आमासँगै सजाय भोग्दै नाबालिका

सुर्खेत : चार वर्षीया सीमा विष्टले बाहिरी संसार देख्न नपाएको दुई वर्ष भयो । उनका तोते बोली, हँसिलो अनुहार र जिज्ञासु स्वभाव केवल काँडेतारले बारेको अग्लो पर्खालभित्रै सीमित छन् । तर जेलभित्र बस्नुपर्ने गल्ती उनले केही गरेकी होइनन् । तर पनि उनले जेलभित्रै न्याय खोजिरहेकी छन् ।

कालिकोटको नरहरिनाथ गाउँपालिका ८ की विष्ट विगत दुई वर्षदेखि जिल्ला कारागारभित्रै छन् । आमाले गरेको गल्तीका कारण उनले पनि कारागारभित्र सजाय भोगिरहेकी हुन् । आमासँगै जलेभित्र पुगेकी उनी बाहिर निस्कन पाएकी छैनन् । सँगै जन्मिएका उनका साथी नर्सरीमा पढ्ने भइसके । तर, निर्दोष सीमा भने जेलभित्रै न्यायको पर्खाइमा छिन् । कारागारका चार पर्खालभित्रै उनको बाल स्वभाव र जिज्ञासा खुम्चिइरहेका छन् ।

घरायसी विवाद हुँदा मिमसरा विष्टले दुई वर्षअघि पतिको हत्या गरिन् । हत्यापछि जिल्ला अदालतले मिमसरालाई सुनाएको कैद भुक्तान गर्न उनी दुई वर्षदेखि कारागारमा छन् । घरमा रेखदेख गर्ने कोही नभएको, बाबुको हत्या भएको र आमालाई पनि जेल सजाय भएपछि नाबालिका सीमा आमासँगै कारागारभित्र बस्दै आएकी छन् । अरू दुई सन्तानलाई छिमेकीले संरक्षण गरे पनि सीमा भने आमासँगै कारागारमा छन् ।

सँगै जन्मिएका साथी नर्सरी पढ्ने भइसके । तर, निर्दोष सीमा भने जेलभित्रै न्यायको पर्खाइमा छिन् ।

कारागारभित्रै भएका कारण पढाइको कुरा त परै जाओस्, सीमाले विद्यालय भर्ना हुने अवसर नै पाएकी छैनन् । घरमा हेरचाह गर्ने अभिाभावक नभएका कारण उनको भविष्य थप अन्योलमा परेको हो । कारागारभित्रको वातावरणका कारण सीमाको बाल मस्तिष्कमासमेत असर पुगेको छ । आमाले गरेको अपराधमा नाबालिका छोरीले जेलमा सजाय भोग्नुपरेका कारण उनमा मानसिक असर पर्न सक्ने बालमनोवैज्ञानिकहरू बताउँछन् ।

बालिकालाई संरक्षण गरिदिने अभिभावक नहुँदा समस्या भएको कारागारका निमित्त जेलर मोहनप्रसाद शर्माले बताए । ‘बाहिर पठाउँदा संरक्षण गरिदिने कोही छैन, तत्कालका लागि आमासँगै राख्नुपर्ने बाध्यता भयो', उनले भने, ‘कुनै संघसंस्थाले उद्धार गरिदिए हुन्थ्यो, बालिकाले शिक्षा त पाउने थिइन् । आमाको सजाय भुक्तान हुने समय धेरै छ, अब कहिलेसम्म नाबालिका जेलभित्र बस्ने ? ' सीमाको शिक्षाका लागि महिला तथा बालबालिका कार्यालय र जिल्ला बाल कल्याण समितिमा समन्वय गरिने कारागारले जनाएको छ ।