पर्यटन केन्द्रित बजेट
पोखरा : प्रदेश ४ को सरकारले यो आर्थिक वर्षको बाँकी अवधिका लागि १ अर्ब २ करोड ५ लाख रुपैयाँको बजेट ल्याएको छ । आर्थिक मामिला तथा योजनामन्त्री किरण गुुरुङले प्रदेशसभामा पर्यटनलाई महत्वव दिइएको बजेट प्रस्तुुत गरे । बजेटले पर्यटन, कृषि र ऊर्जा र पूर्वाधारलाई महत्व दिएको छ ।
नेपाल सरकारले वित्तीय समानीकरण अनुुदानअन्तर्गत यसअघि नै पठाएको १ अर्ब २ करोड ५ लाख रुपैयाँलाई स्रोत मानेर प्रदेश सरकारले बजेट ल्याएको हो । राजस्वका कुुनै स्रोत नभएको हुुँदा बजेटको सिंगो स्रोत त्यही अनुुदान भएको छ । ५३ प्रतिशत बजेट पुुँजीगत खर्चका लागि छुुट्याइएको छ भने बाँकी चालुु खर्चका लागि छ । ५४ करोड १ लाख २५ हजार र चालुुतर्फ ४८ करोड ३ लाख ७५ हजार रुपैयाँ विनियोजन गरिएको छ । बजेटले प्रदेशका ३ सय गाउँलाई नमुुना पर्यटकीय गाउँ बनाउने लक्ष्य राखेको छ ।
प्रादेशिक संरचनाको प्रबन्ध मिलाउने, प्रदेशमा लगानीमैत्री वातावरण सिर्जना गर्ने, रोजगारीका अवसर सिर्जना गर्ने, गरिबी निवारण गर्ने, भौगोलिक तथा सामाजिक सन्तुुलनसहितको प्रादेशिक विकास गर्ने ५ वटा उद्देश्य बजेटले राखेको आर्थिक मामिलामन्त्री किरण गुुरुङले बताए । ‘पर्यटन क्षेत्रको विकास र विस्तार, ऊर्जा क्षेत्रको विकास र प्रवद्र्धन, कृषि क्षेत्रको व्यवसायीकरण र औद्योगिकीकरण, औद्योगिक क्षेत्रको विकास र विस्तार, भौतिक पूर्वाधारको निर्माणलाई प्राथमिकताका रूपमा लिइएको छ’, उनले भने ।
सन् २०१९ लाई आन्तरिक पर्यटन वर्ष, २०२० लाई छिमेकी देश पर्यटन वर्ष र २०२२ लाई पोखरा पर्यटन वर्ष मनाउने गरी बजेट विनियोजन गरिएको छ । ‘ढोरपाटन, मनाङ, चुुमनुुब्री उपत्यका, कपुुचे ताल र देवचुुली—वरचुुली महाभारत शृंखलालाई पर्यटकीय क्षेत्रका रूपमा विकास गर्न गुुरुयोजना निर्माणको व्यवस्था मिलाएको छुु’, मन्त्री गुुरुङले बजेट वक्तव्यमा भने ।
ऊर्जातर्फ उज्यालो प्रदेश अभियानलाई सार्थक बनाउन स्थानीय तह, विद्युुत् प्राधिकरण र वैकल्पिक ऊर्जा प्रवद्र्धन केन्द्रसँग समन्वय गरी अबको २ वर्षभित्र बिजुुली बत्ती नपुुगेको क्षेत्रमा विद्युुतीकरण गर्न १ करोड रुपैयाँ बजेटले प्रस्ताव गरेको छ । प्रत्येक गाउँपालिकामा मुुख्यमन्त्री वातावरणमैत्री नमुुना कृषि गाउँ स्थापना गर्न कार्यविधि निर्माण गर्ने व्यवस्था मिलाइने मन्त्री गुुरुङले सुुनाए । ‘प्रत्येक स्थानीय तहमा १ शीतभण्डार स्थापना गर्न कार्यविधि तर्जुुमा गर्ने व्यवस्था मिलाइएको छ’, उनले भने ।
संघ र स्थानीय तहसँगको सहकार्यमा प्रदेशका एक निर्वाचन क्षेत्र १ औद्योगिक ग्रामको स्थापना गर्न सम्भावना अध्ययन गरी १ करोड रुपैयाँ बजेट विनियोजना गरिएको छ । ‘कालीगण्डकी र मस्र्याङ्दी करिडोरमा नेपाल सरकारसँगको समन्वयमा आर्थिक करिडोर र विशेष औद्योगिक क्षेत्र स्थापना गर्न सम्भाव्यता अध्ययनका लागि २० लाख रुपैयाँ बजेट विनियोजन गरेको छुु’, मन्त्री गुुरुङले भने ।
आधुुनिक र कलात्मक सहिद पार्क, बहुुसांस्कृतिक ग्राम, ११ ठाउँमा केबलकार, फेवातालदेखि बेगानाताल र रुपाताल जोड्ने मोनोरेललगायत सम्भाव्यता अध्ययनका लागि बजेट विनियोजना भएको छ । बजेट प्रस्तुुत गरिसकेपछि मन्त्री गुुरुङले अहिलेको बजेट आगामी वर्षका बजेटका लागि जग भएको सुुनाए । उनले राजस्वको स्रोतसमेत नभएको हुुँदा सम्भाव्यता अध्ययनका लागि बजेट विनियोजन भएको बताए ।
मुुटुु, मिर्गाैला र कलेजो उपचारका लागि विशिष्टीकृत अस्पताल निर्माण गर्ने, अन्तर्राष्ट्रिय सम्मेलन केन्द्र निर्माण गर्ने र अन्तर्राष्ट्रियस्तरको प्राणी उद्यान निर्माण गर्नेलगायत विषयको सम्भाव्यताका लागि बजेट छुुट्टिएको छ । सरकारले ३ उद्देश्य ३ कोषको अवधारणा पनि ल्याएको छ । प्रदेश विपद् व्यवस्थापनको कोष स्थापना गरी १ करोड रुपैयाँ विनियोजन गरिएको मन्त्री गुुरुङले जानकारी दिए । आकस्मिक कोष स्थापना गरी रकम जम्मा गर्न १ करोड रुपैयाँ व्यवस्था गरिएको उनले सुुनाए । युुवा लक्षित चुुनौती कोष स्थापना गर्न १ करोड रुपैयाँ बजेट विनियोजना भएको छ ।
प्रदेशसभामा प्रदेश ४ को बजेट प्रस्तुुत गर्दै अर्थमन्त्री किरण गुुरुङ ।
कृष्णमणि बराल