गाउँपालिकाको नाम र केन्द्र परिवर्तनको विवाद चर्किदै

रोल्पा : रोल्पाको तीनवटा गाउँपालिकाको नाम फेर्ने र केन्द्र सार्ने विषयले विवाद चर्किदै गएको छ । सुवर्णावती गाउँपालिकाले युद्धको समयमा मारिएका पूर्व लडाकु कमाण्डर किमबहादुर थापा ‘सुनिल' को नामबाट नामाकरण गर्ने प्रस्ताव ल्याएपछि जनप्रतिनिधिमै विवाद बढेको छ । सुनिल जिनाबाङको मुनिमारेमा तत्कालीन शाही नेपाली सेनाको हेलिकोप्टरबाट गरिएको आक्रमणमा मारिएका थिए ।

माओवादी पार्टीबाट उम्मेदवार भई विजयी बनेका अध्यक्ष सहितका जनप्रतिनिधिले सुवर्णावती गाउँपालिकाको ऐतिहासिक अर्थ नभएको भन्दै सुनिल गाउँपालिका राख्ने पक्षमा उभिएका छन् । उनीहरुले ‘जनयुद्धको शहिद' को सम्मान हुने भन्दै सुनिलको नामबाट गाउँपालिकाको नाम राख्ने प्रस्ताव गरेका हुन् । नेपाली कांग्रेसबाट विजयी बनेका जनप्रतिनिधिले शुक्रबार सम्पन्न गाउँपालिकाको बैठकमा नाम परिवर्तन गर्ने प्रस्तावमा 'नोट अफ डिसेन्ट' लेखेका छन् ।

‘सबैको साझा हित हुने नाम छोडेर युद्धमा मारिएका सुनिलको नामबाट गाउँपालिकाको नामाकरण गर्नु गलत हुन्छ ।' वडा अध्यक्ष गञ्ज क्षेत्री भन्छन्, ‘सुवर्णावती गाउँपालिकामा मात्र क्यौं मारिएका छन् । एक जनाको नाममा मात्र गाउँपालिकाको नाम राख्ने कुरा मान्य हुँदैन । सहमतिमा नाम फेर्नका लागि गाउँपालिका अध्यक्ष गुणेन्द्र घर्तीले थप छलफल गर्ने बताएका छन् ।

स्थानीय तहको पहिलो बैठकबाट ६ महिनाभित्र आवश्यक ठानिएमा गाउँपालिकाको नाम र केन्द्र बहुमतले फेर्न मिल्ने प्रावधान छ । ६ महिना गुज्रन थालेपछि केन्द्र र नाम फेर्ने विषय तड्कारो बन्दै गएका छन् । एक नगरपालिका र नौ गाउँपालिका रहेको यहाँ सुकिदह गाउँपालिकाको नाम र केन्द्र फेर्ने निर्णयले पनि आन्दोलन निम्त्याएको छ । गाउँपालिकाका ‘सहिद गंगा र देव' को सम्मान हुने भन्दै सुकिदह नाम हटाएर गंगादेव गाउँपालिका नामाकरण गरेपछि स्थानीयले गाउँपालिकाको कार्यालयमा विरोध गर्दै ताला नै लगाए । एकसाता अघिदेखि गाउँपालिकाको नाम सुकिदह नै हुनुपर्ने र साविक सुखाओढारमै गाउँपालिकाको केन्द्र हुनुपर्ने माग सहित आन्दोलन गरेका थिए ।

गाउँपालिकाले सुखाओढारमा स्थान अभाव भएकाले एक किलोमिटर माथितिर अवस्थित सानडाँडामा केन्द्र सार्ने निर्णय गरेकोमा स्थानीयले आन्दोलन समिति नै गठन गरेर विरोधमा उत्रिएका थिए । उनीहरुले गाउँपालिका र वडा कार्यालयमा तालाबन्दी गरेका थिए । गाउँपालिकाको नाम फेरेको र केन्द्र सारिएको निर्णय र आन्दोलनकारीबाट नाम र केन्द्र बदल्न नपाइने ज्ञापनपत्र स्थानीय मन्त्रालयमा पेश गर्ने सहमतिपछि ताला खोलिदिएको अध्यक्ष बीरबहादुर खत्रीले बताए । ‘नेपाली कांग्रेस र एमालेका स्थानीय सीमित केही नेताले उक्साएर आन्दोलन गरेका हुन् ।', अध्यक्ष खत्री भन्छन् ।

केही महिना अघि दुईखोली गाउँपालिकाले पनि युद्धमा मारिएका लडाकु नेपबहादुर वली ‘परिवर्तन' को नाममा गाउँपालिकाको नामाकरण गर्ने छलफल अघि बढाएको थियो । दुईखोलीको सट्टा परिवर्तन गाउँपालिका बनाउन खोजिएको थियो । विवाद हुने संकेतपछि छलफल सीमित भएको थियो ।

त्रिवेणी गाउँपालिकामा केन्द्र सार्ने मागले विवाद चर्कदै गएको छ । पुस १४ गते गाउँपालिकाको पहिलो बैठकको ६ महिना पुग्ने भएकाले नुवागाउँ, करेटी र गैरीगाउँका स्थानीयले गाउँपालिकाको केन्द्र त्रिवेणीमा सार्ने निर्णय गर्न गाउँपालिकाका जनप्रतिनिधिलाई दवाव बढाउदै लगेका छन् । स्थानीय तहको केन्द्र निर्धारण सिफारिसकै बेला त्रिवेणी र जुँगार केन्द्र बनाउनेबारे चर्को विवाद भएको थियो । करेटी, नुवागाउँ र गैरीगाउँले जुगार केन्द्र अपायक हुने भन्दै त्रिवेणीमा केन्द्र हुनुपर्ने भन्दै जिल्ला समन्वय समितिको कार्यालयमा विरोध प्रदर्शन गर्न आएका थिए ।

जुँगार केन्द्र कायम भएपछि आन्दोलन झनै चर्किएको थियो । स्थानीय तहको निर्वाचनको पूर्वसन्ध्यामा आन्दोलन मत्थर भएको थियो । जुँगारमा रहेका दलका नेता र उम्मेदवारहरुले विजयी बनेपछि केन्द्र त्रिवेणी सार्ने बचन दिएकोले त्रिवेणी केन्द्र सारिनुपर्ने मागको अगुवाई गर्दै आएका एमालेका नेता निमप्रसाद रोका बताउँछन् । माग पूरा नभए आन्दोलन चर्काउने चेतावनी समेत दिँदै आएका छन् । गाउँपालिकाका जनप्रतिनिधिले भने यसबारे कुनै ठोस योजना अघि बढाएका छैनन् ।

विवाद जटिल बन्दै जाने संकेत पाएपछि नेकपा एमालेका पोलिटव्यूरो सदस्य एवं गैरीगाउँ निवासी गोकुल घर्ती र निर्वाचन क्षेत्र ‘ख' बाट प्रदेशसभा सांसद निर्वाचित दिपेन्द्रकुमार पुन ‘सिजल' शनिबार जुँगार पुगेका छन् ।