काठमाडौं : गाउँपालिका, नगरपालिका तथा विशेष, संरक्षित र स्वायत्त क्षेत्रको संख्या तथा सिमाना निर्धारण आयोगले तय गरेका ४५ स्थानीय तहले केन्द्र, नाम र सिमाना हेरफेर गर्ने भएका छन् । जनप्रतिनिधिले जिम्मेवारी सम्हालेको वर्ष दिन पुग्दा ८५ ले परिवर्तन गरिसकेका छन् भने ४५ ले परिवर्तनका लागि गाउँसभा र नगरसभाबाट पारित गरी प्रक्रिया अघि बढाएका छन् । गाउँसभा र नगरसभाबाट निर्णय गरेर उनीहरूले संघीय मामिला तथा सामान्य प्रशासन मन्त्रालय पठाएका हुन् ।
नेपालको संविधानको धारा २९५ (३) अनुसार स्थानीय सरकार सञ्चालन ऐनको परिच्छेद २, ३, ४, ५ र ६ मा गाउँपालिका तथा नगरपालिकाको संख्या, सिमाना तथा केन्द्र हेरफेर गर्न सक्ने व्यवस्था छ । स्थानीय सरकार गठन भएको ६ महिनाभित्र भए गाउँसभा वा नगरसभाको बहुमतले परिवर्तन गर्न सक्ने ऐनमा प्रावधान छ भने ६ महिनापछि दुइतिहाइ चाहिने प्रावधान छ ।
मुलुकभरका ४५ गाउँपालिका र नगरपालिकाले नाम, केन्द्र र सिमाना हेरफेरका लागि निर्णय पठाएको मन्त्रालयका संघीय मामिला शाखाका प्रमुख प्रह्लाद कार्कीले जानकारी दिए । केन्द्र परिवर्तनका लागि ताप्लेजुङको मिक्वाखोला, उदयपुरको ताप्ली, कालिकोटको नरहरिनाथ, मुस्ताङको थासाङ, दैलेखको भैरवी, पाँचथरको फाल्गुनन्द, इलामको रोङ, दाङको शान्तिनगर, डडेल्धुराको भागपेश्वर र गोरखाको धार्चे गाउँपालिका छन् । दोलखाको गौरीशंकर, रुकुम पूर्वको पुथा उत्तरपगंगा, तेह्रथुमको मन्छयायेम, डोल्पाको जगदुल्ला, अर्घाखाँचीको भूमिकास्थान, सुर्खेतको सिम्ता, गुल्मीको रुरु, रौतहटको यमुनामाई, पर्साको ठोरी, भोजपुरको हतुवागढी, दार्चुलाको दुहुँ, बाँकेको जानकी, जाजरकोटको छेडागाड र पर्साको कालिकामाई गाउँपालिकाले पनि केन्द्र परिवर्तन गर्न लागेका हुन् ।
पर्साकै छिपहरमाई, दार्चुलाको लेकम, पर्साको विन्ध्यवासिनी, अछामको मामारोशन, इलामको माङसेबुङ, धादिङको थाक्रे, पर्वतको मोदी, रौतहटको दुर्गाभगवती र सिन्धुपाल्चोकको सुनकोसी गाउँपालिकाले पनि केन्द्र परिवर्तन गर्न संघीय सरकारलाई परिपत्र गरेका छन् ।
नाम परिवर्तन गर्न चाहने गाउँपालिकामा सिराहाको लक्ष्मीपुर पतारी, पर्साको पटेर्वा सुगौली, सर्लाहीको चन्द्रनगर, मोरङको बूढीगंगा छन् । धनुषाको जनकपुर उपमहानगरपालिकाले पनि नाम परिवर्तन गर्न खोजेको छ । केन्द्र परिवर्तन गर्न चाहनेमा एक मात्र नगरपालिका धनुषाको कमला छ । सिमाना हेरफेर गर्नेमा एउटा मात्र गाउँपालिका ओखलढुंगाको मोलुङ छ ।
नाम र केन्द्र दुवै परिवर्तन गर्न चाहेका स्थानीय तहमा दाङको राजपुर, दार्चुलाको अपी हिमाल, सप्तरीको तिलाठी कोइलाडी र पर्साको सखुवा प्रर्सौनी गाउँपालिका छन् । मन्त्रिपरिषद् बैठकले गत पुस २४ गते ४६ र फागुन १४ गते ३९ गाउँपालिका र नगरपालिकाको केन्द्र, नाम र सिमाना हेरफेर गरी राजपत्रमै सूचना प्रकाशित गरिसकेको छ ।
४५ मध्ये १६ स्थानीय तहको मात्रै सबै प्रक्रिया पूरा भएकाले तिनलाई ऐनको दफा ४ को उपदफा ५ बमोजिम मन्त्रिपरिषद्मा प्रस्ताव लैजाने तयारीमा रहेको मन्त्रालयका सचिव दिनेश थपलियाले जानकारी दिए ।
यसअघिको पहिलो र दोस्रो चरणमा परिवर्तन गर्न खोज्दा झन्डै १० स्थानीय तहविरुद्ध सर्वोच्च अदालतमा परेको मुद्दा अझै विचाराधीन छन् । प्रक्रिया पूरा नभएका तहलाई पुनरवलोकन गर्न पत्राचार गरिने उनले बताए ।
प्रतिक्रिया दिनुहोस !
