यार्सा टिप्न लेक लागे विद्यार्थी
बझाङ : वैशाख १ देखि १५ गतेसम्म विद्यार्थी भर्ना अभियान सञ्चालन भए पनि यार्सा टिप्ने सिजनका कारण अभियान प्रभावित बनेको छ । यस क्षेत्रका अधिकांश बालबालिका अभिभावकसँग यार्सा टिप्न हिमालतिर जाने भएकाले यो सिजनमा यहाँका विद्यालय सुनसान छन् ।
वैशाख, जेठ र असारमा यार्सा टिप्ने सिजन भएकाले यस क्षेत्रका विद्यार्थी असारपछि मात्र गाउँ फर्किने गरेका छन् । यार्सा टिप्न शिक्षक, अभिभावकसहित विद्यार्र्थीहरू चैत अन्तिम सातादेखि नै लेक लागेपछि भर्ना अभियान प्रभावित भएको हो ।
यार्साबाट मनग्गे आम्दानी हुने र एक सिजनमै लाखौँ रुपैयाँ कमाइ हुने हुँदा जिल्लाको उत्तरी क्षेत्रका काँडा, सुर्मा, लेखगाउँ र दहबगरका स्थानीय बर्सेनि परिवारसहित यार्सा टिप्न लेक लाग्ने गर्छन् । बर्सेनि सातदेखि १० हजार विद्यार्र्थी यार्सा टिप्न जाने गरेको बताइएको छ ।
बालबालिकाले बढी यार्सा सङ्कलन गर्न सक्ने भएकाले धेरैजसो अभिभावकले नौदस वर्षभन्दा बढी उमेरसमूहका छोराछोरी लिएर लेक जाने गर्छन् । यार्सा टिप्ने सिजनमा प्रायः विद्यालय बन्द गर्नुपर्ने अवस्था आउने गरेको साइपाल गाउँपालिकाका जसवीर बोहराले जानकारी दिए । एक सिजनामा कम्तीमा पनि एक परिवारले पाँचदेखि १५ लाख रुपैयाँसम्म कमाउने गरेको र बालबालिकाले बढी यार्सा खोज्न सक्ने भएकाले अभिभावकले आफ्ना सन्तानलाई साथ लैजाने गरेका हुन् ।
जिल्ला शिक्षा कार्यालयले वैशाख १ गतेदेखि भर्ना अभियानका लागि घरदैलोलगायत चेतनामूलक कार्यक्रम सञ्चालन गरेको छ । तर बझाङको उत्तरी क्षेत्रका करिब ४५ वटा विद्यालयमा भने त्यसको प्र्रभाव परेको छैन । यहाँका स्थानीयको मुख्य आम्दानीको स्रोतका रूपमा रहेको यार्सा टिप्न सातु, चामलसहित सबै लेकतिर लागेपछि गाउँ सुनसान बनेका छन् ।
सातदेखि १० हजार विद्यार्थी बर्सेनि यार्सा टिप्न लेक जाने गरेका छन् ।
फाट्टफुट्ट मात्र भर्ना गर्न आउने गरे पनि प्रायःजसो सबै लेकतिर लागिसकेकाले विद्यालय बन्द गरेको सुर्मा गाउँपालिकास्थित ईश्वर निमाविका शिक्षक ऐनबहादुर बोहराले बताए । जिल्लाको साइपाल गाउँपालिकाका पाँच, तलकोट गाउँपालिकाका दुई, सुर्मा गाउँपालिकाका १६, दुर्गाथली गाउँपालिकाका सात र बुंगल नगरपालि दहबगर क्षेत्रका १४ वटा विद्यालय असारसम्म पूर्ण रूपमा बन्द हुने गरेको जिल्ला शिक्षा कार्यालयको तथ्यांक छ ।
बालबालिका अभिभावकसँग लेक लागेकाले यस पटकको भर्ना अभियान नभएको साइपाल गाउँपालिकास्थित तपोवन प्राविका प्रधानाध्यापक दीपक रोकायाले बताए । ‘यार्सा टिप्ने सिजनमा त्यस क्षेत्रका विद्यालय बन्द हुनु स्वाभाविक हो’, निमित्त जिल्ला शिक्षा अधिकारी सुरेन्द्र कठायतले भने, ‘यहाँ शिक्षाभन्दा यार्सा टिप्ने कुरा महŒव छ । यस्तो अवस्थामा कसरी भर्ना अभियान सञ्चालन गर्ने ? ’
प्रतिकिलो १५ देखि २० लाख रुपैयाँसम्ममा बिक्री हुने यार्सा बझाङबाट बर्सेनि करिब तीन क्विन्टल जति संकलन हुने गेको छ ।
०००
खानेकुरा र परिवारसहित यार्सा टिप्न लेकतिर जाँदै बझाङ सुर्मा दौलीचौरका स्थानीय । जगदीश रोकाया