहाँ आइबार साउदी अरेबिया पुग्नुभएको छ ।

टर्कीस् विदेश मन्त्रालयले प्रकाशन गरेको विज्ञप्तिमा उहाँले आइतबारदेखि नै सो भ्रमण सुरु गर्नुभएको छ र आइतबार उहाँले साउदी अरेबियाका राजालाई भेटगरी त्यस विषयमा कुराकानी गर्नुभएको छ ।

यसअघि कतारसँग उसका छिमेकी मुलुकहरुको कूटनीतिक सम्बन्ध सुधार्ने प्रयासका लागि फ्रान्सका विदेशमन्त्री जेन यभेसले ड्रिनले पनि गत हप्ता साउदी अरब पुग्नुभएको थियो ।

उहाँसँगको भेटवार्ताका क्रममा साउदी अरेबियाका विदेशमन्त्री अल जुबेइरले कतारले धेरै सम्झौता उल्लङ्घन गरेका प्रमाणहरु रहेको दावीगर्दै सम्बन्ध पुनस्र्थापनाका लागि कतारले आफ्ना शर्तहरु पालना गनुपर्नेमा जोड दिनुभएको थियो ।

कतारका छिमेकी खाडी मुलुकहरुले कतारले साउदी अरेबिया तथा खाडीका अन्य मुलुकसँगका सम्झौताहरु उल्लङ्घन गरेको बताएका छन् ।

तर यी सबै आरोपहरुको कतारले भने खण्डन गर्दै आएको छ । उसले आफूमाथि लगाइएका यी सबै आरोपहरु निराधार रहेको स्पष्ट पार्दै आएको छ ।

पछिल्लो समयमा कुवेत सक्रिय रहेको छ भने युरोेपेली युनियनका उच्च अधिकारीले गरेको यस भ्रमणले पनि उक्त समस्याको समाधानका लागि सकारात्मक परिणाम दिने अपेक्षा गरिएको छ ।

कुवेत जानु अघि राष्ट्रपति रेसेप तायप एर्डोगान आइतबार साउदी अरब पुग्नु भएको छ । साउदी अरबमा उहाँले शीर्ष नेताहरूलाई भेट्ने कार्यक्रम बनाउनुभएको छ ।

एर्डोगानले कतार, कुवेत र साउदी अरेबियाको भ्रमण गर्ने योजनासहित टर्कीबाट निस्कनु भएको हो ।

“यो समस्या र संकट लामो समयसम्म रहिरहोस् भन्ने कसैको पनि चाहना छैन,” दुईदिने भ्रमणका लागि देश छोड्नु अघि स्तानबुल विमानस्थलमा उहाँले भन्नुभयो ।

उहाँले सरोकारबालाहरूसँग गम्भीर वार्ता र छलफल गरेर समस्या समाधानका लागि आफ्नो भ्रमण फलदायी हुने विश्वास पनि व्यक्त गर्नुभएको छ ।

पछिल्लो समयमा कतार गम्भीर कूटनीतिक संकटमा परेको छ । त्यसैले उहाँको यो भ्रमण त्यसतर्फ केन्द्रित हुने भएको उहाँको कार्यालयले जनाएको छ । तर त्यसमा गरिने ठोस पहल कदमीका बारेमा भने केही बताइएको छैन ।

कतारमाथि उसका छिमेकी खाडी मुलुकहरूले कूटनीतिक सम्बन्ध विच्छेद गरी नाकाबन्दी नै लगाएका छन् । उक्त समस्याको समाधान निस्किने अवस्था अझै बनेको छैन ।

कतारसँग उसका छिमेकी मुलुकहरूको कूटनीतिक सम्बन्ध सुधार्ने प्रयासका लागि फ्रान्सका विदेशमन्त्री जेन यभेसले ड्रिनले पनि गत हप्ता साउदी अरब पुग्नुभएको थियो ।

“फ्रान्सले जति सक्दो चाँडो समस्या समाधान गर्न आह्वान गर्नेछ, कतारका जनता विशेष गरेर विद्यार्थी बढी मर्कामा परेका छन् र यसले अरूलाई पनि दुःख दिएको छ” ड्रिनले साउदी अरबका विदेशमन्त्री अडेल अल जुवेइरसँगको संयुक्त पत्रकार सम्मेलनमा भन्नुभएको थियो ।

विदेशमन्त्री ड्रिनले कतारसँगको सम्बन्ध सुधार्नका लागि साउदी अरेबिया, संयुक्त अरब इमिरेट्स, बहराइन र इजिप्टले छलफल थाल्नुपर्नेमा जोड दिनुभएको भए पनि अहिलेसम्म यस विषयमा कुनै पहल भएको छैन ।

रियादको भ्रमणपछि उहाँ कुवेत र संयुक्त अरब इमिरेट्स पनि पुग्नुभएको थियो । उहाँले सो भ्रमणमा छलफलबाटै संकटको समाधान खोज्न जोड दिनुभएको थियो ।

उहाँसँगको भेटवार्ताका क्रममा साउदी अरेबियाका विदेशमन्त्री अल जुबेइरले कतारले धेरै सम्झौता उल्लङ्घन गरेका प्रमाणहरू रहेको दाबी गर्दै सम्बन्ध पुनःस्थापनाका लागि कतार सच्चिएर आउनुपर्नेमा जोड दिनुभएको थियो ।

पछिल्लो समयमा कतारका छिमेकी खाडी मुलुकहरूले भने सन् २०१३ को साउदी अरेबियासँगको सम्झौता र २०१४ को खाडी मुलुकको सहकार्यका लागि गरिएको ‘सप्लीमेन्ट्री एग्रिमेन्ट’ सम्झौता कार्यान्वयनमा बेवास्ता गरेको बताएका छन् ।

तर यी सबै आरोपहरूको कतारले भने खण्डन गर्दै आएको छ । उसले आफूमाथि लगाइएका यी सबै आरोप निराधार रहेको दाबी गर्दै आएको छ । यही कारणले साउदी अरब, संयुक्त अरब इमिरेट्स, बहराइन र इजिप्टले कतारसँगको नाकाबन्दीलाई अझै पनि कायमै राखेका छन् ।

रासस/सिन्ह्वा/एएफपी