पूर्वको तीन जिल्लामा मधेशी दल कमजोर

विराटनगर : प्रदेश १ मा परेका तीन जिल्लामा मधेशकेन्द्रित दलले समानुपातिकतर्फ अपेक्षाकृत मत पाउन सकेनन् । झापा, मोरङ र सुनसरीमा मधेशकेन्द्रित दलले प्रत्यक्ष र समानुपातिक दुवैतर्फ निकै कम मत प्राप्त गरे । मधेश आन्दोलनका बेला यी तीनै जिल्लालाई ती दलले आफ्नो आधार इलाकाका रूपमा प्रस्तुत गरेका थिए । प्रदेश १ बाट तीन जिल्लालाई मधेशबाट छुट्याउन नदिने भन्दै आन्दोलन गर्दै आएका संघीय समाजवादी फोरम र राष्ट्रिय जनता पार्टीलाई ती तीन जिल्लाका मतदाताले निकै कम मत दिएका हुन् ।

पहिलो मधेश आन्दोलनमा सुनसरीमा तीन र मोरङमा चार निर्वाचन क्षेत्रमा अत्यधिक मतान्तरले विजय हात पारेका मधेशकेन्द्रित दललाई नयाँ संविधान जारी भएपछि सम्पन पहिलो प्रतिनिधि र प्रदेशसभा निर्वाचनको समानुपातिकतर्फ कम मत आएको हो । प्रदेशका तीन वटै जिल्लाको दक्षिणी भेगलाई मधेशकेन्द्रित दलको प्रभाव मानिन्थ्यो ।

फोरमले मोरङमा सदर मतको समानुपतिकतर्फ ७.२६ प्रतिशत (३०३१५) मत प्रतिनिधिसभामा पाएको छ भने प्रदेशसभातर्फ समानुपातिकमा ७ सात प्रतिशत (२९२५५) पाएको छ ।

६ वटा निर्वाचन क्षेत्र रहेको मोरङमा क्षेत्र ५ मा मात्रै फोरमका प्रतिनिधिसभाका उम्मेदवार राजकुमार यादवले १८ हजार ६ सय ४९ मत एवं प्रदेशसभामा निर्वाचित जयराम यादवले ११ हजार २ सय १ मत प्राप्त गरेका थिए । ‘हामीले अपेक्षा गरेअनुसारको मत नखसेकै हो’, यादवले भने ।

त्यस्तै राजपाले समानुपातिकतर्फ प्रतिनिधिसभामा २.१३ प्रतिशत (८८९७) मत प्राप्त गरेको छ । प्रदेशसभा तर्फ राजपाले २ दशमलव १५ प्रतिशत (८८९७) मत प्राप्त गरेको छ । मोरङमा ६ लाख ४४ हजार ७ सय ८२ मतदाता रहेकोमा ४ लाख १७ हजार ६ सय १ मत खसेको थियो । ‘हाम्रो प्रभाव क्षेत्रमै समानुपातिकतर्फ पनि थोरै मत आएको छ’, राजपा मोरङका नेता मोहम्मद कादिरले भने ।

झापामा राजपा र फोरम दुवैलाई अपेक्षाकृत मत आउन सकेन । झापामा संघीय समाजवादी फोरमले प्रतिनिधिसभाको समानुपातिकतर्फ १.४४ प्रतिशत (५५३७) मत पाएको छ भने प्रदेशसभामा कुल सदर मतको १.५ प्रतिशत मत मात्रै पाएको छ । राजपाले प्रतिनिधिसभाको समानुपातिकतर्फ १.०५ प्रतिशत (४०५५) र प्रदेशसभातर्फ १.१५ प्रतिशत (४४३५) मत पाएको निर्वाचन आयोगले जनाएको छ ।

झापामा मधेशकेन्द्रित दलको सुनसरी र मोरङको तुलनामा संगठन पनि कमजोर रहेको थियो । विगतका मधेश आन्दोलनमा खासै प्रभाव नपर्ने झापामा दुई पटक भएको संविधानसभा निर्वाचनमा समानुपातिकतर्फ राम्रो मत आए पनि प्रत्यक्षमा जित निकाल्न सकेको थिएन ।

सुनसरीमा समेत फोरमले विगतको तुलनामा समानुपातिकतर्फ थोरै मत आएको छ । फोरमले प्रतिनिधिसभातर्फ समानुपातिकमा ५.७५ प्रतिशत (१६८२६) मत पाएको छ भने प्रदेशसभातर्फ लगभग ६ प्रतिशत मत प्राप्त गरेको छ । अध्यक्ष उपेन्द्र यादवले संविधानसभाको दुवै निर्वाचनमा विजय प्राप्त गरेको जिल्लामा यसपटक प्रत्यक्षतर्फ मधेशकेन्द्रित दलको पराजय भएको छ ।

सुनसरी निर्वाचन क्षेत्र ५ मा फोरमले कांग्रेसलाई समर्थन गरेपछि राजपाका उम्मेदवारले नराम्ररी पराजय भोगेका थिए । पहिलो संविधानसभा निर्वाचनमा साविकको निर्वाचन क्षेत्र ३, ४ र ५ फोरमले जितेको थियो । राजपाले प्रत्यक्षतर्फ २.१७ प्रतिशत (६३७०) मत पाएको छ । प्रदेशसभातर्फ राजपाले २ प्रतिशत (५८३१) मत पाएको छ । सबैभन्दा बढी प्रभाव भएको सुनसरी क्षेत्र ५ मा फोरमले कांग्रेसका उम्मेदवारलाई समर्थन गरेकाले समानुपातिकतर्फको मतसमेत कांग्रेस र वाम गठबन्धनका मधेसी मतदाताले दिएको आकलन गरिएको छ ।

सुनसरी क्षेत्र ३ मा पहिलो संविधानसभा निर्वाचनमा फोरमबाट विजयी भएका विजयकुमार गच्छदार दोस्रो संविधानसभा निर्वाचनमा आफ्नै नेतृत्वको लोकतान्त्रिक फोरमबाट उम्मेदवारी दिँदै विजयी भएका थिए । तर यसपटक काग्रेससँग पार्टी एकीकरण गरी उम्मेदवार बनेका गच्छदारका कारण पनि मधेसकेन्द्रित दलको समानुपातिकतर्फको मतपरिणाममा असर परेको हो ।