अक्सिजनमा ठगी : छानबिन गर्न समिति
काठमाडौं : पर्वतारोहणमा प्रयोग गरिने अक्सिजनमा ठगी भइरहेको तथ्य सार्वजनिक भएपछि पर्यटन विभागले आइतबार छानबिन समिति गठन गरेको छ । गुणस्तरहीन अक्सिजन प्रयोग गर्ने र ठूलो रकम असुलेर ठगेको समाचार अन्नपूर्ण पोस्ट्ले प्रकाशन गरेपछि विभागले यससम्बन्धमा छानबिन गर्न उपसचिव कोषनाथ अधिकारीको संयोजकत्वमा तीन सदस्यीय समिति गठन गरेको हो ।
समितिले अक्सिजन ठगीको विस्तृत अध्ययन गरी प्रतिवेदन बुझाएपछि कारवाही प्रक्रिया अघि बढाउने पर्यटन विभागका महानिर्देशक डण्डुराज घिमिरेले बताए । ‘हामी अहिलेको अवस्था र कानुनी प्रावधानका आधारमा व्यवसायीलाई उत्साहित बनाउने गरी ठगी नियन्त्रण गर्छौं’, उनले बताए । समितिमा विभागकै अधिकृत होमनाथ पाण्डे र गोपाल भण्डारी सदस्य छन् ।
पर्वतारोहण आयोजक कम्पनीले उचाइमा जाने आरोहीलाई तरल अक्सिजन दिनु पर्नेमा सामान्य प्रकृतिको मेडिकल अक्सिजन प्रयोग गराउँदै आएको पाइएको छ । डेढ सयदेखि ४ सय रुपैयाँमा पाइने अक्सिजनलाई ६० हजार रुपैयाँसम्म असुलेर पर्वतारोही ठगेको गरेको पाइएको हो । अक्सिजन प्रयोगबारे पर्यटन ऐन २०३५ र पर्वतारोहणसम्बन्धी नियमावली २०५९ मा केही पनि उल्लेख छैन । अक्सिजन आयातसम्बन्धी कुनै स्पष्ट कानुनी प्रावधान छैन भने एउटै सिलिन्डर २० वर्षसम्म प्रयोग गरिएको पाइएपछि कडाइ थालेको विभागले जनायो ।
अक्सिजनमा जारी ठगीमा विभागले बेवास्ता गर्दै आएको थियो । अहिले भने विभागले अक्सिजनको मापदण्ड तोक्नेदेखि नियमन गर्न कानुनी व्यवस्था गर्ने, अक्सिजन उत्पादन र बिक्रीसम्बन्धी व्यवस्था गर्ने तयारी थालेको छ । हाल देशमा १० भन्दा बढी उद्योगले अक्सिजन उत्पादन गर्दै आएका छन् तर तरल अक्सिजनको प्रयोग भने न्यून मात्र हुने गरेको छ । आरोहणमा जाने पर्वतारोहीले प्रयोग गर्ने अक्सिजनको गुणस्तर मापनको व्यवस्थासमेत गर्ने विभागको तयारी छ । अहिलेसम्म पर्वतारोहीले आरोहणमा प्रयोग गर्ने तरल अक्सिजनको गुणस्तरसम्बन्धी कुनै मापदण्ड नहुँदा ठगी भइरहेको थियो ।