सिम कार्ड नं. ४५६९३

नेपाल देशमा भर्खरै मोबाइलको दुनियाँ सुरु भएको थियो ।अरूले के गर्थे ?
मचाहिँ ! मोबाइलमा कुरा गरिरहेको मानिस देखेँ भने टक्क उभिन्थेँ । जादुमा लठ्ठिएको दर्शकजस्तो लठ्ठिन्थेँ ।
सपना देख्ने गिदीबाट र्‍याल चुहिन्थ्यो । ‘एक दिन म पनि मोबाइल बोक्नेछु ।’
मोबाइलको जुग सुरु हुँदा लोकल छाला जुत्ता कम्पनीको कामदार थेँ । कारखानामा उत्पादित सामान झोलामा बोकेर पसल पसल पुर्याउँथेँ ।
मासिक पन्ध्र सय मेरो ज्याला थियो । कोठा भाडा सात सय । कलेज, ट्युसन फी, रासन पानी, अग्रमबग्रम खर्च झन्डै पच्चीस सय । घाटा एक हजार !

ती मालिक जसले मलाई बाँच्न सिकाए । कम तलब दिएर आम्दानीमाथि सिर्जनशील बन्न सिकाए । घाटा कसरी पूर्ति गर्दैछस् भनेर कहिल्यै केरकार गरेनन् । यसकारण उनलाई असल मालिक भन्ने गरेको छु । नत्र मैले अधिकांश मालिकलाई असल भनेको छैन । यिनै मालिकको कारण मभित्र मोबाइल बोक्नसक्ने हिम्मत छ भनी पत्ता लगाएँ ।

एक दिन, नेपाल टेलिकमले सिमकार्ड बाँड्दै छ भन्ने खबर अखबारमा भेटेँ । कलेजको लाइब्रेरीबाट अखबार चोरेर घर ल्याएँ । प्रेमिकाको फोटो र पत्रपत्रिकामा आउने यौन जिज्ञासाको भित्री पाना सँगै सिरानीमुनि जतनले राखेँ ।

नेपाल टेलिकमको बुद्धि थियो, सिमकार्ड लिन चाहने गरिब जनताले अनिवार्य सरकारी अधिकृतको ग्यारेन्टी लिनुपर्ने । ‘फलानो मैलै चिनेजानेको असल मान्छे हो !’ भनी अधिकृतले सही ठोक्नु पर्थ्यो । यसको अर्थ हुन्थ्यो, ‘फलानो सरकारको मान्छे हो, आतंककारी हैन ।’ सभ्य भाषामा ‘फलानो सरकारी मान्छे हो, माओवादी हैन ।’

मैले खोजेँ अधिकृत आफन्त ! जसले मलाई सरकारको मान्छे भनी प्रमाणित गरून् । तर मेरा आफन्तहरू त कि किसान कि मजदुर भेटिए ! जो सरकारको मान्छे हुनसक्ने कुरै भएन ।
कोसिस गर्छु । एकैपल्ट हार्ने मेरो बानी हैन ।
एक सरकारी कार्यालयको ढोकामा पुगेँ । च्याएँ । देखेँ, अधिकृत जातको मनुवा ।
अधिकृत बालुवामा लोटाले पानि खन्याए टाइपको रूखो रहेछ ।
कडा स्वरमा सोध्यो ‘के काम थियो ।’

मेरो कामिरहेको हातमा नेपाल टेलिकमको फारम थियो ! ‘सर यसमा सही गर्दिनु पर्‍यो !’
अधिकृतले हप्कायो ‘तिम्लाई चिन्दिनँ । के काम गर्छौ ? ’
हानुवा गोरुको जस्तो अनुहार थियो उसको । मान्छेको अनुहार त्यति खस्रो र रिसाहा कहिल्यै देखेको थिइनँ ।
‘काम के गर्छौ !’ को उत्तर पर्खेन । बाहिर जाने उर्दी दियो । कस्तो मूर्ख ! प्रश्न सोध्ने उत्तर नपर्खिने !
उसको उर्दी बेवास्ता गर्दै भनेँ, ‘महेन्द्र मोरङमा बीबीएस पढ्छु सर ।’
‘विद्यार्थीलाई किन चाहियो मोबाइल ? ’

