फुटबल फिभर !
कलाकौशलको जादुले वास्तवमै सुन्दर बनाएको छ फुटबल खेललाई । तर, फुटबलमा उत्तेजना हुन्छ, आवेग पनि हुन्छ । उत्तेजना र आवेगले कहिलेकाहीँ फुटबललाई सुन्दर बन्न दिँदैन । फेरि पनि फुटबल सुन्दर कहलिएकै छ ।
खेलको दौरान सञ्चार हुने रोमाञ्चकता फुटबलको सुन्दर पक्षको महŒवपूर्ण हिस्सा हो । फुटबल पारखीहरू अहिले त्यही रोमाञ्चकताको पर्खाइमा छन्, जुन आगामी जुन १४ सम्म जारी रहनेछ । जुनको दोस्रो साताबाट रुसमा फिफा विश्वकपको २१औं संस्करण सुरु हँदा फुटबलका यी ‘क्रेजी फ्यान’हरूको आँखा टेलिभिजन सेटबाट सायदै अन्त मोडिनेछन् । केही त मैदानमै पनि पुग्नेछन् ।
फुटबल फ्यानका लागि विश्वकप वास्तवमै कलाको जादु र सफलताको उच्चतम रोमाञ्चकताको महसुस गर्ने क्षण हो । विश्वकपमा कुनै दुई देशका दुई टोलीमात्रै प्रतिस्पर्धा गर्दैनन् । मैदानबाहिर उनीहरूका समर्थक पनि पक्ष र विपक्षमा उत्तिकै कडा प्रतिस्पर्धामा हुन्छन् । खेलेर आफ्नो देशलाई विश्वकप दिलाउने सपना हुन्छ, खेलाडीको । मन परेका खेलाडी र टोलीले विश्वकप ट्रफी उचालेको हेर्ने सपना फ्यानहरूको हुन्छ । सबैका यी सपना एउटा विश्वकपले पूरा गर्न सक्नेछैन । यद्यपि त्यस्ता कुनै पनि विश्वकपलाई रोमाञ्चकताको उचाइले जितेकै हुन्छ ।
खेलको दौरान सञ्चार हुने रोमाञ्चकता फुटबलको सुन्दर पक्षको महŒवपूर्ण हिस्सा हो । फुटबल पारखीहरू अहिले त्यही रोमाञ्चकताको पर्खाइमा छन्, जुन आगामी जुन १४ सम्म जारी रहनेछ ।
अन्तिम चरणको छनोट खेल र यसै साता भएको ‘टाइसिट ड्र’ले आसन्न रुस विश्वकपको माहोल र रोमाञ्चकता बढ्दो ग्राफमा छ । प्रतियोगिता सुरु हुन झन्डै ६ महिनाअघि नै भएको समूह विभाजनले समर्थकलाई फुटबल पण्डित बन्ने अवसर पनि दिएको छ, जसले चोक र चिया पसलदेखि सामाजिक सञ्जालमा आफ्नो त्यो क्षमता प्रस्तुत गरिरहेका छन् ।
रुस विश्वकपको दौरान यसपटक धेरै नयाँ कुरा भए । सहभागी टोलीबीच निकै उतारचढाव देखियो । जनसंख्या र भूभागको दृष्टिबाट सबैभन्दा सानो देशको रूपमा यसपटक आइसल्यान्डले विश्वकप खेल्दैछ ।
त्यसको ठीक विपरीत चारपटकको विजेता टोली इटाली छनोट हुन असफल देखियो । समूह चरणको छनोटमार्फत सीधै छनोट हुन असफल भएपछि प्ले अफमा धकेलिएको इटालीले त्यसलाई पनि सदुपयोग गर्न सकेन । स्विडेनसँग पराजित भएपछि इटालीको रुस यात्रा रोकियो ।
सन् २०१४ मा ब्राजिलमा भएको विश्वकपमा तेस्रो भएको नेदरल्यान्ड्सले पनि रुस यात्रा तय गर्न सकेन । नेदरल्यान्ड्सले प्ले अफको अवसरसमेत पाएन । दक्षिण अमेरिकी च्याम्पियन टोली चिली पनि छनोटमै असफल बन्यो । लियोनल मेसीको टोली अर्जेन्टिना निकै मुस्किल अवस्थामा पुगेर अन्तिम खेलमा जित हात पार्दै छनोट पक्का गर्न सफल भयो ।
केही सशक्त टोलीको अनुपस्थितिसँगै यसपटक रुस विश्वकपमा दर्शकले केही स्टार खेलाडीलाई पनि देख्न पाउनेछैनन् । यी टोली र खेलाडीबिनाको रुस विश्वकपको प्रतिस्पर्धा कस्तो होला भन्ने कौतूहल फुटबल समर्थकहरूमा छ ।
साथै पहिलोपटक छनोट हुन सफल भएको आइसल्यान्डको प्रदर्शनसँगै पोर्चुगिज क्रिस्टियानो रोनाल्डो, अर्जेन्टिनी लियोनल मेसी, ब्राजिलियन नेमार लगायतले आफ्नो टोलीलाई विश्वकप उपाधि दिलाउने अभियानमा कस्तो योगदान पु¥याउलान् भन्ने जिज्ञासा पनि थपिएको छ । यद्यपि त्यो जिज्ञासा मेटाउन भने आगामी जुन १४ सम्म कुर्नै पर्नेछ ।
