गुलरिया : बर्दिया र कैलालीको सीमामा अवस्थित कर्णालीलगायत शाखा नदीमा पाइने डल्फिन पछिल्लो समय संकटापन्न अवस्थामा पुगेका छन् । सरकारी उदासीनता, चोरीसिकारीलगायत नदी तटीय क्षेत्रमा खुलेका अव्यवस्थित होटल व्यवसायका कारण डल्फिन संकटमा परेका हुन् । बर्दिया राष्ट्रिय निकुञ्ज क्षेत्र वरपर नदी तटीय क्षेत्रमा पाइने डल्फिन हिजोआज देखिन छाडेको चोरी सिकार नियन्त्रण युवा परिचालन अभियानका अध्यक्ष हेमन्त आचार्यले बताए । हात्तीसार, खौराहा खोला, गोलाघाट, लालमाटी, मनाउघाटलगायत कोठियाघाटमा समेत देखिने डल्फिन बासस्थान र आहारा अभावमा संकटमा परेका हुन् ।
अध्यक्ष आचार्यका अनुसार जलाशयमा पानीको अभाव हुन थालेको छ । अर्कोतिर डल्फिनका आहाराजन्य माछाको समेत अभाव हुन थालेको छ । नदी तटमा पर्यटकीय क्षेत्र एवं जताततै खुलेका अव्यवस्थित होटल व्यवसाय पनि पछिल्लो समय डल्फिन संरक्षणका लागि चुनौती बनेको उनले बताए । कर्णाली तथा कोठियाघाट नदी तटीय क्षेत्रमा खोलिएका होटलले डल्फिनको बासस्थानमा चुनौती थपेको छ ।
विगतमा बर्दियामा ७÷८ वटाको समूहमा देखिने डल्फिन हिजोआज कहिलेकाहीँ एक दुई वटा मात्र देखिन्छ । डल्फिन कैलालीस्थित मोहना नदीमा सीमित भएको थापाको भनाइ छ । ‘डल्फिनका लागि कुनै अनुसन्धान तथा संरक्षणका योजना छैैन’, उनले भने, ‘माछा चोरीसिकारीका कारण डल्फिनको आहारामा कमी आएको र यसको अस्तित्वमा संकट आएको छ ।’
माछा सिकारीले ध्यान नपु¥याउँदा डल्फिन समस्यामा परेको बर्दिया राष्ट्रिय निकुञ्जका प्रमुख संरक्षण अधिकृत मनोज साहले बताए । उनले भने, ‘डल्फिनको बासस्थान क्षेत्रमा चोरीसिकारीले माछा मार्दा डल्फिनका बच्चा पनि मारिने गर्छन् ।’ कोसी र कर्णाली नदीमा गंगेटिक प्रजातिका डल्फिन पाइन्छन् । सफा पानीमा बस्न रुचाउने यस प्रजातिका डल्फिन पछिल्लो समय बासस्थान अभावका कारण संकटमा परेका हुन् ।
डल्फिन संरक्षण गर्न निकुञ्जसँग खासै कार्यक्रम नभएको साहको भनाइ छ । सरकार र दातृ निकाय बाघ, गैंडा, हात्ती संरक्षमा पैसाको खोलो बगाए पनि संकटको अवस्थामा रहेका डल्फिन संरक्षणमा बेवास्ता गरेकाले डल्फिन लोप हुने अवस्थामा पुगेका छ । ‘डल्फिन संरक्षणका लागि बजेट अभाव छ’, अधिकृत साहले भने ।
प्रतिक्रिया दिनुहोस !