उनले मसँग सीधै मोबाइल खोस्ने हिम्मत राख्नुपर्थ्यो । बियर ख्वाएर रड्डी गरे । उनले त्यस दिन बियर नख्वाएको भए आजसम्म पनि एक थोपा बियर नखाई बाँचिरहन सक्थेँ होला । त्यसपछि सयौंपल्ट बियर पिएर ह्याङ भएको छु ।

मैले उत्तर दिन सकिनँ । अघि नै जारी भएको बाहिर जाने उर्दी शिरोपर गर्दै बाहिर निस्केँ ।
मेरो लुरे अनुरोध बतासमा काँसको फूल बिलाएझैं बिलायो । मेरा लुला गोडाले अधिकृतको ढोका हाप्यो ।
मेरो बुताले म सरकारी मान्छे नहुने रहेछु ।
भोलिपल्ट रुन्चे स्वरमा कलेजमा केटी साथीलाई सुनाएँ, ‘ओइ मैले मोबाइल लिन नपाउने भएँ नि।’

मैले मोबाइल किन्न लागेको योजना कसलाई सुनाऊँ कसलाई सुनाऊँको भावमा पहिलोपल्ट उसैलाई सुनाएको थिएँ । साथी आधा खुसी आधा डाहाको भावमा परेकी थिई ।
साथीलाई मैले सरकारी अधिकृतबाट आफू प्रमाणित हुन नसकेको कुरा सुनाएँ ।
उसले डाहा त्यागी । सहयोग गरी ।
उसको बा सरकारी जागिरे ! अधिकृत उनका हाकिम !
साथीले बालाई भनी, ‘मेरो साथीले सिमकार्ड लिन लागेको छ । सहीछाप गरिदिनु पर्‍यो ।’ म साथीको घर जाने आउने गर्थें । बाले मलाई राम्रै चिन्थे । म असल हुँ भनी ठान्दा रहेछन् ।आफ्ना हाकिमलाई सिफारिस गरिदिने भए । तर, साथीका बाले सजिलै काम गरिदिएर म किन सानु हुने भन्ने भावमा केही प्रश्न सोधे । मैले उत्तर दिएँ ।

प्रश्न : ‘विद्यार्थीलाई किन चाहियो सिमकार्ड ? ’
उत्तर : ‘एउटा छाला जुत्ता कारखानामा काम गर्छु । सामानहरू बेच्न टाढाटाढा जानुपर्छ । धेरै अर्डर ल्याएँ भनेँ मालिकले धेरै कमिसन दिन्छ । मोबाइल भयो भने फोनबाटै बसीबसी अडर लिन सजिलो हुन्छ ।’

प्रश्न : ‘सिमकार्ड मात्रले के गर्छौ, मोबाइल महँगो हुन्छ ? ’
उत्तर : ‘मेरो मालिक इन्डिया गइरहन्छ । दिल्लीको चोर बजारमा सस्तो मस्तो मोबाइल पाइन्छ रे । उतैबाट ल्याइमाग्छु ।’
साथीको बाको अनुहार उज्यालियो ।
उनले सर्त राखे । ‘तिम्रो मालिकलाई भनेर मलाई पनि सस्तोमस्तो मोबाइल मगाइदेऊ है त ।’
मैले सर्त मानेँ ।

उनले हाकिमलाई सिफारिस गरिदिए । मैले सिमकार्ड पाएँ ।
जोगबनीका थुप्रै मोबाइल पसलमा मोबाइलको मूल्य सोधी हिँडे । खल्तीको औकातले छेउटुप्पो भ्याएन । मोबाइलको दाम सोध्ने । हातमा सिम लिएर सुम्सुम्याउने र घर फर्किने काम धैरै पल्ट भयो । पर्दाको हिरोइनलाई आफ्नी हिरोइन सम्झेर कल्पेजस्तो सोकेसको मोबाइललाई एउटा न एउटा त मेरै हो भनी कल्पेँ ।

