कृष्णबहादुर महरा: लाभको पदमा रमाउने माओवादी नेता

काठमाडौं: कृष्णबहादुर महरा मुलुककै सबैभन्दा भाग्यमानी राजनीतिक नेता बनेका छन् । प्रतिनिधि सभामा अबको ५ वर्षका लागि निर्विरोध सभामुख भएपछि राजनीतिका यी चलाख खेलाडी माओवादीमा सबैभन्दा 'भाग्यमानी' नेता बन्न पुगेका छन् ।

नेपाली राजनीतिक वृत्तमा सधैँ सत्ताको दौडमा रहने कांग्रेसका नेता विजय गच्छदारलाई समेत माथ खुवाउने गरी महरा सधैँ शक्ति र सत्तामा बस्ने माओ‌वादी नेता बनेका छन् ।

जसले असफलता देखेनन्

महरा, जसले राजनीतिक जीवनमा कहिल्यै असफलता देख्नु परेको छैन । माओवादी केन्द्रका नेता महराको राजनीतिक जीवन सधै सत्ताको ‘पेरिफेरी’मै बितेको छ । माओवादी केन्द्रबाट सभामुखमा बलियो दाबेदारी गरेकी ओनसरी घर्तीलाई माथ खुवाउँदै महराले अध्यक्ष प्रचण्डलाई रिझाउन सफल भए ।

२०६४ सालपछिको १० वर्ष यता त उनी सत्ताको स्वाद चाखिरहने नेपालकै भाग्यमानी नेतामा पर्छन् । १० वर्षको अवधिमा उनी ७ पटक त मन्त्री नै भइसकेका छन् ।
मुलुकमा गणतन्त्र आएपछि २०६३ वैशाख १२ गते अन्तरिम विद्यायक बनेका महरा गिरिजाप्रसाद कोइरालाको नेतृत्वका अन्तरिम सरकारमा पहिलो पटक सूचना तथा सञ्चारमन्त्री भएका थिए ।

कोइराला सरकारको प्रवक्ता समेत महरा बनेका थिए । त्यसपछि उनी लगातार मन्त्री भइरहेका छन् । माओवादी संसद्‍बादी भासमा परेको आरोप लगाउँदै धेरै नेताहरुले पार्टी छाडेको अवस्थामा महरालाई भने सं‌सदीय राजनीति सबैभन्दा फलिफाब भएको छ ।

नेता रिझाउन सिपालु

गच्छदारपछि लगातार पदमा रहिरहने नेता भएका छन् महरा । २०६४ मा भएको संविधान सभाको पहिलो निर्वाचनमा दाङ क्षेत्र नम्बर ३ बाट निर्वाचित भएका महरा २०६५ भदौ २० गते पुष्पकमल दाहाल‘प्रचण्ड’ नेतृत्वको पहिलो गणतान्त्रिक सरकारको सूचना तथा सञ्चारमन्त्री एवं सरकारका प्रवक्ता बने ।

२०६७ माघ २३ गते एमाले नेता झलनाथ खनालको सरकारमा उनी उपप्रधानमन्त्री एवम् सूचना तथा सञ्चारमन्त्री बन्न सफल भए । २०६८ वैशाख २१ गते झलनाथकै पुनर्गठित मन्त्रिमण्डलमा उनी उपप्रधान तथा गृहमन्त्री भए । २०७० को दोस्रो संविधानसभा निर्वाचनमा उनी रोल्पा क्षेत्र नं १ बाट निर्वाचित भए । २०७३ साउन २० गते प्रचण्ड सरकारमा उनी उपप्रधान तथा अर्थमन्त्री बन्न सफल भए ।

महरा पुनः शेरबहादुर देउवाको प्रधानमन्त्रीकालमा २०७४ साल जेठ २४ गते उपप्रधानमन्त्री तथा परराष्ट्रमन्त्रीको जिम्मेवारीमा पुगे । माओवादीले एमालेसँग वाम गठबन्धन बनाएपछि उनी उपप्रधान तथा विनाविभागीय मन्त्रीमा थन्क्याइए । २०७४ सालमा दाङ-२ बाट निर्वाचित भएका महरा अब प्रतिनिधि सभाको सभामुख भएका छन् । अब पाँच वर्षसम्म उनी शक्तिमै रहनेछन् ।

४ पटक जित्ने एक्ला माओवादी संसद

उनी तत्कालीन संयुक्त जनमोर्चा नेपालको तर्फबाट २०४८ सालको प्रतिनिधि सभामा रोल्पाको निर्वाचन क्षेत्र नं २ बाट निर्वाचित भएका थिए । २०४८ सालमा जनमोर्चाबाट ९ जना मात्रै निर्वाचित भएका थिए ।

संयुक्त जनमोर्चा नेपालको तर्फ संसदीय दलको नेता समेत महरा नै भए । माओवादीबाट २०४८ सालपछि लगातार ४ पटक निर्वाचित हुने माओवादीका एकमात्र नेता पनि हुन् महरा ।

