भदौभित्र लेखापरीक्षण नगरेर सबै रकम बेरुजु

काठमाडौं : महालेखा परीक्षकको कार्यालयले नागरिक लगानी कोषलाई भदौसम्म दुई आर्थिक वर्षको लेखापरीक्षण नगरे कोषमा संकलिन सबै रकम बेरुजु लेखिदिने चेतावनी दिएको छ । महालेखाको सो चेतावनीसँगै यति बेला भदौसम्म दुई आर्थिक वर्षको लेखापरीक्षण सक्न कोषलाई दवाव परेको छ । महालेखा परीक्षकको कार्यालयले आर्थिक वर्ष २०७१/७२ र २०७२/७३ को लेखापरीक्षण भदौ समान्तसम्म गरिसक्न निर्देशन दिएको कार्यालयका सहायक महालेखा परीक्षक रामुप्रसाद डोटेलले जानकारी बताए । ‘यदि कोषले कार्यालयलाई दिएको समय सीमाभित्र लेखापरीक्षण नगरी अटेर गरेमा सबै रकम बेरुजुमा राखिदिन्छौं,' डोटेलले भने । कार्यालयले कोषको दुई आवको लेखापरीक्षण गर्नको लागि लेखापरीक्षक पनि नियुक्त गरिसकेको छ ।

कार्यालयको यस्तो निर्देशन आएपछि कोषलाई समयमै लेखापरीक्षण जसरी पनि गर्नुपर्ने वाध्यता परेको छ । राष्ट्रिय बिमा संस्थानको जस्तै कोष पनि अहिले हिसाव मिलान गर्ने फेजमा छ । धेरै खाता र ठूलो रकमको कारोबारका साथै कार्यक्रमहरू पनि बढी भएकाले पछिल्लो समय नागरिक लगानी कोषले पनि वर्षैपिच्छे लेखापरीक्षण गराउन सकेको छैन ।

कोषले धरै कार्यक्रमहरू संचालनमा ल्याएको हुँदा हिसाव मिलान गर्न नसक्दा लेखापरीक्षण हुन नसकेको कोषका डेपुटी प्रमुख कार्यकारी अधिकृत सुशीलकुमार अर्यालले बताए । ‘अहिले कोषले रिकन्साइन गरिरहेको छ,' अर्यालले भने ‘सबै हिसाव पनि मिल्दै आएको छ ।' हामी जसरी पनि मंसिर/पुससम्म गएको आव २०७३/७४ को पनि लेखापरीक्षण गर्ने तयारीमा लागिपरेका छौं ।' ‘यो दुई वर्षको लेखापरीक्षण सकिएपछि गएको वर्षको तयारीमा लाग्ने छौं,' अर्यालले भने । अहिले कोषले एउटै खाता ‘एबीबीएस' मात्र संचालनमा ल्याएकोले पनि हिसाव मिलान गर्न सजिलो भएको अर्यालले बताए । अब रिकन्साइन हुन थोरैमात्र रकम वाँकी छ उनले भने ‘अब चाडैनै हिसाव मिलान हुन्छ ।'

त्यसो त आन्तरिक प्रक्रिया लामो र दक्ष जनशक्तिको अभावका कारण लेखापरीक्षण हुन नसकेको थिएन । कोषको हिसाव मिलान गर्न तथा समयसीमाभित्र लेखापरीक्षण गर्न कोषले चार्टर्ड एकाउण्टेन समेत नियुक्त गरिसकिएको छ । २१ प्रतिशत बोनस सेयर प्रस्ताव सहित आव २०७१/७२ को साधारण सभा समेत कोषले बोलाइ सेकेको छ । यसै आवमा गएका तीन वर्षको लेखापरीक्षण गर्ने कोषको प्रतिवद्धता छ । एकाउण्टेन नियुक्तभएसँगै कोषको सबै रकम रिकन्साइन गर्न सकिने अनुमानमा कोषले भदौ १६ गते आव २०७१/७२ को साधारणसभा पनि हो ।

२०७४ असार मसान्तसम्ममा ९३ अर्ब ५३ करोड ६२ लाख रुपैयाँ खुद कोष रकम संकलन भएको छ । कोषमा संकलित रकम मध्ये सबैभन्दा बढी कर्मचारी वचत वृद्धि स्वीकृत अवकास कोषमा आवद्ध १ लाख ९९ हजार सहभागीको रहेको छ । सो कोषमा ६२ अर्ब ६९ करोड ६२ लाख रुपैयाँ संचित छ । सो अन्तर्गत करिव १५ हजार ६ सय कार्यालय पनि आवद्ध छन् ।

त्यस्तै बीमा कोषमा ११ अर्ब १४ करोड ६१ लाख रुपैयाँ संकलन भएको छ । निजामती बिमा कोष, शिक्षक बिमा कोष, सैनिक बिमा कोष, नार्क बिमा कोष, नेपाल प्रहरी बिमा कोष, सशस्त्र प्रहरी बिमा कोष र राष्ट्रिय बिमा कोषका ३ लाख ७७ हजार जनाले कोषको बीमा योजनामा सहभागि भएका छन् । नागरिक एकांक योजनामा दुई हजार सत्ताइस सहभागीको एक अर्ब ५१ करोड १९ लाख, उपदान कोष योजनाका २५ हजार छ सय ६० सहभागीको १५ अर्ब १४ करोड पाँच लाख, लगानीकर्ता हिसाव योजनाका १४ हजार सहभागीको तीन अर्ब तीन करोड रुपैयाँ संकलन भएको छ । कोषका विभिन्न योजनामा ४७ हजार नौ २५ सरकारी तथा गैरसरकारी संस्था आवद्ध छन । ती संस्थाबाट छ लाख आठ हजार आठ सय ४९ को सहभागिता रहेको छ ।