कहिले त लाग्यो ग्राहकको भीडभाड भइरहने पसलबाट एक सेट टिपेर टाप कसौं । तर मेरो कमजोर मुटुले हिम्मत गरेन । उबेला मुटु बलियो भइदिको भए, कथाले यही ठाउँबाट यु टर्न हान्ने थियो । (अब तपाईंले सरल रेखामा हिँडेको सीधासाधा कथा पढ्नुपर्ने भयो ।)
तर अचानक मेरो हातमा मोबाइल पर्‍यो ।

म जुन घरमा डेरा गरी बस्थेँ । त्यो घर नवीन पौडेल नाम गरेका भूमिगत नेताले भाडामा लिएका थिए । उनी मोबाइल बोक्थे । मैले मोबाइलको सिम खरिद गरेको खबर उनलाई भयो ।
उनले मलाई सामसुङ ब्रान्डको पुरानो फोन उधारो उपहार दिए ।

उपहारमा एउटा सर्त लागू भयो, ‘मैले फोन गरेको बेला फोन उठाउनु ! सोधेको प्रश्नको जवाफ दिनु ! ’ उनी सोध्थे, ‘घर आसपास कुनै नौलो मान्छे देखिएका छन् कि ! फलानु नेता आइपुगेको भए मलाई कुरा गराऊ ।’

त्यो घरमा माओवादी नेताको ठूलो चहलपहल थियो । केन्द्रीय स्तरका नेताहरू आउँथे । जिल्लाका नेताको त मुख्य अड्डा भइहाल्यो । धेरै नेताले मेरो फोन उधारोमा प्रयोग गरे ।
सिमकार्ड लिने बेला सरकारको मान्छे भनी प्रमाणित भएको थेँ । तर फोन असरकारी मान्छे प्रयोग गर्थे । घरिघरि लाग्थ्यो, ‘सरकारलाई मुर्गा हानेँ । अब सरकारले मलाई कुन दिन घोक्रे हान्छ । अकारण असहिद बन्छु । चुरिफुरी सकिन्छ ।’

नवीन पौडेलको परिवारबाहेक त्यो घरमा नीलम पौडेल नाम गरेकी एक पात्र पनि डेरा गरी बस्थिन् । यी पात्र असाध्य रहस्यमय । थुप्रैपल्ट एसएलसी दिइसकेकी तर नहारेकी । एक दिन पास हुने हिम्मत बोकेकी । कतै काम गर्थिन् । उनको पनि मोबाइल थियो । मोबाइल सेट मेरोजस्तै नवीन पौडेल दाइको ‘उधारो उपहार’ । सिम मेरोजस्तै निजी ।
(नीलम पोडेलबारे उत्ति थाहा पाउँदिनँ तर कथामा उनी फेरि जोडिनेछिन् । अहिले कारखानाका मेरा मलिकबारे बताउँछु ।)

छाला जुत्ता कारखानाको मालिकलाई मैले मामा भन्न पर्‍यो । मेरो साथी जसले मेरो इमानदारिताको ग्यारेन्टी लिएर मलाई काममा लगाइदिएको थियो । उसले कारखानाको मलिकलाई मामा भन्थ्यो ।
साथीको नातालाई निरन्तरता दिने हुँदा उनी मामा नाता पर्न गए ।
मामाको नाम दुइटा थियो । एउटा राहुल ! अर्को जहुर ! जहुर मस्जिदमा काम लाग्थ्यो । राहुल मन्दिरमा ।

धार्मिक हिसाबले क्रान्तिकारी थिए । हिन्दु साथीसँग राहुल । मुस्लिम साथीसँग जहुरको नामबाट परिचित । उनी मन्दिर जान्थे । उनी मस्जिद जान्थे ।
इन्डियातिर गएर महिनौं बस्थे । यता उनको व्यापार पन्ध्र सय महिनाको भरमा मैले धानिदिनु पथ्र्यो । उनी विराटनगरका डेरावाल हुन् । जनकपुरको धनी मान्छे हुँ भन्थेँ । म पत्याउँथेँ । तर पत्याउने गुण उनको जीवनशैलीमा थिएन । यसकारण उनलाई सादा जीवन उच्च विचारका भनी चित्त बुझाउन सकिन्छ ।

