चोटले जन्माएका सर्जक

कसैले सेनाको पोसाक लगाएको देख्दा टीका बम्जनलाई त्यस्तै पोसाक लगाउने रहर जाग्थ्यो । यही रहरले उनी सेनामा भर्ती पनि भए । सर्लाही राजघाटमा जन्मिएका टीकाको बाल्यकाल उतै बिते पनि सुन्दर भविष्यको कल्पनासहित एसएलसीपछि काठमाडौं छिरेका उनले २०५६ सालमा सेनामा जागिर खाए । श्री नयाँ गोरख गणमा पहिलो पोस्टिङमा पुगेका टीका हाल सोही गणमा अमलदार पदमा कार्यरत छन् ।

उमेरले दिएसम्म देशको सेवामा खट्ने उनको चाहना छ । जागिरे जीवनकै क्रममा २०५९ साल मंसिर १३ गते उनको जीवनका लागि कालो दिन सावित भयो । द्वन्द्वकालमा नगरकोटमा भएको मुठभेडमा दूरसञ्चारको टावरका तारहरू झरेर लथालिंग भएका थिए । बिग्रिएको पोस्ट मर्मत गर्ने क्रममा टीका चिप्लेर लडे र नजिकै रहेको तारमा परे । उनलाई करेन्ट लागेपछि सैनिक अस्पतालमा भर्ना भए । तर दुखद कुरा उनको दुवै हात काट्नु पर्‍यो ।

२१ वर्षको उमेरमा आफ्ना दुवै हात गुमाउनु पर्दा उनलाई सुरुमा जीवन निरर्थक महसुस भयो । सपनाजस्तै लाग्यो । ‘अस्पतालको शय्यामा बस्दा ६ महिना त रोएरै बिताएँ’, उनले भने, ‘कति दिन त रुँदा आँखाबाट आँसु सकिएर मनमात्रै भतभत पोल्थ्यो । तीनचारपटक त आत्महत्याको प्रयास गरें ।’ उपचारका क्रममा टीका लगभग दस महिना अस्पतालमा बिताएका थिए । त्यहाँबाट डिस्चार्ज भइसकेपछि त्रिचन्द्र मिलिटरी अस्पतालमा बसेर उनले लामो सयम उपचारमै विताए ।

उपचारका क्रममा त्यहाँका स्टाफहरूले सुनाएका अपांगता भएका व्यक्तिहरूका संघर्ष र सफलताका कथाले उनमा पनि जिउने आशा पलायो । सेनाको बर्दीको सपनाझैं गीत गाउने सोख उनलाई सानैदेखि थियो । त्यसैले उपचार गराउने क्रममा उनले असनस्थित गान्धर्व संगीत पाठशालामा गुरु चन्दनकुमार श्रेष्ठसँग शास्त्रीय संगीत अध्ययन गर्न थाले । आफ्नो जीवनमा आएको आँधीबेरीलाई समेटेर उनले २०६० सालमा पहिलो एल्बम ‘कस्तो भाग्य’ रेकर्ड गराए ।
छाँगाबाट झरना झर्‍यो
आँखाबाट आँसु लडाइँको
मैदानमा दाइलाई पर्‍यो भाइको पासो
गायक कर्ण दासले गाएका गीत त्यो ताका निकै चर्चित बन्यो । एल्बमका आठवटै गीत टीकाले रचेका थिए भने गीतमा संगीत चन्द्रकुमार दोङले भरेका थिए । आफ्ना दुवै हात गुमाइसकेका टीकाका लागि गीत लेख्नु चानचुने चुनौती थिएन । हात नभएका धेरैले खुट्टाले लेख्थे तर उनले मुखले कमल च्यापेर कापीमा शब्द कोर्ने प्रयास गरे । पहिलो पटक आफूले लेखेको आफ्नै नाम, हस्ताक्षर हेर्दै उनी कति रोए कति ।

२१ वर्षको उमेरमा आफ्ना दुवै हात गुमाउनु पर्दा जीवन निरर्थक लाग्यो । अस्पतालको शय्यामा बस्दा ६ महिना त रोएरै बिताएँ । कति दिन त रुँदा आँखाबाट आँसु सकिएर मनमात्रै भतभत पोल्थ्यो । तीनचारपटक आत्महत्याको प्रयास गरें ।

