आफ्नै प्रशिक्षकमाथि राखेपको अविश्वास
काठमाडौं : राष्ट्रिय खेलकुद परिषद् (राखेप)को आयोजनामा बर्सेनि फुटबलका सानाठूला राष्ट्रिय प्रतियोगिता सञ्चालन हुन्छन् । सरकार र राखेपकै लगानीमा नेपालका खेलाडीले अन्तर्राष्ट्रिय स्तरको प्रतियोगितामा समेत भाग लिँदै आएका छन् । तर, राखेपले आयोजना गरेको हरेक फुटबल प्रतियोगितामा राखेपकै तलबभत्ता लिएका प्रशिक्षकले भने काम गर्न नपाएको तीतो यथार्थ छ ।
राखेपको आयोजनामा अहिले पनि राखेप च्याम्पियनसिपअन्तर्गत पुरुष र महिला टोलीको राष्ट्रिय फुटबल भएको छ । महिलाको खेल एन्फा कम्प्लेक्स मैदान ललितपुरमा सम्पन्न भइसकेको छ । पुरुषको खेल भने दाङको तुल्सीपुर र घोराहीमा जारी छ । यस प्रतियोगितामा राखेपका अधिकांश फुटबल प्रशिक्षकलाई सहभागी नराइएको भन्दै फुटबल प्रशिक्षक रुष्ट बनेका छन् ।
‘फुटबलको प्रशिक्षक भएर पनि बिनाप्रशिक्षण बस्नु परेको अवस्था छ । राखेप आफैंले आयोजना गरेको प्रतियोगितामा समेत आफ्ना प्रशिक्षकलाई प्रयोग गरेन । हामी राखेपका प्रशिक्षकले प्रतियोगितामा प्रशिक्षण गर्न नपाएपछि के काम भयो र ? अहिले हामीलाई आफ्नै घरमा पाकेको भात आफैंले खान नपाएको जस्तो भएको छ’, राखेपअन्तर्गत फुटबलका मुख्य प्रशिक्षक दीपकराज शाही भन्छन् ।
राखेपका प्रशिक्षकले काम नगरी बस्यो भन्ने आरोप आफूहरूलाई बारम्बार लागे पनि राखेप नेतृत्वले नै बेवास्ता गरेका कारण राखेप अन्तर्गतका १९ जना प्रशिक्षक मारमा परेको गुनासो शाहीले पोखे । ‘कि उपयुक्त छैनन् भनेर हटाउनु पर्यो । होइन भने राखेपका प्रशिक्षकले पनि प्रशिक्षण गराउने मौका पाउनु पर्यो । राखेपले अखिल नेपाल फुटबल संघ (एन्फा)लाई एकतर्फी हिसाबले प्रतियोगिता खेलाउन दिँदा हामीले आफ्नो प्रतिभा देखाउन पाएनौं’, शाहीले भने ।
शाहीका अनुसार राखेपका प्रशिक्षकले च्याम्पियनसिपअघि आगामी एसियाली खेलकुद (एसियाड) र १३औं दक्षिण एसियाली खेलकुद (साग)लाई लक्षित गरी खेलाडी छान्नका लागि राखेपमा यू-२२ उमेर समूहका खेलाडीबीच प्रतिस्पर्धा गराउने र त्यहीँबाट खेलाडी छनोट गरी टोली तयारी गर्ने सहमति भएको थियो । तर, अन्तिममा आएर राखेपले प्रतियोगिताको जिम्मेवारी एन्फालाई दियो । एसियाड र सागमा यू-२३ को खेलाडी लैजानुपर्ने प्रावधान रहेकाले यस्तो सहमति भएको थियो । तर, अहिले राखेप च्याम्पियनसिपमा खेलिरहेका खेलाडी ३० देखि ३९ वर्ष उमेरका छन् ।
‘प्रशिक्षकको स्तर उन्नतिका विषयमा राखेप र एन्फाबीच केही नमिलेजस्तो भएको छ । विश्व फुटबल महासंघ (फिफा)को नियमअनुसार अन्तर्राष्ट्रिय स्तरमा फुटबल प्रशिक्षण गराउन फिफाको सी, बी र ए लाइसन्स लिएको हुनुपर्ने प्रावधान छ । हामीले पटियालाबाट डिप्लोमा गरेका प्रशिक्षकको हकमा के हुने भन्ने कुरा राखेपको तालिम तथा प्रशिक्षण विभाग, राखेप कर्मचारी संघ र एसियाली फुटबल महासंघ (एएफसी)मा समेत पत्राचार गर्यौं । तर, कतैबाट डिप्लोमाको ‘इक्यु भ्यालेन्ट’ विषयमा कुनै जानकारी पाएका छैनौं’, शाहीले भने । राखेपमा प्रशिक्षकको जागिर खाएपछि प्रतिभा देखाउन नपाउँदा र स्तर उन्नति नहुँदा आफूहरू दोहोरो मारमा परेको शाहीले बताए ।
यसैगरी पटियालाबाटै डिप्लोमा गरेका राखेपका अर्का प्रशिक्षक मिलन हाडाले सम्बन्धित निकायले आफ्ना प्रशिक्षकको अनुभव र क्षमतालाई बुझ्न नसकेको बताए । ‘हाम्रोमा इमानदारिता र अनुभवको भन्दा दादागिरी र राजनीतिले काम हुने चलन छ । सात दिनमात्र समान्य तालिम लिएको उत्कृष्ट कोच हुने तर सम्बन्धित क्षेत्रमा पढेको र अनुभव लिएको व्यक्तिको कदर नहुने कस्तो विडम्बना’, हाडाले भने । राखेपअन्तर्गत भक्तपुरमा प्रशिक्षक रहेका हाडा स्पोर्टस् साइन्समा समेत स्नातक हुन् । राष्ट्रिय फुटबल टोलीका पूर्वखेलाडी हाडा सम्मिलित टोलीले पहिलो दक्षिण एसियाली खेलकुदमा फुटबलको उपाधि जितेको थियो ।
राखेपमा अहिले भारतको पटियालाबाट डिप्लोमा गरेका तीनसहित १९ जना फुटबल प्रशिक्षक कार्यरत छन् । तीन जनामध्ये दिपक र मिलन पनि हुन् । केही दिनअघि मात्र उमेर हदका कारण विराटकृष्ण श्रेष्ठले अवकास लिएका छन् । राखेपले नै केही समयअघि आयोजना गरेको राष्ट्रपति रनिङ शिल्डमा राखेपकै फुटबल प्रशिक्षकलाई सहभागी गराएको थियो ।
राखेप च्याम्पियनसिप अन्तर्गत फुटबल खेल सञ्चालन गर्ने जिम्मा पाएको एन्फाले मध्यपश्चिमाञ्चल पुरुष टोलीमा मात्र राखेपको एकजना प्रशिक्षक राखेको छ । अन्य टोलीमा एन्फाका जुनियर प्रशिक्षकले काम चलाइको छ । अघिल्लो साता सम्पन्न महिला फुटबलमा पनि मध्यपश्चिमाञ्चलकै टोलीमा एकजना राखेपका प्रशिक्षकले मात्र मौका पाएका थिए । च्याम्पियनसिपमा त्रिभुवन आर्मी क्लब, एपीएफ, नेपाल पुलिस क्लब र पाँच विकास क्षेत्रगरी आठ टोलीको सहभागिता रहेको छ ।