कारखानाको लगानी ठूलो थिएन । यसकारण आम्दानी सानो थियो । उनी चलेका थिए । म चलेको थेँ । कारखाना चलेको थियो ।
उनी इन्डिया गएको बेला प्रत्येक हप्ता जोगबनी गएर उनलाई फोन गर्नु पथ्र्यो । आम्दानी-खर्च विवरण बुझाउनु पथ्र्यो ।
एक दिन मैले निजी मोबाइलबाट फोन गरेँ । मोबाइल किनेको खबर सुनाएँ । सेट अर्काको हो । सिम मेरो हो भन्ने खबर गरेँ । अनुरोध गरेँ ‘मामा इन्डियाबाट सस्तोमस्तो मोबाइल सेट ल्याइदिनुस्।’
मामाले हुन्छ भने ।
म खुसी भएँ ।

उनी एक महिनापछि घर फर्के । नभन्दै नोकियाको एघार सय मोडलको नयाँ सेट बोकेर आएछन् ।
कस्ता ज्ञानी मालिक । कस्ता असल मालिक ! कस्ता विश्वासिला मालिक ! म त भावुक भएँ ।
त्यस दिन मामाले मलाई बियर ख्वाए । पहिलोपल्ट बियरको तीतो झोल चाखेँ । मेरो मुख टर्रियो । मेरो बेस्वादलाई स्वादिलो बनाउन मामाले बियरमा कोकाकोला मिसाइदिए । स्वाद फेरियो ।
कोक मिसिएको स्वादिलो बियर खुबै पिएँ ।
मैले छादेँ । मलाई छाद्नुको स्वाद थाहा थियो । मात्नुको स्वाद थाहा थिएन । जे थाहा थियो त्यही गरेँ ।

मामाले आफ्नै डेरामा लगेर सुताए । बिहान टाउकोमा हम्मरले हानेजस्तो पीडा भयो । मामाले प्रेमले मेरो टाउको छामे । प्रेमले टाउको नदुख्ने औषधि किने । प्रेमले ख्वाए । म फेरि भावुक भएँ।उनले मेरो भावुकतामा अचानक अट्याक हाने । बियर र कोकाकोलाको ककटेल ह्याङ एकैपल्ट उत्रियो ।

‘भान्जा तिम्लाई मोबाइल काम छैन । तिम्रो तलबले मोबाइल खर्च थाम्दैन । मोबाइल मलाई देऊ । पार्टीहरूसँग अडर लिन सजिलो हुन्छ । इन्डियाको पार्टीहरूसँग सामान अडर गर्न पनि सजिलो हुन्छ ।
बोल्न बिर्सिएँ । मसँग शब्द र आवाज छ भन्ने भुलेँ ।
मामाले नै सम्झाए, ‘के भयो भान्जा ? ’
मैले हुन्छ भनेँ । बेहोशीमा हुन्छ भनेँ ।

होशमा फर्किएपछि फेरि भनेँ । ‘मामा आज घरबाट आमा आउँदै हुनुहुन्छ । बसपार्क आएर पीसीओबाट फोन गर्छु भन्नु भ’को छ । आमालाई बसपार्क लिन जानु पर्छ । आमा आउन ढिला हुन्छ । मामालाई भोलि ल्याएर दिन्छु सिमकार्ड ।’
ठूलो विश्वासमा मलाई कारखाना सुम्पेर इन्डियातिर बस्ने मालिकले मेरो सानातिना असत्यलाई पनि सत्य मान्न सक्नुपर्छ ।
उनले ‘हुन्छ’ भने
‘भोलि सिम ल्याएर देऊ है त ।’
मैले टाउको हल्लाएँ ।

मालिकलाई लाग्यो होला ! (लाग्यो होला हैन ! तपाईं पाठकले लाग्यो नै भन्न सक्नुहुन्छ ।) ‘म मालिक हुँ । मालिकसँग मोबाइल छैन । नोकरसँग मोबाइल छ । सँगै हिँड्दा नोकरले मोबाइलमा गफ हान्छ । मैले उसको अनुहार हेरेर टोलाउनु पर्छ ।’
यो औकातको न्यूनतम बिन्दु हो ।