डेढ महिनाको प्रयासपछि मुखले राम्रैसँग लेख्नसक्ने भए । मुखैले कलम च्यापेर उनले दुई सयभन्दा बढी गीत लेखेर संगीतसमेत भरिसकेका छन् । २०६२ सालमा ‘प्रेमिका’ ल्याएका टीकाले यसको दुई वर्षपछि आफ्नै शब्द संगीतमा ‘माया’ एल्बम बजारमा ल्याए । मायाका गीतहरू त्यति बेला रिङ ब्याक टोनमा अत्यधिक प्रयोग भएका थिए । यसले उनलाई राम्रो संगीतकारका रूपमा स्थापित गरायो ।

सांगीतिक क्षेत्रमा संघर्ष गर्दाका दिनमा उनी दैनिक आठ घन्टासम्म रियाज गर्थे । रियाज गर्न बसेको ठाउँबाट उठेर हिँड्दासमेत रिँगटा लाग्थ्यो उनलाई । मेरा गीतमा संगीत भरिदिनुपर्‍यो भन्दै उनी धेरैका दैलो धाए । तर, कतैबाट साथ पाएनन् । हिजो दुईचार हजार नपत्याउनेले आज उनका गीतलाई नै प्रायोजन गर्ने प्रस्ताव राख्न थालेका छन् । मुखले लेखेर गीत गाउने विधामा धेरै अन्तर्राष्ट्रिय रेकर्ड राखिसकेका टीका हाल गिनिज बुक अफ वल्र्ड रेकर्डमा नाम लेखाउने तयारीमा समेत रहेका छन् ।

‘यो देशलाई माया सबैले गर्नुपर्छ
माटोले माग्दैन आफैंले दिनुपर्छ’
आधुनिक मात्रै नभई उनले रचना गरेका राष्ट्रिय गीतलाई पनि श्रोताले उत्तिकै मन पराउने गरेका छन् । नेपाली सेनाले टेलिभिजनमा प्रसारण गरिने एक कार्यक्रमका लागि मात्रै होइन, दसैंको गीत पनि उनले बनाएका छन् । नेपाली सेनाले पनि उनको जीवनकथामा आधारित एक वृत्तचित्र निर्माण गरेर प्रदर्शन गरिसकेको छ । दसैंअगाडि मात्रै पनि उनले आफ्नै शब्द, संगीत र स्वरमा ‘फूलबारी’ एल्बम बजारमा ल्याएका थिए । फणिन्द्र राईले एरेन्ज गरेका एल्बमको म्युजिक भिडियोमा भीमफेदी गाइजका साथमा नायिका सुमी मोक्तानले अभिनय गरेकी छन् । वरिष्ठ एरेन्जर पवन लामाले पनि आफूलाई निकै साथ दिएको बताउने टीका कुनै पनि नयाँ गीत बनाउँदा मेलोडीमा बढी ध्यान दिने गर्छन् ।

गीतमा संगीत भर्न उनलाई कुनै वाद्ययन्त्र चाहिँदैन । जति बेला मेलोडी आउँछ त्यति बेला शब्दलाई लयमा ढालेर आफूसँगै भएका साथीलाई मोबाइलमा गीत रेकर्ड गराइमाग्छन् उनी । कार्यालय समयभित्रका लागि उनलाई सेनाले एक सहयोगी उपलब्ध गराएको छ । तर, त्यो बाहेकका अन्य समयमा उनकी पत्नी सृष्टिले उनको साथ छाड्दिनन् । ‘उनी मेरा दुई हात मात्रै होइनन्, मेरा लागि भगवान् नै हुन्’, उनले भने । नेपाली संगीतको क्षेत्रमा श्रोताको ट्रेन्ड पनि बदलिएको उनको अनुभव छ । ‘पहिले सुन्थे भने अहिले हेर्छन्’, उनले भने ।

पहिलेजस्तो घुमफिर गरौं वा चलचित्र हेरौं भन्ने उनलाई लाग्दैन । फुर्सदमा पनि कसरी राम्रो सिर्जना दिऊँ र फरक धारबाट प्रस्तुत होऊँ भन्नेमै लाग्ने टीकाको जीवन रहेसम्म संगीतमै समर्पित हुने चाहना छ । ‘संसार बदल्ने सोच राख्नुपर्छ, सुरु आजैबाट र आफैंबाट गर्नुपर्छ’, संसारभर छरिएर रहेका अपांगता भएका व्यक्तिलाई यसरी हौस्याउँछन् उनी । अपांगता हुँदैमा जीवन सकियो भन्ने नठान्न सुझाव दिँदै उनले भने, ‘आफ्नो सीप उजागर गर्नुस्, जिउन सिक्नुस् र कसैको प्रेरणाको स्रोत बनेर देखाइदिनुस् ।’...