काठमाडौं: पूर्व प्रधानमन्त्री तथा नेकपा माओवादी केन्द्रका अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’ले नेपाली राजनीतिक इतिहासमा एमाले र माओवादी एक-अर्काका पुरकको रहेको बताएका छन् ।
माओवादी केन्द्रसम्वद्ध जनसांस्कृतिक महासंघ, नेपालले केन्द्रीय कार्यालय पेरिसडाँडामा गरेको कार्यक्रममा बोल्दै प्रचण्डले यसो भनेका हुन् । ‘२०१९ सालपछि कम्युनिष्ट आन्दोलन विभाजित भयो, त्यसपछि अलग-अलग कम्युनिष्ट पार्टी देखिए', उनले भने, '२०२५ मा मोहनविक्रम सिंहले केन्द्रीय न्यूक्लियस गठन गर्नुभयो भने २०२८ सालमा पुष्पलालले कोओर्डिनेशन केन्द्र । अहिलेको एमाले कोओर्डिनेशन केन्द्र र माओवादी केन्द्र केन्द्रीय न्यूक्लियसको धारा हो । इतिहासमा यी दुई धाराले एक-अर्काको अस्तित्व रक्षाका लागि पुरकको भूमिका खेल्दै आएका छन् ।’
जनयुद्धको प्रसंग कोट्याउँदै प्रचण्डले त्यसबेला माओवादी प्रतिक्रियावादीको निशानामा परेको जिकिर गरे । ‘जनयुद्ध एकपछि अर्को विजयतिर गयो, त्यसपछि प्रतिक्रियावादीहरुको निशानामा माओवादी पर्यो । पहिले निशानामा एमाले थियो । तर, अब माओवादी नै निशाना बन्यो’, प्रचण्डले भने, ‘२०५७ को राष्ट्रिय सम्मेलनपछि प्रतिक्रियावादीले हामीलाई नै निशाना बनाए, उनीहरुले एमालेलाई मित्र र हामीलाई दुष्मन देख्न थाले, त्यसले एमालेको रक्षा गर्यो । इतिहासमा नियतमा नभए पनि वस्तुगत रुपमा एमालेले माओवादी र माओवादीले एमालेको रक्षा गर्न वस्तुगत भूमिका खेल्यो ।'
०४९ सालमा मदन भण्डारीले जनताको बहुदलीय जनवादको प्रस्ताव अघि सारेको प्रसंग निकाल्दै दाहालले त्यसले कम्युनिष्ट आन्दोलनलाई कमजोर नपारेको जिकिर गरे । 'विश्वभरी कम्युनिष्ट आन्दोलन रक्षात्मक अवस्थामा थियो, त्यस्तो परिस्थितिमा कम्युनिष्ट आन्दोलनलाई बचाउन उहाँले बहुदलीय जनवादको प्रस्ताव अघि सार्नुभयो', उनले भने, 'अहिले एमाले र माओवादी अलग-अलग पार्टी हुनुपर्ने कारण नै म देख्दिनँ । हामीले पनि ८, १० वर्ष शान्तिपूर्ण रुपमै समाजवादको तयारी गर्ने भनेका छौं, उहाँहरु पनि त्यही भन्नुभएको छ, समान राजनीतिक कार्यदिशा भएपछि अलग-अलग पार्टीको अस्तित्व राख्नु उचित हुँदैन ।’
प्रचण्डले नयाँ बन्ने पार्टीको बैचारिक कार्यदिशाबारे अहिले बहस भइरहेको पनि जिकिर गरे । 'हामीले माओवाद छोडेका छैनौं, उहाँहरुले पनि जनताको बहुदलीय जनवाद छोड्नुभएको छैन, नेपालको राजनीतिक क्रान्तिमा माओवादको भूमिका छ भन्ने कुरामा एमालेका नेताहरु पनि सहमत हुनुहुन्छ', उनले थपे, 'हामी पनि बहुदलीय राजनीतिक प्रतिस्पर्धामा आएका छौं । अबको वैचारिक संश्लेषण कसरी गर्ने ? भन्ने हामी छलफलमा छौं । हिजोबाट वैचारिक विषयमा छलफल सुरु भएको छ ।'
जनयुद्धको भूमिका र योगदानबारे एमाले र आफूहरुबीच विवाद नभएको उनले बताए । 'एकले अर्काको पूर्ण सम्मान गरेर र अहिलेको परिस्थिति सुहाउँदो वैचारिक कार्यदिशा बनाएर हामी अघि बढ्छौं', उनले भने, 'यसमा कसैले शंका गर्नु पर्दैन ।’
एमाले-माओवादी एकतालाई लिएर केही समूहबाट भइरहेको विरोधको पनि उनले कडा आलोचना गरे । ‘केही साथीहरु एकताको विरोध गर्दै हुनुहुन्छ, त्यसको कुनै औचित्य छैन । जनताले एकता चाहेका छन्, एमाले-माओवादी एकताबाट प्रतिक्रियावादीहरु आत्तिएका छन्’, प्रचण्डले भने, ‘जनता खुसी हुँदा उहाँहरु किन निरास हुनुभयो ? राजनीतिक स्थिरता, समृद्धि र समाजवाद आउँदा उहाँहरुलाई के घाटा हुन्छ ? बुझेको छैन । आफू लागेका विषय खुल्ला फोरममा छलफल गर्न छोडेर एकता र बहसबाट भाग्ने क्रान्तिकारी हुन सक्दैन ।’
प्रतिक्रिया दिनुहोस !
