जहाज र पाटपुर्जा आयातमा १९ अर्ब
काठमाडौं : नेपालले आर्थिक वर्ष २०७३/०७४ मा भारत र तेस्रो मुलुकबाट १९ अर्बभन्दा बढीको हवाई जहाज तथा पाटपुर्जाको आयात गरेको छ । एक वर्षको अवधिमा १९ अर्ब ६५ करोड रुपैयाँको हवाई जहाज तथा पाटपुर्जा आयात गरेको नेपालको छ ।
आव २०७२/०७३ मा नेपालले ११ अर्ब रुपैयाँ बराबरको हवाई जहाज तथा पाटपुर्जा आयात गरेको थियो । गत आवमा हवाई वस्तुको आयात बढ्नुमा नेपाली हवाई कम्पनीले नयाँ विमान नै प्रमुख कारण हो ।गत आर्थिक वर्ष मात्रै सरकारी र निजी गरी सातवटा हवाई सेवा कम्पनीले १२ वटा जहाज भित्र्याएका छन् । यसका कारण हवाई जहाज तथा त्यसको पाटपुर्जा आयात ह्वातै बढेको हो ।
गत आवमा मात्रै एक अर्ब रुपैयाँमा बुद्धले फ्रान्सेली जहाज निर्माता कम्पनी एटीआरमा निर्मित ‘एटीआर ७२-५००' सिरिजको जहाज नेपाल ल्याएको थियो । यसैगरी गोमा एयरले ७० करोड रुपैयाँ खर्च गर्दै डबल इन्जिनका १८ सिट क्षमताका दुईवटा जहाज र सरकारी स्वामित्वको नेपाल वायु सेवा निगमले पनि चीनबाट एमए-६० र वाई-१२ नामका दुईवटा जहाज भित्र्याएको थियो ।
यसैगरी अन्तर्राष्ट्रिय उडानमा हात हालेको निजी हवाई सेवा प्रदायक हिमालय एयरलाइन्सले गत आर्थिक वर्षमा एक सय ५८ सिट क्षमताको दुई जहाजका ए ३२० एयरबस भित्र्याएको छ । यसैगरी हेलिकोप्टर सेवाबाट हवाई क्षेत्रमा नाम कमाएको निजी कम्पनी श्री एयरलाइन्सले गत आवमै दुई अर्बभन्दा बढी लगानीमा सीआरजे-२०० सिरिजमा दुईवटा र सीआरजे-७०० सिरिजको एउटा जहाज भित्र्यायो ।
गत आर्थिक वर्ष मात्रै सरकारी र निजी गरी सातवटा हवाई सेवा कम्पनीले १२ वटा जहाज भित्र्याएका छन् । यसका कारण हवाई जहाज तथा त्यसको पाटपुर्जा आयात ह्वातै बढेको हो ।
यसैगरी निजी हवाई सेवा प्रदायक यती एयरलाइन्सले पनि जहाज चालू आवको साउनमा नेपाल ल्याउ पनि रकम गत आवमा नै पठाएको थियो । यतीले पनि एटीआर-७०० सिरिजको नयाँ जहाज ल्याएको हो । यसैगरी निजी हवाई सेवा प्रदाय कम्पनीले सौर्यले पनि गत आवमै एक अर्ब रुपैयाँ खर्चर्दै बम्बार्डिएर सिआरजे २०० जहाज नेपाल भित्र्याएको थियो । नेपालको इतिहासमा सबैभन्दा बढी जहाज खरिद भएको वर्ष पनि गत आव नै हो । यसका कारण आयात रकममा वृद्धि आएको नेपाल नागरिक उड्डयन प्राधिकरणले जनाएको छ । यो रकम चालू आवमा पनि केही बढ्ने अनुमान छ । नेपाल वायु सेवा निगमले करिब २२ अर्ब रुपैयाँ खचर्दै दुईवटा जहाज यसै वर्ष खरिद गर्दै छ ।
नेपालले फ्रान्सबाट ११ अर्ब रुपैयाँ बराबरबको सबैभन्दा बढी हवाई वस्तु आयात गरेको छ । क्यानडाबाट तीन अर्ब रुपैयाँभन्दा बढीको हवाई जहाज तथा त्यसका पाटपुर्जा आयात गरेको छ । यसबाहेक नेपालले अमेरिका, चाइना, भारत, जर्मनी, इटालीलगायत दर्जनभन्दा बढी मुलुकबाट हवाई वस्तु आयात गरेको देखिन्छ ।
हवाई जहाज कम्पनीबीच प्रतिस्पर्धा
पछिल्लो समय निजी हवाई सेवा कम्पनीबीच जहाज भित्र्याउने प्रतिस्पर्धा बढेको छ । यस कारण आयात रकम बढिरहेको छ । आयात रकम बढे पनि हवाई क्षेत्रको विस्तार हुनु राम्रो हो । नेपालमा निर्माणाधीन अन्य तीनवटा अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल सञ्चालनमा आएपछि यो आयात रकम खर्बमा पुग्ने व्यवसायी बताउँछन् ।