एउटै जिल्लाबाट बाहिरिन्छ ४ अर्बको तरकारी

धनकुटा :निर्वाहमुखी खाद्यवाली छोडेर व्यवसायिक तरकारी खेती गर्ने लहर चलेसँगै धनकुटामा तरकारी उत्पादन बढेको छ । जिल्ला कृषि विकास धनकुटाको आर्थिक वर्ष २०७३/७४ को तथ्यांक अनुसार गत आवमा जिल्लामा ४ अर्ब ३५ करोड रुपैयाँ वरावरको वन्दाकोभी, मुला, आलु, गोलभेंडा, अकवरे खोर्सानी लगायत तरकारी उत्पादन भएको छ ।

 सो तथ्यांक अघिल्लो आर्थिक वर्षको भन्दा करिव २९ रुपैयाले वढी हो । अघिल्लो आर्थिक वर्ष जिल्लामा ४ अर्ब ६ करोड रुपैया वरावरको तरकारी उत्पादन भएको थियो । जिल्लामा व्यवसायिक तरकारी खेती गर्ने किसान र क्षेत्र वढेको सो कार्यालयका प्रमुख भरतप्रसाद विडारीले बताए । सो कार्यालयको तथ्यांक अनुसार गत आवमा हिउँदे र वर्खे गरी १ अर्ब २९ करोड ९४ लाख ५५ हजार रुपैयाँ वरावरको गोलभेडा उत्पादन भएको थियो । जिल्लाको १४ सय ५८ हेक्टर क्षेत्रफलमा गरिएको गोलभेंडा खेतीवाट ५१ हजार ९ सय ७८ मेट्रिक टन उत्पादन भएको थियो ।

त्यस्तै बन्दाकोभी हिउदे र वर्खे गरी ७७ करोड ७१ लाख ६० हजार रुपैया वरावरको ३८ हजार ८ सय ५८ मेट्रिक उत्पादन भएको थियो । जिल्लामा हिउदे र वर्खे गरी १४ सय ८२ हेक्टर क्षेत्रफलमा वन्दाकोभी खेती हुन्छ । यसैगरी हिउँदे र वर्खे गरी काउली ३३ करोड ८८ लाख ५० हजार रुपैया वरावरका उत्पादन भयो । जिल्लाको ५ सय ८८ हेक्टर क्षेत्रफलमा गरिएको खेतीवाट ११ हजार २ सय ९५ मेट्रिक टन काउली उत्पादन भएको थियो ।

५ सय ७१ हेक्टर क्षेत्रफलमा गरिएको मुल खेतीवाट ९९ करोड ९० लाख ७० हजार रुपैया वरावरको ९९ हजार ९ सय ७ मेट्रिक टन उत्पादन भएको थियो । रायोको साग १२ करोड ९२ लाख ५५ हजार रुपैया वरावरको ३६ सय ९३ मेट्रिक टन उत्पादन भएको थियो । धनकुटामा ३ सय १७ हेक्टर क्षेत्रफलमा रायोको साग खेती हुने गरेको छ ।

मटरकोसा ८ करोड २३ लाख ५५ हजार रुपैया वरावरको २३ सय ५३ मेट्रिक टन, घ्यू सिमी ८ करोड २७ लाख ७५ हजार रुपैया वरावरको ३३ सय ११ मेट्रिक टन, अकवरे खोर्सानी ३ करोड १० लाख रुपैया वरावरको ६२ मेट्रिक टन उत्पादन भएको थियो । गत आवमा ४२ लाख ६० हजार रुपैया वरावरको २ सय ८४ मेट्रिक गाँजर, १७ करोड ५० लाख रुपैया वरावरको २ सय ८४ मेट्रिक टन अवकरे वाहेक अन्य प्रजातीका खोर्सानी उत्पादन भएको थियो ।

पछिल्लो समय धनकुटामा भिण्डी र भण्टाको पनि व्यवसायिक रुपमा खेती हुन थालेको छ । सो कार्यालयको अनुसार भिण्डी ४२ लाख १२ हजार रुपैया वरावरको १ सय १७ मेट्रिक टन र भण्टा ४५ लाख ९० हजार रुपैया वरावरको १ सय ५३ मेट्रिक टन उत्पादन भयो ।

वर्खे आलु ४४ करोड ७३ लाख रुपैया वरावरको १६ हजार ९ सय ७५ मेट्रिक टन उत्पादन भएको थियो । वर्खे आलु १२ सय हेक्टर क्षेत्रमा खेती हुने गर्छ । त्यस्तै प्याज ३ करोड २७ लाख ९५ हजार रुपैया वरावरको ९ सय ३७ मेट्रिक टन, लसुन ७ करोड २५ लाख ८० हजार रुपैया वरावरको ३ सय ८२ मेट्रिक टन उत्पादन भएको थियो ।

अन्य तरकारी वालीमा स–सानो परिणाममा गरि ४ करोड २० लाख रुपैया वरावरको ४ हजार २ सय मेट्रिक टन उत्पादन भएको थियो । जिल्लामा उत्पादन हुने तरकारी छिमेकी देश भारतको सिक्किम, दार्जिलिङ, विहार सम्म निकासी हुने गर्छ । जिल्लाको ग्रामीण क्षेत्रमा ४२ ओटा तरकारी संकलन केन्द्र रहेका छन् । कृषि पेशामा विशेष गरी जागिरवाट अवकाश प्राप्त व्यक्ति, पढेका यूवा, वेदैशिक रोजगारवाट फर्के यूवाहरु संलग्न हुन थालेका थालेका छन् ।

जिल्लाको कुल जनसंख्या मध्ये ७० प्रतिशत जनसंख्या कृषि पेशामा आवद्ध छन् । ८ हजार ८ सय ७७ वर्ग किलोमिटर क्षेत्रफल रहेको धनकुटामा ४० हजार ८ सय २३ हेक्टर अर्थात् ४५ प्रतिशत जमिनमा खेती योग्य छ ।

एउटै संकलन केन्द्रवाट ७ करोड रुपैयाको तरकारी निकासी : छथर जोरपाटी गाउँपालिका वडा नं. ६ सिँधुवामा रहेको सिँधुवा वहुउदेश्यीय सहकारी संस्था मार्फतको सिँधुवा कृषि भण्डारवाट गतआर्थिक वर्षमा ७ करोड २० लाख रुपैया वरावरको तरकारी संकलन भई निकासी भएको छ । सो भण्डारमा संकलन भएको तरकारी मध्ये ७० प्रतिशत भारतको विभिन्न बजार र ३० प्रतिशत नेपालको आन्तरिक बजारमा खपत हुने गरेको प्रवन्ध निर्देशक मेघेन्द्र गुरुङले बताए । सो कृषि भण्डारमा धनकुटाको मात्र नभइ छिमेकी तेह्रथुम र संखुवासभाका किसानले उत्पादन गरेको तरकारी संकलन हुँदै आइरहेको छ । यस क्षेत्रमा विशेष गरी मुला, वन्दाकोभी, आलु लगायतका तरकारी उत्पादन हुने गर्छ । यस क्षेत्रको तीन जिल्लामा करिव ३२ हजार घरधुरी कृषि क्षेत्रमा आवद्ध रहेको प्रवन्ध निर्देशक गुरुङले बताए ।