चार वर्ष बित्यो राहत आएन
तुलसीपुर : दाङमा बाढीले क्षति पुर्याएको ४ वर्ष बितिसक्यो । तर पनि दाङका बाढीपीडितहले अझै सरकाले दिने भनेको पुरै राहत पाउन सकेका छैनन् । बाढीले विस्थापित भएका कतिपय पीडित अहिले पनि पाल र त्रिपालको सहारामा छन् । कतिपय त पूर्ववत् अवस्थामै जोखिम मोलेर नदी किनारमा बसिरहेका छन् ।
२०७१ साउनमा आएको बाढीबाट घरवास गुमाएका पीडितले सरकाले दिने भनेको राहतबापतको रकम ०७५ को अर्काे बाढी आउँदासम्म पाउन सकेका छैनन् । कतिपयले जसोतसो बनाएको झुप्रोमा कठ्यांग्रिदो जाडो र वर्षा छलेर त्यस यताका वर्ष बिताए पनि अधिकांशले अझै आफ्नो घर बनाउन सकिरहेका छैनन् ।
२०७१ र ७४ सालका बाढीपीडित देवीराम कुसारीले सरकारले दिने भनेको राहत चार वर्षसम्म पनि नपाएको गुनासो गरे । प्रभावित क्षेत्रको सुरक्षा गर्दै पीडितहरूलाई राहत दिने भने पनि अहिलेसम्म राहतस्वरूप ५० हजार मात्रै पाएको उनले बताए । बाढीपीडित सुन्दरी बादीले सरकारले चार किस्ता दिने भने पनि दुई किस्ता मात्रै राहत पाएको बताइन् । उनले जग्गा किन्न ५० हजार र घर बनाउन ५० हजार पाएको र अरू किस्ता अहिलेसम्म नपनाएको बताइन् ।
‘०७१ सालको बाढीले क्षति गर्यो त्यसमाथि ०७४ को बाढीले मर्महात तुल्यायो । सरकारले घर बनाउन राहत दिने कुरा थियो अहिलेसम्म पूरा दिएको छैन, सरकारले हामीलाई ढाँटिरहेको छ’, बाढीपीडित धर्मराज खड्काले भने ।
बाढीपीडित विनोद पाण्डेले राज्यले तत्काल उपलब्ध गराउने भनेको राहत ०७५ सालको बाढीले क्षति गर्दासमेत उपलब्ध गराउन नसक्नु लाजमर्दो भएको बताए । उनले सिंहदरबार गाँउघरमा आए पनि पीडितले न्याय नपाएको गुनासो गरे ।
राज्यले तत्कालीन समयमा उपलब्ध गराउने भनेको राहत रकम हालसम्म पाउन नसक्दा धेरै बाढीपीडित राहतको आशामा बसेका छन् । पीडित भन्छन्, ‘सरकारले दिने भनेको राहत रकम त रेडियो तथा टीभीमा बज्ने र पत्रपत्रिकामा छापिने समाचारका विषय मात्रे हुन् वास्तविक राहत त सपना देखेजस्तै भयो ।
भवन डिभिजन कार्यालय दाङका प्रमुख राजेन्द्रप्रसाद पाण्डेले ०७१ का बाढीपीडित घर तथा जग्गा भएका १ सय ४९ परिवारलाई ५० हजारका दरले ७४ लाख ५० हजार राहत रकम उपलब्ध गराएको र जग्गा भएका घर नभएका २ सय ५० परिवारलाई २५ हजारका दरले ६२ लाख ५० हजार नगद वितरण गरेको बताए । उनले कार्यालयले सरकारले उपलब्ध गराएको दुई किस्ता रकम मात्र बुझाइएको बताए । तर घोषणा गरेजस्तो उनीहरूलाई पूरा ४ किस्ता रकम सरकारले आफूहरूलाई नपठाउँदा बाढीपीडितहरूलाई बुझाउन नसकिएको उनले जानकारी दिए ।
सरकारले घर बनाउन दिने भनेको राहत टीभी, रेडियो र पत्रपत्रिकामा आउने विज्ञापनजस्तो भएको बाढीपीडितको भनाइ।
त्यस्तै ०७४ का बाढीपीडितलाई राज्यले आवास निर्माणबापत कुनै पनि रकम उपलब्ध गराएको छैन । जिल्ला प्रशासन कार्यालय दाङका लेखापाल विश्वमा बहकरीका अनुसार ०७४ को बाढीबाट दाङका ३ सय ५९ घर पूर्ण क्षति र २ सय ८२ घर आंशिक क्षति भएको थियो । उनीहरूलाई तत्काल राहतस्वरूप खाद्यान्न सहयोगका लागि प्रतिव्यक्ति ७० रुपैयाँका दरले आर्थिक सहयोग गरेको र पूर्ण क्षति भएका परिवारलाई १० हजारका दरले रकम दिइएको बताए । पूर्ण क्षति भएका ३ सय ५९ परिवारलाई न्यानो कपडाका लागि १० हजार र घर मर्मतका लागि १५ हजारका दरले २५ हजार रकम वितरण गरिएको बताए ।
प्रमुख जिल्ला अधिकारी गजेन्द्रबहादुर श्रेष्ठले जिल्लामा बाढीपीडितहरूलाई तत्काल खाद्यान्न तथा घर मर्मतका लागि राज्यले उपलब्ध गराउने राहत रकम जिल्ला प्रशासनमा आउने र त्यसलाई वितरण गर्ने र त्यसको व्यवस्था मिलाउने काम आफूहरूको भए पनि आवास निर्माणको राहत रकम भवन डिभिजनमार्फत हुने बताए ।