२०६३ पुसमा अन्तरिम संविधान जारीपछि निर्मित अन्तरिम व्यवस्थापिका-संसदको सदस्य तथा माओवादी संसदीय दलको नेताको जिम्मेवारी बहन गरे । २०६४ सालको पहिलो संविधान सभाको निर्वाचन दाङ-३ बाट निर्वाचित भए ।

दाङमा जित्ने अवस्था नभएपछि २०७० सालको दोस्रो संविधान सभाको निर्वाचन महरा रोल्पा गए । रोल्पा क्षेत्र नम्बर-२ मा संविधान सभा सदस्यमा पुनः निर्वाचित भए । २०७४ मा वाम गठनबन्धन भएर जित्ने निश्चित भएपछि फेरि दाङ नै फर्किए ।

दाङ क्षेत्र नम्बर २ मा एमाले नेता एव वर्तमान प्रदेश ५ का मुख्यमन्त्री शंकर पोखरेल लड्न तयार भएको अवस्थामा महरा नै प्रतिनिधि सभामा उम्मेदवार बन्दै सांसदमा निर्वाचित भए ।

तीनै वार्तामा सहभागी

पार्टीमा हरेक अवसरमा उनले ‘चान्स’ भएका छन् । माओवादी सशस्त्र युद्धकालमा समेत महरा ३-३ पटक वार्ता टोलीमा पनि रहे । २०५८ सालमा माओवादी र तत्कालीन सरकारसँग पहिलो वार्तामा महराले माओावदी तर्फबाट संयोजकको भूमिका निर्वाह गरेका थिए । २०६० सालमा उनी दोस्रो वार्ता टोली सदस्य तथा पार्टीको केन्द्रीय प्रवक्ता बने । २०६३ मा तत्कालीन सरकारसँग वार्ताका लागि गठित तेस्रो वार्ता टोलीको संयोजक भएर माओवादी पक्षको उनले नेतृत्व गरे ।

राजनीतिक जीवन

२०१५ असार १५ गते रोल्पाको लिवाङ-७ धारापानीमा जन्मिएका उनले पृथ्वीनारायण क्याम्पस पोखराबाट शिक्षाशास्त्रबाट स्नातक तह उत्तीर्ण गरे । महरा २०३५ र ०३६ सालको विद्यार्थी आन्दोलनमा संलग्न भई राजनीतिमा सक्रिय भएका हुन् ।

२०३६ सालदेखि २०३९ सम्म नेपाल राष्ट्रिय शिक्षक संगठन रोल्पाको सचिव र केन्द्रीय प्रतिनिधिको जिम्मेवारी निर्वाह गरेका महराले २०३७ मा तत्कालीन नेकपा चौथो महाधिवेशनदेखि पार्टीको सदस्यता लिएका थिए ।

२०३७ सालमा रोल्पा जिल्ला सदस्य बनेका महराले २०३९ देखि ४१ सालसम्म अनेरास्ववियूको आठौं राष्ट्रिय सम्मेलनबाट केन्दीय सदस्य, केन्द्रीय उपाध्यक्ष, पृथ्वी नारायण क्याम्पस पोखराको स्ववियु कोषाध्यक्ष भए ।

२०३६ देखि २०४८ सम्म शिक्षण पेशा हराएका महरा २०४८ सालदेखि नेकपा (मशाल) रोल्पा जिल्ला सेक्रेटरी बने । महराले २०५० सालमा तत्कालीन नेकपा (एकता केन्द्र) को क्षेत्रीय संगठन समितिको सदस्यको जिम्मेवारी निर्वाह गरे ।

२०५१ मा तत्कालीन नेकपा (माओवादी) को पश्चिमाञ्चल क्षेत्रीय ब्युरो सदस्य बनेका महरा जनयुद्धको प्रारम्भिककाल २०५३ असारमा माओवादीको केन्द्रीय सदस्य बन्न सफल भएका थिए ।

२०५५ सालमा महरा पोलिटब्यूरो सदस्य बने । २०६२ सालमा माओवादीको स्थायी समिति सदस्य बने । २०६५ सालमा पार्टी एकता भएपछि एकीकृत नेकपा ((माओवादी)को स्थायी समिति सदस्यका रुपमा क्रियाशील रहे । २०६६ सालमा विदेश विभाग प्रमुख बने ।

२०६९ मा भएको सातौँ राष्ट्रिय महाधिवेशन आयोजक समिति सदस्य तथा केन्द्रीय संगठन विभाग प्रमुख र मध्यब्यूरो इञ्चार्जको भूमिका निर्वाह गरे । महरा २०७१ मा पार्टीको महासचिव भए । २०७३ देखि हालसम्म उनी पार्टी केन्द्रीय कार्यालय सदस्यको भूमिकामा क्रियाशील छन ।