जाजरकोट : भेरी नगरपालिका–४ रानागाउँका दलवीर लुहार कथित तल्लो जात भनिने दलित समुदायका मानिस हुन् । उनी दशक अघिसम्म कुनै गैरदलितको घर र मन्दिर पस्न पाउँदैनथे । उनले छोएको पानी र खाना गैरदलितले खाने कुरा त झन् कल्पनासम्म पनि गर्न सकिँदैनथ्यो । तर, अहिले अवस्था फेरिएको छ । दलवीरलाई छोइछिटो गर्ने गैरदलित अहिले उनीसँग दैवीशक्ति प्रकट भएको भन्दै भाग्य हेराउन आउँछन् । केही सामान हरायो वा घरमा केही बिघ्नबाधा भयो भने के भएको हो प्रभु भन्दै भविष्यवाणी गराउन उनको घरमा भीड लाग्ने गरेको छ । पहिले दलवीर गैरदलितको घर पुग्दा बाहिर पिँढीछेउ बस्नुपथ्र्याे तर अहिले गैरदलित दलवीरको घरमा पुगे भने उनको बस्ने (आसन) नछोएर अलि पर बस्छन् ।
दलवीरको घरमा पुग्ने गैरदलितको भीड र उनीहरूको दलवीर प्रभुप्रतिको विश्वास हेर्दा जाजरकोटमा जातीय छुवाछुत छ जस्तो कसैलाई लाग्दैन । कुशे गाउँपालिका–६ की तारा सिंहले भनिन्, ‘म ठकुरीकी छोरी हुँ तर आफूलाई समस्या परेको कुरा हेराउन यहाँ आएकी छु, यो घरमा आउँदा मलाई दलित र गैरदलितबीचको छुवाछुत गलत होजस्तो लागेको छ ।’ उनले यहाँ आउँदा कुनै छुवाछुत र भेदभावको अनुभूति नभएको बताइन् ।
बिहान उज्यालो नहुँदै एउटा सालको पात, थोरै नगद भेटी र अन्य सामग्रीको साथमा घरमा आउनेहरूको कुनै गणना छैन दलवीरसँग । व्यक्तिगत जीवनका समस्या, स्वास्थ्य अवस्था, बच्चा नभएको समस्या, भाग्य, भविष्य, पढाइ लेखाइदेखि दाम्पत्य जीवन र पारिवारिक सुख–दुःखका हरेक कुराको भविष्यवाणी सोध्न गैरदलित दलवीरको घरमा पुग्छन् ।’ टाढाबाट आएका आगन्तुकलाई खाना पकाएर खुवाउनुका साथै उनीहरूका लागि घरमै बास वस्ने व्यवस्था पनि गरेका छन् दलवीरले ।
जातीय छुवाछुतको प्रभाव रहेको जाजरकोटमा आउने कोही पनि दलवीरको घरमा पुगेपछि जातीय छुवाछुत पूरै भुल्न पुग्छन् । यति मात्र होइन, दलवीरका जेठा छोरा बलवीर विकले ठकुरीकी छोरीसँग विवाह गरेपछि छुवाछुतविरुद्ध लाग्न सहयोग पुगेको स्थानीय बताउँछन् ।
छेडागाड नगरपालिका–१२ की सीता सिंहसँग प्रेम विवाह गरेका दलवीरका छोरा बलवहादुरले गत वर्ष प्रेम विवाह गरेका हुन् । घरमा आफूसँग दलितभन्दा बढी गैरदलित नै हेराउन आउने गरेको दलवीरले बताए । उनले आफूसँग हेराउन आउनेमध्ये ठकुरी, ब्राह्मण क्षेत्रीको संख्या बढी रहेको बताए । १० वर्षदेखि प्रभु बनेर ज्योतिषीको काम गरिरहेका दलवीरले ४० हजारभन्दा बढी मानिस जोखना हेराउन आएको बताए । जिल्लाभित्र र बाहिरबाट आउने अधिकांश गैरदलित नै भएको उनको भनाइ छ ।
प्रतिक्रिया दिनुहोस !
