सुन्तला खेतीमा नमुना बन्यो सिम्ले
अर्घाखाँची : भारतीय पल्टनको जागिर छाडेर स्वदेश फर्किएका पणेना सिम्लेका ७३ वर्षीय हुमनाथ पौडेल अहिले अर्घाखाँचीकै नमुना सुन्तला किसान बनेका छन् । २०२७ सालमा भारतमा जागिर गर्दै गर्दा भारतीयले नेपालीप्रति गरेको दुव्र्यवहार सहन नसकी जागिर छाडेका उनले नेपाली माटोमा केही गरेर देखाउन सक्छु भन्ने संकल्पका साथ सुन्तला खेती सुरु गरेका हुन् ।
उनले आफू मात्र सुन्तला लगाएनन्, गाउँलेहरूलाई पनि यसको खेतीतर्फ प्रेरित गरे । अभियानका साथ आफैं डोकोमा बोकेर घरघर सुन्तलाका बिरुवा पुर्याए । पैसा हुनेलाई बिरुवा पैसोमा बेचे । नहुनेसँग श्रम साटे । कसैसँग अन्न, डोकानाम्ला र दाउरा लिएरै भए पनि सुन्तलाका बिरुवा घरघरमा लगाउन अनुरोध गरे । कसैकसैलाई निःशुल्क बिरुवा दिएर पनि सुन्तला खेती गर्न प्रेरित गरे ।
सुन्तला खेतीबाट आफूले वार्षिक ५ लाख रुपैयाँभन्दा बढी आम्दानी गरिरहेको उनले बताए । अहिले सुन्तला राम्रो फलेकाले ६ लाख रुपैयाँभन्दा बढी आम्दानी हुने उनको भनाइ छ । उनको सुन्तला बगंैचामा अहिले झन्डै साढे ५ सय सुन्तलाका बिरुवा छन् । बारी, खेत, खर्क सबैमा सुन्तला खेती गरेका छन् ।
सिम्लेमा वैदेशिक रोजगारीमा गएका युवा पनि रोजगारीबाट फर्किएर व्यावसायिक सुन्तला खेतीमा लागेका छन् ।
एक व्यक्तिको पहलमा २०२७ सालमा सुरु भएको सुन्तला खेती अहिले पणेना र पोखराथोकको समेत प्रमुख आम्दानीको स्रोत बनेको छ । यी क्षेत्रका करिब तीन सय किसानले सुन्तला खेतीबाट मनग्गे आम्दानी गर्दै आएका छन् । उनीहरूले प्रतिपरिवार वार्षिक ५० हजारदेखि बढीमा १२ लाख रुपैयाँसम्म आम्दानी गर्दै आएको बताएका छन् ।
पणेनाको सिम्लेमा वैदेशिक रोजगारीमा गएका युवा पनि रोजगारीबाट फर्किएर व्यावसायिक सुन्तला खेतीमा लागेका छन् । व्यावसायिक सुन्तला खेतीमा लागेका सिम्लेका हरिप्रसाद पौडेलको बगैंचामा मात्र झन्डै तीन सय ५० सुन्तलाका रुख छन् । यसबाट पौडेलले वार्षिक पाँच लाख रुपैयाँसम्म आम्दानी हुने बताए । सुन्तला बिक्रीका लागि पनि सिम्लेका सुन्तला उत्पादक किसानलाई बजारको समस्या छैन । यहाँ उत्पादित सुन्तला प्रतिकिलो ४५ देखि ६० रुपैयाँसम्ममा बुटबलमा बिक्री हुने गरेको शिक्षकसमेत रहेका पौडेलले जानकारी दिए । विगतका वर्षको तुलनामा अहिले सुन्तलाको व्यापार राम्रो रहेको उनको भनाइ छ ।
सुन्तला बिक्री मात्र होइन, नर्सरी सञ्चालन गरेर पनि सिम्लेका किसान रेवतीराज पौडेलले वार्षिक पाँच लाख रुपैयाँ आम्दानी गर्दै आएका छन् । उनको नर्सरीमा अहिले सुन्तला, कागती, जुनार, इन्डियन किन्नु र जापानी उन्सु जातका सुन्तलाका बिरुबा छन् । गत वर्ष मात्र साढे चार लाख रुपैयाँका बिरुवा बिक्री गरेको र यस वर्ष करिब ६ लाख रुपैयाँ सुन्तला जातका बिरुवा बिक्री गर्ने अनुमान गरिएको उनको भनाइ छ ।
गतवर्षको तुलनामा यस वर्ष सुन्तला उत्पादनमा वृद्धि भएको जिल्ला कृषि विकास कार्यालयले जानकारी दिएको छ । जिल्लामा झन्डै एक हजार हेक्टर क्षेत्रफलमा सुन्तला खेती हुने गरेको उसको भनाइ छ । यस वर्ष पाँच हजार पाँच सय मेट्रिक टन सुन्तला उत्पादन भएको जिल्ला कृषि विकास कार्यालयका थिरलाल गैरेले बताए ।
जिल्लामा उत्पादित सुन्तलाले राम्रो बजार पाएको र यो सन्धिखर्क, तम्घास, तानसेन र बुटबलमा बिक्री हुने गरेको जिल्ला कृषि विकास कार्यलयले जानकारी दिएको छ ।