स्याङ्जा : माटोबिनाको खेती के सम्भव छ ? सुन्दा पनि अचम्म लाग्छ । घरको छतमा माटोबिनाको अर्गानिक तरकारी । भूइँतलामा माछा पोखरी । माछा, तरकारी र पानीबीचको त्रिकोणात्मक सम्बन्ध जोड्दै व्यवसायमा जुटेर सफल पनि बने ४८ वर्षीय ओमबहादुर थापा ।
छतमा ओढाइएको एग्रोनेटभित्र तीन विधिद्वारा माटोबिना नै तरकारी रोपिएका छन् । चार इन्चको पीभीसी पाइपमा, क्यारी बनाएर र थर्माकोल गरी तीनवटा छुट्टा छुट्टै पानी र गिटीको सहयोगमा तरकारी रोपेर फलाएका छन् स्याङ्जाको तल्लो गल्याङका ओमबहादुरले ।
पाल्पाको गेजामा जन्मेका थापा हाल स्याङ्जाको गल्याङ नगरपालिका ३ मा बस्दै आएका छन् । १२ वर्ष वैदेशिक रोजगारमा बिताएका थापाका सात वर्ष मलेसिया र पाँच वर्ष कोरियामा बिते । रोजगारका लागि विदेश हानिएका थापा त्यहाँ रहँदा कपडा बनाउने उद्योगमा कार्यरत थिए । जिन्स पाइन्ट बनाउने उद्योगमा काम गर्दै गर्दा एक दिन फुर्सदको समयमा युट्युब हेर्दै जाँदा माटोबिना गिटी र पानीमा (अक्वापनिस प्रविधि) बाट तरकारी फलाउन सकिने जानकारी पाएपछि त्यो शिक्षालाई आफ्नै भूमिमा आएर परीक्षण गरेको उनले बताए । अन्ततः उनको परीक्षण सफल भएको छ ।
चार महिनाअघि सुरु गरेको अक्वापनिस प्रविधिको तरकारीले उत्पादन दिन थालेको छ । चौथो तलाको उनको घरको छतमा गोलभेंडा, प्याज, धनिया, लोटस साग, काँक्रो, चिप्ले भिन्टी, भान्टालगायत तरकारी खान लायक भइसकेका छन् । गोलभेंडा पाकेर रातै देखिएका छन् भने क्याप्सिकमका दाना ठूला र हरिया खानलायक भएका छन् । अर्गानिक तरकारी बजार भाउभन्दा प्रतिकिलो १०÷२० रुपैयाँ बढी लिएर बेच्ने गरेको थापाले बताए । छतमा करिब तीन आना क्षेत्रफलमा लगाइएको सो तरकारी खेतबारीमा लगाइएको भन्दा ६ गुणा बढी उत्पादन लिन सकिने थापा बताउँछन् ।
अक्वापनिस प्रविधिलाई माछापालन अनिवार्य मानिन्छ । भूइँ तलामा पाँचवटा पोखरीमा माछा पालिएका छन् । माछालाई दाना खुवाउने गरिन्छ । माछाको दिशा पानीमा घुलिन्छ । सोही पानी पाइपमार्फत छतमा राखिएका पाइप÷पाइपमा पुर्याइन्छ । छतमा रहेका विभिन्न सात तहमा पाइपका बीचबीचमा प्वाल पारिएको छ । तरकारीका बोट हुर्कन चाहिने आवश्यक ठाउँ छाडेर जालीसहितको टोक्रोमा गिटी भरेर तरकारी रोपिएको छ । पाइपमा पानी घुमिरहन्छ । माछा पोखरीको पानी छतमा राखिएको तरकारी पाइपमार्फत फेरि बाहिरिन्छ । यसरी माछापोखरीको पानीले छतमा रहेको तरकारीलाई मलको समेत काम गर्छ ।
चार महिनाअघि सुरु गरेको अक्वापनिस प्रविधिको तरकारीले उत्पादन दिन थालेको छ । चौथो तलाको उनको घरको छतमा गोलभेंडा, प्याज, धनिया, लोटस साग, काँक्रो, चिप्ले भिन्टी, भान्टालगायत तरकारी खान लायक भइसकेका छन् ।
परि श्रमी थापाले माछा र तरकारी दुवैको रेखदेख आफैं गर्छन् । उनको काममा पत्नी तारा थापाले साथ दिएकी छन् । माछा र तरकारी (अक्वापनिस प्रविधिमा) करिब १० लाखको लगानी भए पनि सरकारबाट हालसम्म कुनै किसिमको सहयोग नपाएको थापाले बताए । तरकारीको बिरुवा पनि सोही प्रविधिद्वारा तयार पार्छन् । जमिनमा जमाइएका बिरुवा पनि रोप्न सकिने तर बिरुवाको जरामा रहेको माटोलाई भने पानीले राम्ररी पखाल्नु पर्ने थापाको भनाइ छ ।
नौलो प्रविधिबाट तरकारी उत्पादन भएको हुँदा देैनिक १० देखि ४० जनासम्मले अवलोकन गर्ने गरेका छन् । माछा र तरकारी दुवै बिक्रीका लागि तयार छन् । बजारको समस्या नभएको थापा बताउँछन् । रेन्बो ट्राउट, कार्प, माहुर, ग्रास कार्प, नैनीलगायत जुनसुकै माछा पनि पोखरीमा पुगेर ताजा किन्न पाइने हुँदा माछा किन्न फर्ममा आउने गरेको बताउँछन् वालिङका माधवप्रसाद रेग्मी । अन्य माछा प्रतिकिलो चार सय ५० छ भने रेन्बो ट्राउटको मूल्य एक हजार दुई सय छ ।
क्याप्सन ः
ओम थापाले अक्वापनिस प्रविधिबाट फलाएको तरकारी । भवानी अधिकारी
प्रतिक्रिया दिनुहोस !