यस्तो मनको विज्ञान बोकेर कुन मालिक हिँड्न सक्छ ! मालिकले मबाट मोबाइल खोस्नु ठीक कुरा हो ।तर उनले मसँग सीधै मोबाइल खोस्ने हिम्मत राख्नुपथ्र्याे । बियर ख्वाएर रड्डी गरे । उनले त्यस दिन बियर नख्वाएको भए । आजसम्म पनि एक थोपा बियर नखाई बाँचिरहन सक्थेँ होला । त्यसपछि सयौंपल्ट बियर पिएर ह्याङ भएको छु ।

फकाई फकाई खोस्नु उनको सदासर्वदा कमजोरी हो । उनी कायर हुन् । डरपोक हुन् । मालिकभित्र हुनै नसक्ने कमजोर गुण हो । मलाई यस्ता कमजोर मालिक मन पर्दैन ।
भोलिपल्ट कारखाना गइनँ । बरु काम छाड्छु तर मोबाइल छाड्दिनँ । सुतेँ तर निद्रा लागेन । मोबाइल सपना हो । काम बाध्यता । बाध्यता र सपनाको चपेटामा फसेँ ।
पर्सिपल्ट पनि कारखाना गइनँ ।

पर्सिपल्ट साँझ, कामरेड नवीन पौडैल दाइ जंगलको बंकरबाट घर आए । हालखबर सोधे । उनी खुबै मीठो बोल्थे । गुलियो पारामा भने ‘भाइ पार्टीको साथी बिरामी छ । भाइको दुई महिनाको घरभाडा बाँकी थियो । दिनु पर्‍यो ।’
मेरो अनुहार हावा खुस्किएर खुम्चिएको बेलुनझैं सानो भयो । मालिकले तलब नदिएको पनि दुई महिनै भएको छ । घर भाडा पनि दुई महिनाकै बाँकी छ । रासन दोकानमा पनि दुई महिनाकै उधारो छ । कलेज फी तिर्न बाँकी छ । एकाउन्टको ट्युसन फी पनि दुई महिनाकै बाँकी छ । कहिलेकाहीँ मालिकको हिसाब छलेर झ्याप हानेको थोरै पैसो समोसा र भैंसीको मम खर्चमा सक्किसकेको छ ।

मेरो अर्थिक संसार दुई महिनामा अल्झेको छ ।
पर्सिपल्टको भोलिपल्ट ‘खुम्चिएको सानो अनुहार बोकेर कारखाना गएँ ।’ युद्ध लड्न नसकेर आत्मसमर्पण गरेको कायर सैनिकको जस्तो मनोविज्ञान छ मभित्र ।
मामा मालिकले थर्कायो दुई दिन कहाँ गयो ? काममा किन नआको ? यसरी काम चल्दैन । स्टक के कसो छ । म इन्डिया गएपछिको हिसाब बुझाऊ ?
मैले यी प्रश्नको उत्तर दिनुअघि मामाको हातमा सिमकार्ड फालिदिएँ ।
मामा मालिकले हिसाब बिर्सियो ।
खुसीले खल्तीबाट पन्ध्र सय निकालेर दियो । सिमको मूल्य एघार सय पैंतीस, बाँकी मलाई बक्सिस्।
यसरी एउटा रहर घुम्यो ।

यो कथा यही सक्किन्थ्यो तर नीलम पौडेल, जसले केटाकेटीले चुंगीको डोरी तन्काएझैं उनले यो कथा अलिकति तन्काइन् ।
नीलम पौडेलले सिमकार्ड किन्ने ग्राहक खोजिन् । मोबाइल सेट नवीन दाइले, पार्टीलाई चाहिएको छ भनेर फिर्ता मागेछन् । भाँडोबिनाको रासन के काम ?
उनले मोबाइलको रहर थोरै दिनमा पूरा गरिन् । उनी कतै काम गर्थिन् । मेरोजस्तै उनको पनि दुई तीन महिनामा एकपटक तलब आउँथ्यो होला । मेरोजस्तै उनको पनि उधारोमा अल्झेको जिन्दगी थियो होला ।

नयाँ सेट किन्नसक्ने तागत भएन । उनी मेरै हाराहारीको जीवन बाँच्थिन् ।
उनले सिमको मूल्य राखिन् रु. दुई हजार ।
सिमकार्ड मैले किन्ने भएँ ।
पन्ध्र सय नगद, पाँच सय उधारो पन्ध्र दिनका लागि ।
नीलमको सिम मालिकलाई दिएँ । मेरो सिम फिर्ता लिएँ ।
मालिक खुसी भयो । म खुसी भएँ ।
अझै बाँकी छ मोबाइलको कथा । अब कथामा नीलम पौडेलको काम छैन । उनी यहीँबाट बिदा हुन्छिन् ।