समूह विभाजन
समूह ‘ए’
रुस
साउदी अरेबिया
इजिप्ट
उरुग्वे
यस समूहमा रहेका टोलीमध्ये आयोजक रुस फिफा वरीयताको शीर्ष स्थानको टोली हो । जुन १४ मा साउदी अरेबियाले आयोजक रुसविरुद्ध प्रतिस्पर्धा गर्दै प्रतियोगिताको सुरुआत गर्नेछ । त्यससँगै साउदी अरेबिया विश्वकपको उद्घाटन खेलमा प्रतिस्पर्धा गर्ने पहिलो एसियन टोली पनि बन्नेछ ।
समूह ‘बी’
पोर्चुगल
स्पेन
मोरक्को
इरान
अन्य टोलीको तुलनामा समूह ‘बी’ केही प्रतिस्पर्धी टोली रहेको समूह हो । युरोपको च्याम्पियन टोली पोर्चुगल यस समूहमा रहेकामध्ये फिफा वरीयताको सबैभन्दा माथिको स्थानमा रहेको टोली हो । त्यससँगै सन् २००८ र २०१२ को युरोकप तथा सन् २०१० विश्वकपको उपाधिविजेता स्पेन पनि यसै समूहमा रहेको छ । पोर्चुगललाई सन् २०१० को विश्वकपमा प्रशिक्षण दिएका प्रशिक्षक कार्लाेस क्वाइरोजले यसपटक इरानको नेतृत्व गर्दैछन् ।
समूह ‘सी’
फ्रान्स
अस्टे«लिया
पेरु
डेनमार्क
फ्रान्सले विश्वकपको समूह चरणमा आफ्नै महादेशको टोली डेनमार्कसँग सन् १९९८ पछि तेस्रोपटक प्रतिस्पर्धा गर्दैछ । यसअघि सन् १९९८ मा भएको प्रतिस्पर्धामा फ्रान्स २–१ ले विजयी बनेको थियो भने सन् २००२ मा भएको प्रतिस्पर्धामा डेनमार्क २–० ले विजयी बनेको थियो ।
समूह ‘डी’
अर्जेन्टिना
आइसल्यान्ड
क्रोएसिया
नाइजेरिया
सन् १९८६ मा विश्वकप उपाधि जित्दा अर्जेन्टिना समूहमा रहेका टोलीमध्ये सबैभन्दा तलको वरीयताको टोली थियो । त्यसबाहेक यो समूहसँग अर्काे विशेषता पनि जोडिएको छ । सन् १९८६ पछिको प्रत्येक विश्वकपमा कम्तीमा एक नयाँ युरोपेली टोलीले छनोट चरण पार गरेका छन् । यसपटक आइसल्यान्ड विश्वकपको नवप्रवेशी टोली हो ।
समूह ‘ई’
ब्राजिल
स्विट्जरल्यान्ड
कोस्टारिका
सर्भिया
कोस्टारिकाका हालका प्रशिक्षक ओस्कार रामिरेजले सन् १९९० को विश्वकपमा खेलाडीका रूपमा ब्राजिलविरुद्ध प्रतिस्पर्धा गरेका थिए । त्यसको २८ वर्षपछि उनी प्रशिक्षकका रूपमा ब्राजिलविरुद्ध प्रतिस्पर्धा गर्दैछन् ।
समूह ‘एफ’
जर्मनी
मेक्सिको
स्विडेन
कोरिया रिपब्लिक
समूह ‘एफ’ यस्तो समूह परेको छ, जुन समूहका प्रत्येक राष्ट्रले कम्तीमा एकपटक विश्वकप आयोजना गरिसकेका छन् । जर्मनीले सन् १९७४ र २००६, मेक्सिकोले सन् १९७० र १९८६, स्विडेनले १९५८ तथा कोरियाले सन् २००२ मा विश्वकप आयोजना गरेका थिए ।
समूह ‘जी’
बेल्जियम
पानामा
ट्युनिसिया
इङ्ल्यान्ड
बेल्जियम, ट्युनिसिया र इङ्ल्यान्ड छनोट प्रतियोगितामा अपराजित रहँदै रुस पुग्ने टोली हुन् । इङ्ल्यान्डका प्रशिक्षक गारेथ साउथगेटले सन् १९९८ मा फ्रान्समा भएको विश्वकपमा ट्युनिसियाविरुद्ध खेलेका थिए । यसपटक उनी प्रशिक्षकका रूपमा ट्युनिसियाविरुद्ध उत्रनेछन् ।
समूह ‘एच’
पोल्यान्ड
सेनेगल
कोलम्बिया
जापान
रुस विश्वकपको समूह ‘एच’ मात्रै यस्तो समूह हो, जसमा पूर्व च्याम्पियन टोली परेका छैनन् । अन्य समूहभन्दा फरक यो समूहका चारै टोलीले विभिन्न चार महादेशको प्रतिनिधित्व गर्छन् ।
(एजेन्सीको सहयोगमा)