नवीन पौडेल दाइले दुई महिनापछि पार्टीलाई मोबाइल सेट चाहिएको छ भन्दै उधारो उपहार फिर्ता लिए । मेरो अनुहार फेरि हावा खुस्केको बेलुनजस्तो खुम्चियो । अब मसँग पनि नीलम पौडेलको जस्तै चारो छ, भाँडो छैन ।

मेरो साइँलो दाजु काठमाडौं बस्नुहुन्थ्यो । उहाँ पनि मोबाइल प्रयोगकर्ता । दाजुको मुड चल्यो भने एउटा मोबाइल भाइलाई उपहार दिनसक्ने क्षमता राख्नुहुन्थ्यो । तर, दाजुको मुड पक्रनै गाह्रो । सातआठ झमटमा एक दिन दाजुको मुड पक्रेँ ।दाजुले प्रयोग गरेर अघाइसकेको एउटा पुरानो सेट उपहार पाएँ ।मोबाइलको पूर्णकालीन धनी भएँ ।

हातमा मोबाइल भएपछि मैले भ्याएजति मान्छेलाई फोन नम्बर बाँडँे । असाध्य चिनेकाहरूदेखि अलिअलि चिनेकाहरूसम्मलाई मेरो मोबाइल नम्बर राख्नुस् काम लाग्छ भन्दै दिएँ । खल्तीमा मोबाइल बज्यो भने मन खुसी हुन्थ्यो । कहिलेकाहीँ त फोनै न आए पनि रिङ टोन बजाएर फोन उठाउँदै कुरा गरिरहेको अभिनय गर्थें । चिन्दै नचिनेका मान्छेले पनि मसँग मोबाइल नम्बर मागिदिऊन् जस्तो लाग्थ्यो ।

एक दिन अलिअलि चिनेका एक आफन्तलाई मेरो फोन नम्बर गजबले काम लाग्यो । उनी बिरामी भएर कोसी अञ्चल अस्पताल विराटनगर गए । मलाई फोन गरे । कोठाबाट टिफिनमा खाना कोचेर भेट्न गएँ ।
उनी खुसी भए ।
म पनि खुसी भएँ । मैले सेवा गर्न पाएँ ।
उनले थपे, ‘मोबाइलको जमाना आयो । जमानाकै कारण बाबुसँग भेट भयो ।’
उनले खाना खाइसके ।

म खालि टिफिनको बट्टा बोकेर बाहिर निस्केँ ।
बाहिर मेरो साइकिल छैन । चोरले मेरै बाटो हेरेर बसेको रहेछ । साथीको साइकिल मागेर आफन्तलाई खाना पुर्‍याउन अस्पताल गएको थेँ । चोरले चोर्‍यो।
एक गरिब मान्छेको साइकिल हराउनु र एक मध्यमवर्गीय मनुवाले किस्ताबन्दीमा किनेको कार हराउनु बराबर हो ।

साथीलाई मैले साइकिल तिर्नुपर्ने भयो ।
मामा मालिकको कारखानाको कामले साइकिल किन्न सक्दिन थेँ । मसँग बेच्ने जिनिस केही थिएन । मैले चार हजारमा सिमकार्ड बेचेँ । त्यो पैसाले साइकिल किनी तिरेँ ।
धनकुटातिरको मान्छेको हातमा मेरो मोबाइल नम्बर पर्‍यो । बारम्बार फोन गरेँ खरिदवालाको हालखबर सोधिरहेँ ।

एक, दुई वर्षपछि नेपाल टेलिकमले छ्यापछ्याप्ती सिमकार्ड बाँड्यो ।
मैले चार हजारमा बेचेको सिमकार्ड फेरि आफैले निकालेँ । अहिले तपाईंले फोन गरिरहने मोबाइल नं. सिम कार्ड नं. ८८८८८४५६९३ को कथा यही हो । जुन अब सकिन्छ ।